Sebze ve meyve zararlıları (Meyve Ağaçlarında Budama ve terbiye)

Sebze Zararlıları 

Meyve Zararlıları

Meyve Ağaçlarında Budama ve Terbiye 




1. SEBZE ZARARLILARI
1. SOLUCANLAR• Solucanlar Toprak içerisinde hareketleri sırasında toprak kabarmasına ve özellikle fide köklerinin açıkta kalarak kurumasına neden olurlar.• Mücadelesi : Fide yastıkları hazırlanmasında temiz toprak kullanılmalı, yoğun populasyonda ise toprak ilaçlanmalı.
2. SALYANGOZLAR • Salyangozlar Sert kitinimsi dilleri ile yaprakları törpüleyerek salyangozlar zararlı olurken, Mücadelesi: Toprak işleme bu zararlıların yumurtalarını yok edeceğinde savaşımda etkili olur. Gece ve kapalı havalarda etkili olan bu zararlıların toplanıp imha edilmesi de savaşımda etkili olmaktadır. İlaçlı mücadelede ise Metaldehit yada Methicarb etkili maddeler ile hazırlanacak zehirli yemler ile mücadele yapılır.
3. SÜMÜKLÜ BÖCEKLER Sümüklü böcekler ise hareketlerine yardımcıolan sümüksü maddenin kuruması ve sertleşmesilekeler meydana getirerek zararlı olurlar. Özelliklebu görünüm yaprağı yenen sebze bitkileri açısındaistenmeyen bir durumdur.
4. Bahçe Kırkayaklıları Vücut silindirik, segmentli ve 12 çift bacaklıdır. Nemli hafif topraklarda ve tarla artıklarında yaşamlarını sürdürürler. Özellikle fide yataklarında ve sera koşullarında zararlıdırlar. Serada en çok aslanağzında zararlıdır. Soğanlı süs bitkilerinde zarar meydana getirirler.
5. Mücadelesi Toprağın işlenerek havalandırılması zararlıpopulasyonunu azaltır.Kontak etkili bir insektisit iletoprak ilaçlaması özelliklesoğanlı süs bitkilerindeönem taşır. Diplopoda
6. Yaprak Bitleri • Sebzelerin yaprak, gövde ve sürgünlerinde bulunurlar. Özellikle yeni sürgün ve yaprak altlarında toplu halde bulunurlar. Kanatlı ve kanatsı formda bulunabilirler. Beslendikleri bitkiye göre sarımsı yeşil, yeşil vb. gibi renklerde bulunabilirler.
7. YAPRAK BİTLERİ • Yaprakbitlerinin vücutları oval biçimde ve yumuşak olup, 1.5- 3.0 mm. boyundadır. Özellikle bitkilerin taze sürgün ve dallarında koloni halinde bulunurlar. • Yaprak bitleri yaşayışlarına göre “Tek konukçulu” ve “İki konukçulu” olmak üzere iki gruba ayrılırlar. İki konukçulu türlerde ikinci ve üçüncü döllerden meydana gelen kanatlı formlar, bulundukları primer konukçuyu terk edip sekonder konukçulara giderler.
8. • Bazı türler kışı döllenmiş yumurta halinde geçirir. Kışı geçiren yumurtalardan çıkan bireylerden (Fundatrix) itibaren, sonbaharda gerçek dişiler(seksual dişiler) ve erkek bireyler meydana gelene kadar döllemsiz olarak (partenogenetik) çoğalırlar ve canlı doğururlar. Kışı ılık geçen yerlerde ve seralarda bazı türler yıl boyunca partenogenetik olarak çoğalmalarını sürdürürler ve zorunlu kışlamaya gerek duymazlar. Sera koşullarına ve türlere göre yılda 10-16 döl verirler.
9. Şeftali Yaprak Biti • Yaprakbitleri bitki özsuyunu emerek zarar yaparlar.Myzus persica • Emgi nedeniyle yapraklar büzüşmüş, kıvrılmış bir görünüm alır. Bu emgi sonucu bitki zayıflar, gelişme durur, ürünün verim ve kalitesi bozulur. • Ayrıca virüs hastalıklarını taşımak ve sağlam bitkilere bulaştırmak suretiyle büyük zararlara neden olurlar. Örneğin M. persicae 50 değişik virüsün vektörüdür. • Salgıladıkları tatlı maddelerde fumajin mantarı gelişerek bitki yüzeyini örter, özümleme ve solunuma engel olmaları sonucunda da zarar oluştururlar. • Polifag bir zararlıdır. • Özellikle hıyar, domates, patlıcan ve kabakta zararı önemlidir.
10. Aphis gossypii Glover (Pamuk yaprak biti)
11. Aphis fabae Scopoli (Bakla yaprak biti)
12. Mücadelesia) Kültürel önlemlerSağlıklı fideler seraya şaşırtılmalı, bunun için fideliktebulaşmayı önlemek amacıyla havalandırma açıklıklarımutlaka tül (462 mikrometrelik) ile kapatılmalıdır.Bulaşık bitkiler ve yabancıotlar sera içinden temizlenmelidir.Seralardaki giriş-çıkış ve havalandırma açıklıkları, kanatlıformların girmesini önlemek amacıyla tül ile kapatılmalıdır.b) Biyolojik mücadelePredatörlerden, özellikle Coccinellid, Chrysopid veSyrphid’ler; parazitoitlerden de Aphidius türleri, biyolojikmücadele açısından çok önemlidir. Bu faydalıları korunmasıve etkinliklerinin artırılması için gerekli önlemler alınmalıdır.
13. c) Kimyasal mücadele• Kimyasal mücadelesine karar verebilmek için; yaprakbitlerinin mücadele eşiği olan yaprak başına küçük yapraklı bitkilerde(biber) 10 adet zararlı, büyük yapraklı bitkilerde(domates, hıyar, patlıcan, fasulye) 20 adet zararlı olması gerekir.• Ancak çevrede bu zararlının vektörü olduğu virüs hastalıkları görülüyorsa vektör mücadelesi yapmak amacıyla daha erken dönemde ilaçlama yapılabilir.
14. • Kırmızı Örümcekler• Sebzelerin yaprak altlarında ördükleri ağlar arasında yavruları ve yumurtaları ile birlikte bulunurlar. Çıplak gözle görülemeyecek kadar küçüktürler.
15. Sebzelerde sık görülen bu zararlılar da beslenmelerisırasında bitki öz suyunu emerek sararmalarına,kurumalarına ve yaprakta emgi yerlerindelekelenmelere neden olurlar. Sebze yapraklarında ağve kirlilik meydana getirerek pazar değerlerinidüşürürler. Ağ örerler
16. Tetranychus TANIMI: Çok küçük olan kırmızı örümcekler ancak lup ile bakılınca urticae görülebilirler. Nimfleri 3 çift bacaklı erginler ise 4 çift bacaklıdır. Sırtlarında tüy, kıl, diken gibi yapılar bulunur. Renkleri türlere ve mevsime göre farklılıklar gösterirler. Ağız parçaları sokucu emicidirler. Çoğu iki cinsiyetlidir. Bazıları döllemesiz çoğalır. İki noktalı kırmızı örümcek sırtında iki geniş leke ile tanınır. Yumurtaları yuvarlak ve parlaktır. Kahverengi örümcek (Bryobia rubrioculus) kahverengi ve iricedir .
17. İki Noktalı Kırmızı Örümcek
18. Ağ örer• İki noktalı kırmızı örümcek yumurtası(Üst) • P. persimilis (Alta)Yumurtası
19. Nimfleri• Mature female (Dişi) of twospotted spider mite
20. Yumurta Ergin dişi Deutonymph
21. Mücadelesia) Kültürel önlemler: Kültürel tedbir olarakzararlı ile bulaşık bitki artıkları ortamdanuzaklaştırılmalıdır. Toprak işlemesi yapılmalı,yabancıotlarla mücadele edilmelidir.b) Biyolojik mücadele: Doğal düşmanlardan,özellikle Phytoseidler, Coccinellidler vepredatör thripsler biyolojik mücadele açısındançok önemlidir. Bu faydalıları korunması veetkinliklerinin artırılması için gerekli önlemleralınmalıdır.
22. Kimyasal Mücadele• Kırmızı örümcek yoğunluğu başlangıçta tarla veya sera kenarlarında meydana geldiği ve lokal olarak görüldüğü için, sadece bu yerler spesifik akarisitlerle ilaçlanmalıdır. Zararlı, sera içine yayılmış ve mücadele eşiği olan; küçük yapraklı bitkilerde yaprak başına 3 adet, büyük yapraklı bitkilerde ise yaprak başına 5 adet yoğunluğa ulaşmış ise kaplama ilaçlama yapılmalıdır. Çevrede vektörü olduğu virüs hastalıkları yaygınsa, mücadele eşiği göz önüne alınmadan mücadele yapılmalıdır. Uygulamada sadece hedeflenen zararlıyı öldürmesi için spesifik akarisitler kullanılmalıdır.
23. *Spesifik akarisit olup, sadece Kırmızıörümcek sorunu olanyerlerde kullanılır.*** İnsektisit+Akarisit olup, aynı anda Kırmızıörümcek ve böcekzararı olan yerlerde kullanılır.
24. Beyazsinekler [Bemisia tabaci, Trialeurodes vaporariorum )(Hom.:Aleyrodidae)] • Tanımı, yaşayışı ve zarar şekli • Beyazsinek erginleri yaklaşık 1 mm boyunda olup, genel görünüşü beyaz renktedir. Yumurtaları kısa bir sap ile yaprağın alt epidermisine tutturulur. Yumurtadan yeni çıkan larvalar şeffaf beyazımsı sarı renkte, oval yapılı ve hareketlidir. Larvalar, kısa bir süre sonra kendini yaprağa sabitleştirir ve hareketsiz duruma geçer. 3 Larva dönemi bulunur, larvanın renginin koyulaştığı (koyu sarı) ve şişkinleştiği son dönem pupa dönemi olarak kabul edilir.
25. Sera Beyaz Sineği Yumurta
26. • Beyaz sinekler seralardaki sebzelerde, ortamın sıcaklığına ve nemine bağlı olarak mevsim boyunca yaşamlarını sürdürebilirler. Erginlerin 14°C’nin altında yumurta bırakması, 10°C’nin altında ise faaliyetleri yavaşlar. Her dişi ortalama 200-300 yumurta bırakır. Yılda ortalama 9-10 döl verebilir.• Polifag bir zararlı olup, özellikle domates, hıyar, biber, fasulye ve patlıcanda zararı önemlidir.
27. • Beyazsinek erginleri gerek beslenme ve yumurta bırakma, gerekse dinlenme için yaprakların alt yüzeyini ve bitkilerin alt kısımlarını tercih ederler. Larva ve erginler bitki özsuyunu emerek yaprakta küçük lekeler halinde sararma meydana getirirler. Bitki zayıflar, meyve verimi azalır, zamanla kurur.
28. • Ayrıca beslenme esnasında tatlı ve yapışkan bir madde salgılarlar. Bu madde üzerinde fumajin mantarları gelişerek siyah bir tabaka oluşmasına neden olurlar. Sonuç olarak bitki özümleme yapamaz hale gelir, verim düşer, ayrıca ürünün pazar değerinin düşmesine neden olur.• Beyazsinek erginleri bazı virüs hastalıklarının taşınmasında da önemli rol oynarlar.
29. • Mücadelesi• a) Kültürel önlemler• Sağlıklı fide elde edebilmek için bitkiyi fide döneminde de zararlıya karşı korumalı, bunun için havalandırma açıklıkları mutlaka tül( 462 µm) ile kapatılmalıdır.• Sera çevresinde ve içindeki yabancı otlar yok edilmelidir.• Sera içindeki nemi aşırı yükseltmemek için gereksiz sulamalardan kaçınmalı ve havalandırma yeterli düzeyde yapılmalıdır.• Gereğinden fazla azotlu gübre uygulamasından kaçınılmalıdır, bitki bünyesindeki azot beyazsinek için uygun bir besin ortamıdır.• Seralardaki giriş-çıkış ve havalandırma açıklıkları, erginlerin girmesini önlemek amacıyla tül ile kapatılmalıdır.
30. Biyoteknolojik yöntemler• Kültürel tedbirlerle birlikte beyazsineğin serada varlığını belirlemek için fide dikimi ile birlikte dekara 1 adet olacak şekilde sarı yapışkan tuzaklar, bitkinin 10-15 cm üzerinden asılır. İlk ergin uçuşu belirlendikten sonra ise 10 m² ye 1 tuzak gelecek şekilde 3 m aralıklarla ardışık olarak, tuzaklar aynı şekilde yerleştirilir .
31. Biyolojik MücadeleDoğal düşmanları koruyucu önlemler alınmalıdır. Bufaydalılardan özellikle Macrolophus.caliginosus etkilidir.Beyazsinek, domates ve hıyarda yaprak başına 5 adet larva +pupa yoğunluğuna ulaştığında, Encarsia formosa salımıyapılabilir. Salınacak parazitoit miktarını belirlemek üzere 20bitkide bulunan yapraklar sayılır ve bir bitkide bulunan ortalamayaprak sayısı hesaplanır. Bu yaprak sayısı, serada bulunan bitkisayısı ile çarpılarak, seradaki toplam yaprak adedi bulunur.Seraya parazitoit pupası yaprak başına bir adet gelecek şekildehomojen olarak dağıtılır.
32. Kimyasal Mücadele• Beyazsineklerin kimyasal mücadelesine karar verebilmek ve ilaçlama zamanını doğru bir şekilde belirleyebilmek için, seradaki beyazsinek yoğunluğu ve doğal düşman popülasyonunun saptanması gerekir. Bunun için, beyazsinek sayımları yapılmalıdır. Beyazsineklere karşı ilaçlı mücadelede, göz önünde bulundurulması gereken mücadele eşiği, “yaprak başına 5 larva+pupa”dır.
33. Thripsler [Thrips tabaci ,Frankliniella occidentalis (Thys.:Thripidae)] • Tanımı, yaşayışı ve zarar şekli • Ergin, 1 mm kadar uzunlukta; dar ve yassı vücutludur. Renkleri açık sarı veya sarımsı esmerdir. Çok hareketli böceklerdir. Kanatlarının etrafında kirpik şeklinde kıllar bulunur. Yumurtaları çok küçük olup, yaprak dokusuna bırakılır. Nimfleri ergine benzer, ancak kanatları gelişmemiştir
34. • Polifag bir zararlıdır. Özellikle hıyar, biber ve fasulyede zararı önemlidir.• Dişilerin, bitki sapına yakın yaprak dokusuna tek tek bıraktığı yumurtalar, genellikle bir hafta içinde açılır. Nimflerde bitkide beslenir ancak pupa olmak için toprağa girer ve burada pupa olurlar. Ergin olduktan sonra bitkiye yeniden dönerler. Sera koşulları ve bitki çeşidine göre yılda 4-6 döl verirler.Nimf ve erginler bitki özsuyunu emerek zararlı olurlar. Böcek yoğunluğunun fazla olduğu yerlerde yaprakların üst kısmında yanıklar meydana gelir. Zamanla yaprak solar, bükülür ve beyazımsı bir hal alır. F.occidentalis ise hem yaprakta hem çiçekte beslenerek zararlı olur.• Thripsler de bazı sebze virüs hastalıklarının vektörüdür.
35. Ergin Domates Yaprağında virüs zararıDomatestevirüszararı
36. Mücadelesi• a) Kültürel önlemler• Kültürel tedbir olarak zararlı ile bulaşık bitki artıkları imha edilmelidir. Toprak işlemesi ve yabancıot mücadelesi yapılmalı ve küçük delikli tül ile havalandırma açıklıkları kapatılmalıdır.• b) Biyolojik mücadele• Doğal düşmanlardan, özellikle Orius spp. biyolojik mücadele açısından önemlidir. Faydalıların korunması ve etkinliklerinin artırılması için gerekli önlemler alınmalıdır.
37. Kimyasal Mücadele• Thripslerin kimyasal mücadelesine karar verebilmek ve ilaçlama zamanını doğru bir şekilde belirleyebilmek için, seradaki Thrips yoğunluğu ve doğal düşman popülasyonunun saptanması gerekir.• Thripslerin kimyasal mücadelesine karar verebilmek için küçük yapraklı bitkilerde yaprak başına 10 adet, büyük yapraklı bitkilerde yaprak başına 20 adet zararlı sayısına ulaşmalıdır. Ancak thripslerin de virüs vektörü olduğu unutulmamalı ve mücadelesinde buna dikkat edilmelidir.
38. Yaprak Galeri Sineği (Liriomyza trifolii ) (Dip.: Agromyzidae)] • Tanımı, yaşayışı veÖnemli konukçularıFasulye Domates Hıyar zarar şekli • Erginler, grimsi-siyah renkte, 1.3-2.3 mm boyundadır. Yumurtalar oldukça küçük olup, yaprak epidermisine bırakılır. Yumurtadan çıkan larva yaprakta galeri açarak beslenir.
39. • Larvalar yaprakta iki epidermis arasındaki parankima dokusunda beslenerek ilerler ve bunun sonucunda galeriler oluşur. Bir yaprakta birden fazla galeri olabilir. İleriki dönemlerde bu bölgeler sararıp, kurur ve dökülürler Genç fide ve bitkilerde gelişmeyi geciktirerek dolaylı olarak ürün ve değer kaybı meydana getirir.
40. Zararlının 3 larva dönemi bulunur. Sondönem larva, yaprak yüzeyine çıkarak,kısa bir sürede pupa olur. Pupa 1.3x2.3mm boyda olup, başlangıçta açık sarı olanrengi giderek kahverengiye dönüşür. Birdişi, 30°C sıcaklıkta ömrü boyuncayaklaşık 400 yumurta bırakabilir. Serakoşullarında yaklaşık 10 dölverebilir.Yaprak galerisineklerinin erginve larvaları bitkide zarar oluştururlar.Ergin dişiler beslenme ve yumurtlamakamacıyla ovipozitörleri ile yapraklardaküçük yaralar açarlar. Erginler, buradançıkan özsu ile beslenir ve yaprakta küçüksarı lekecikler oluştururlar.
41. Mücadelesi• a) Kültürel önlemler: Üretim esnasında alınması gerekli tedbirler aşağıda sıralanmıştır:Sağlıklı fide elde edebilmek için bitkiyi fide döneminde de zararlıya karşı korumalı, bunun için havalandırma açıklıkları mutlaka tül (462 mikrometrelik) ile kapatılmalıdır.
42. • Bulaşık bitki artıkları imha edilmeli, bulaşık fideler seraya dikilmemelidir. Toprak 10 cm derinliğinde sürülerek topraktaki pupalar yok edilmelidir. Yaprak galeri sineklerinin kimyasal mücadelesine karar verebilmek ve ilaçlama zamanını doğru bir şekilde belirleyebilmek için, Yaprak galeri sineği yoğunluğu ve doğal düşman popülasyonunun saptanması gerekir. Bunun için, Yaprak galeri sineği sayımları yapılmalıdır.
43. Biyoteknik Mücadele• Seraya fide dikimiyle birlikte, ilk ergin uçuşunubelirlemek üzere dekara 1 adet tuzak asılır. İlk erginuçuşu belirlendikten sonra, toplu tuzaklama amacıylasarı yapışkan tuzaklar, sera içerisinde 10 m 2’ye birtuzak gelecek şekilde 3 m aralıklarla karmaşık olarakyerleştirilir. Tuzaklar bitkilerin 10-15 cm üzerineasılmalıdır. Tuzakların üzeri kirlendikçe (tuzağınyapışkanı kuruyunca veya sarı rengini kaybedince)tuzakların yerine yenisi asılmalıdır.
44. Sarı yapışkan tuzak,havalanma, Serada net,yeterli sulama,biyolojik mücadele,kimyasal mücadele,Nokta ilaçlamalar.
45. Kimyasal MücadeleYaprak galeri sineklerine karşı ilaçlı mücadelede göz önünde bulundurulması gereken mücadele eşiği, küçük yapraklı bitkilerde yaprakbaşına 4 larva, büyükyapraklı bitkilerdeyaprak başına 10larvadır. İlacın etkimekanizmasına bağlıolarak bu eşik daha düşük tulabilir. İlaç seçiminde yararlı türlerin korunması açısından, yararlılara olumsuz etkisi en düşük ilaçlar tercih edilmelidir.
46. Yaprak pireleri (Empoasca spp. ) • Erginleri açık yeşil renkte, 3-4 mm uzunluğundadır. Kanatları vücut boylarını geçer. Ön kanatlar açık renkte, arka kanatlar şeffaftır. Yaprak pirelerinin hızlı olarak yan yan ve ileri giderek hareket edişleri, karakteristik özelliğidir. Ergin, kanatlı olduğu için uçar, bitkiden bitkiye geçebilir. Zorunlu olmadıkça kanatlarını kullanmaz, sıçrayarak yer değiştirir. Nimfler erginlere benzer, daha küçük ve kanatsızdırlar.
47. • Yaprak pireleri yaprakların alt kısmında bulunur. Kışı bitki artıklarında yumurta, nimf veya ergin halde geçirirler. Mayıs-Haziran aylarında erginler sebze yapraklarında görülmeye başlar. Dişiler iğ şeklinde olan yumurtalarını yaprakların alt yüzlerine, öncelikle ana damarların içine eğik bir şekilde gömerler. Nimfler yaprağın damarlarında beslenir. Yılda 3-5 döl verirler.
48. • Yaprak pireleri bitki özsuyunu emerek zarar verir. Emgi sonucunda yapraklarda beyazımsı sarımsı, daha ileri devrede kahverengi lekeler meydana gelir. Bitki zayıflar ve büyüme yavaşlar. Emgi anında salgıladıkları zehirli salgılardan hücrelerde ölme ve şekil bozuklukları görülür. Yaprak kenarları dıştan içe doğru kıvrılır. Hatta tamamen kuruyabilir.
49. • Önemli bir zararı da virüs taşımalarıdır. Virüs hastalığının hızla yayılmasına neden olurlar. Ayrıca yumurta bırakmak için bitki dokusunu yırtarak yaralar açar ve bu yaralar enfeksiyona neden olur. Patates dışında, Sebzelerden biber, patlıcan, domates, fasulye, börülce, bakla, kabak, hıyar, kavun, karpuz, kereviz, pazı ve turp konukçuları arasındadır.
50. Mücadelesi Ülkemizde patateste mücadele eşiğine ulaşmadığı için yaprak pirelerine karşı kimyasal mücadele yapılmamaktadır. Ancak tohumluk patates üretimi yapılan yerlerde virüs hastalıklarının yaygınlaşmasını önlemek için kimyasal mücadele gerekebilir. İlaçlama zamanını saptamak amacıyla bitki çıkışından itibaren(Nisan-Mayıs aylarında) tarlaya köşegenler doğrultusunda girilerek 3-5 adımda bir, bitkilerin taze yaprak ve sürgünlerinden tesadüfi olarak 50 yaprak toplanır. Yapılan sayımlarda bir yaprağa düşen zararlı sayısı 10 adet ise ilaçlama yapılmalıdır.
51. Telkurdu (Agriotes spp. ) • Tanımı, Yaşayışı ve Zarar Şekli : Erginlerin boyu 8-10 mm uzunluktadır. Renkleri grimsi kahverengi veya siyahtır. Erginler ters çevrildiklerinde sıçrayıp ters dönerler ve bu sırada "çıt" diye ses çıkararak sıçrarlar ve düzgün duruma gelirler. Bu durum, zararlıya has bir özelliktir.
52. • Larvalar uzun silindir şeklinde; parlak ve sert vücutludur. Vücut halkaları belirgin olup, larva rengi sarımsı, kiremit rengi veya kızılımsı kahverengindedir. Olgun larva 2-3 cm boyundadır.
53. Mücadelesia) Kültürel önlemler : Yaz sonu veya sonbahar başında yapılacak toprak işlemesi sayesinde larvaların sıcak ve kurak şartlarda bırakılarak ölmesi sağlanabilir.b) Kimyasal mücadele : Dikimden önce tarlanın en az 10 farklı yerinde, toplam 1 m2 olacak şekilde 25 cm derinliğe kadar toprak kazılır, gözle inceleme yapılır ve m2 de bulunan Telkurdu sayısı belirlenir. Gerekirse tarlada bu işlem artırılarak tekrarlanır. Belirlenen Telkurdu sayısı 0-5 adet/ m2 ise “popülasyon az”, 6-15 adet/ m2 ise “orta”, 15 adet/ m2 den fazla ise “yüksek” olarak kabul edilir. Ortalama olarak m2 de 6 ve daha fazla sayıda larva mevcutsa ilaçlama yapılmalıdır.
54. İlaçlama toprak veya tohumluk ilaçlamasışeklinde yapılır. Toprak ilaçlamasında ekim veya dikimden önce ilaçlar dekara atılacak su ile karıştırılarak, pülverizatörle toprak sathına püskürtülür ve ilacın toprağın 15-20 cm derinliğine kadar karışması sağlanır. Tohumluk ilaçlaması ise, ilacın etiketinde tavsiye edildiği şekilde yapılır.
55. Tanımı, yaşayışı ve zarar şekliDanaburnu • Ergin kızılımtrak kahverengiGryllotalpa gryllotalpa veya kirli koyu esmerdir. Baş ileri uzanmıştır. Ağız parçaları çiğneyicidir. Ön bacak toprağı kazmak için özel bir şekil almıştır. Üst kanatlar kısadır. Vücut uzunluğu 40-60 mm boyundadır. Gündüzleri ön bacakları ile açtıkları galerilerde yaşarlar. Bu nedenle galeri açmaya uygun olan kültüre alınmış, nemli ve bol humuslu toprakları seçerler.
56. • Dişi yumurtasını toprakta hazırladığı yuva içine bırakır. Bir dişi 200-300 yumurta bırakabilir. Yumurtadan çıkan nimfler birkaç hafta gruplar halinde bu yuvalar içinde kalırlar. Beş nimf dönemi vardır.
57. • Polifag bir zararlıdır. Ergin ve nimfler toprak içinde galeri açarak ilerlerken rastladıkları her türlü bitkinin kökleri ve yumrularını yerler. Özellikle yeni dikilmiş veya yeni çimlenmiş sebze fidelerinin köklerini keserek kurumalarına neden olurlar. İki yılda bir döl verirler.
58. Doğal düşmanlarıZararlının bazı kuş ve kümes hayvanları gibi doğal düşmanlarıolmasına rağmen, seralar kapalı ortam oldukları için bu doğaldüşmanlar etkili olamamaktadırlar.Mücadelesi• a) Kültürel önlemler Toprağın iyi bir şekilde işlenmesi ile toprak altında bulunan yumurta, nimf ve erginlerin ölmesi sağlanır.• b) Kimyasal mücadele Kimyasal mücadele, serada varlığı belirlendikten sonra yoğunluğuna bakılmaksızın yapılır. Mücadelesinde zehirli yem kullanılır. Zehirli yem hazırlamak için, 10 kg kepeğe 500 gr şeker ve talimatta verilen ilaçlardan birisi (Chlorpyrifos-ethyl%25 WP , 400gr)kuru kuruya karıştırılır. Daha sonra bu karışım sünger kıvamına gelene kadar su ile karıştırılır ve akşam üzeri sulama yapıldıktan sonra, dekara 5-8 kg olacak şekilde bitkilerin dibine homojen bir şekilde dağıtılır.
59. Yeşilkurt [Heliothis armigera (Lep.:Noctuidae)]Tanımı, yaşayışı ve zarar şekli• Erginleri 35-40 mm kanat açıklığına sahip kelebekler olup, genel görünüşü bejimsi- kahverengidir.. Pupalar 20-23 mm boyda, önce yeşil, sonra kızıl- kahverengine, sarımsı kahverengi, pembemsi veya mor renge döner. Yumurtaları 0,45-0,65 mm çapında, krem renginde ve üstten basık küre şeklindedir.
60. Yumurtadan yeni çıkanlarvalar 1,5-2 mm uzunlukta,kirli beyaz renkte ve üzerikıllıdır. Olgun larva 40-45 mmboya ulaşır, yanlarda ve sırttasarı, yeşil ve kahverengi renktebirer bant bulunur .Polifag bir zararlıdır. Özellikledomateste zararı önemlidir.
61. • .Yeşilkurt dişisi yumurtalarını yaprak, meyve ve taze sürgünlere tek tek bırakır. Bir dişi 700-1500 adet yumurta bırakabilir. Larva gelişmesini tamamladıktan sonra toprakta hazırladığı odacık içinde pupa olur. Yılda 3-5 döl verebilir. Yeşilkurt larvaları yaprak ve meyvede beslenerek zararlı olurlar. Bir meyveden diğerine geçmek suretiyle de birçok meyvenin zarar görüp çürümesine neden olurlar.
62. Yeşilkurt Mücadelesi• a) Kültürel önlemler• Sera ve çevresinde yabancı ot temizliği mutlaka yapılmalıdır.• Zarar görmüş meyveler seradan uzaklaştırılmalıdır.• Sera toprağı derin sürülerek topraktaki pupaların ölmesi sağlanmalıdır.• Havalandırma açıklıklarının tül ile kapatılmalıdır.• b) Biyolojik mücadele• Doğal düşmanların korunması ve etkinliğinin artırılması için gerekli önlemler alınmalıdır. Özellikle üretim dönemi başında zararlıya karşı kimyasal ilaç kullanılmamalı, diğer zararlılara karşı kullanılan ilaçlarda da doğal düşmanlara yan etkisi en az olan ilaçlar kullanılmalıdır.• c) Kimyasal mücadele• Yeşilkurt mücadelesine karar verebilmek ve ilaçlama zamanını doğru bir şekilde belirleyebilmek için, Yeşilkurt yoğunluğu ve doğal düşman popülasyonunun saptanması gerekir. Yeşilkurt sayımları yapılmalıdır. Meyvedeki bulaşma oranı % 5e ulaştığında mücadele yapılmalıdır.
63. Bozkurtlar Agrotis spp, (Lep:Noctuidae) • Tanımı, yaşayışı ve zarar şekli • Bozkurt erginlerinin kanat açıklığı 35-40 mm kadar olup, baş, göğüs ve karın üzerindeki tüyleri grimsi kahverengidir. Ön kanatlar üzerinde koyu kahverengi lekeler mevcuttur Larvaları zararlıdırlar. Olgun larva siyahımsı gri renkte, 45- 50 mm boyundadır. Toprak içinde bir odacık hazırlayarak prepupa ve pupa dönemlerine girer. • Kışı olgun larva halinde toprakta geçirirler. Havaların ısınmasıyla birlikte faaliyete geçen larvalar pupa olurlar. Pupadan çıkan erginler yumurtalarını bitki saplarına, yaprağa veya toprağa bırakırlar. Yumurtadan çıkan larvalar gündüz toprak içinde, bitki diplerinde kıvrık vaziyette durur, geceleri ise toprak yüzeyine çıkarak beslenirler. • Polifag bir zararlıdır. Larvalar bitkilerin taze sürgün ve yapraklarını yerler. İleri dönemlerinde yalnızca geceleri bitki sapını toprak yüzeyinden kesmek veya kemirmek suretiyle beslenirler
64. Bozkurt Zararı • Mücadelesi • a) Kültürel önlemler : Zararlının mücadelesinde, toprağın işlenmesi çok sayıda larva ölümüne neden olur. • b) Kimyasal mücadele: Bozkurtların kimyasal mücadelesine karar verebilmek ve ilaçlama zamanını doğru bir şekilde belirleyebilmek için, seradaki beyazsinek yoğunluğu ve doğal düşman popülasyonunun saptanması gerekir. • Kimyasal mücadele, serada varlığı belirlendikten sonra yoğunluğuna bakılmaksızın yapılır. Mücadelesinde zehirli yem kullanılır.
65. Zehirli yem hazırlamak için 10 kg kepeğe 500 gr şeker ve talimatta verilenilaçlardan birisi (Chlorpyrifos-ethyl, %25 WP, 300gr)kuru kuruya karıştırılır.Daha sonra bu karışım sünger kıvamına gelene kadar su ile karıştırılır ve akşamüzeri sulama yapıldıktan sonra, dekara 5-8 kg olacak şekilde bitkilerin dibinehomojen bir şekilde dağıtılır.Agrotis segetum
66. • Tohum İlaçlaması: Uygulama 1 kg tohum için gerekli ilacın, hafifçe nemlendirilmiştohumla kuru kuruya karıştırılması ya da 1 kg tohumu ıslatacakmiktarda su içinde eritilerek tohumun bu ilaçlı su ile ıslatılmasışeklinde yapılabilir.• Bandırma Yöntemi: Genişçe bir kap içine su ve ilaç konulduktansonra yeteri kadar kil veya killi toprak ilave edilir ve karışım bulamaçhaline getirilir. Fidelerin kökleri kök boğazının üst seviyesine kadarbandırılır. Sonra çıkarılarak gölgelik bir yerde 10 dakika bekletilir vedikim yapılır.• Yeşil Aksam İlaçlaması: Hazırlanan ilaçlı su ile bitki ve kökboğazıçevresindeki toprak yüzeyi ilaçlanır.
67. Lahana kelebekleriPieris brassicae (L.) Lep. :Pieridae • Tanımı yaşayışı • Sebzelerde daha çok bu tür görülür. Ergin kanat açıklığı 40-50cm dir. Ergin sarımsı beyaz kanatlarının üzeri un gibi tozlu bir madde ile kaplıdır. • Larvaları lahana yapraklarını yemek suretiyle zarar yaparlar.
68. Bir dişi gruplar halinde 200-300 yumurta bırakır. Pupa
69. Pieris rape Lahanada larva zararı
70. Mücadele YöntemleriMekanik MücadeleTarlada Pieris brassicae yumurtaları grup halinde bırakıldığı, gençlarvaları grup halinde beslendiği, olgun larvaları da kolaylıklagörülebildiğinden küçük alanlarda bunları toplayarak yok etmek iyibir mücadele yöntemidir. Ayrıca zararlıların pupası bahçeçevresindeki duvarlarda, çitlerde bulunur. Bunların da toplanarak yokedilmesi gerekir.Kimyasal Mücadele• Kelebek uçuşlarının görülmesinden sonra bitkiler kontrol edilir,bulaşma %10 olarak saptanırsa mücadele yapılmalıdır.
71. Pamuk yaprak kurdu Spodoptera littoralis (Boisduval) Lep. :NoctuidaeTanımı ve yaşayışı: Ergin kanat açıklığı 35-45 mm ve gri renkli kanatlarıvar. Larvalar toplu olarak yumurtadan çıkarlar. Çok oburca beslenirler. Dişi 1200yumurta koyabilmekte ve öncelikle sürgün ve yapraklarda beslenir sonra meyveyegirer. Domateste larva zararı
72. Mücadele YöntemleriKültürel Önlemler• Zamansız ve fazla sulamadan kaçınılmalıdır.• Ekim ve dikim usulüne uygun olarak yapılmalıdır.Kimyasal Mücadele• Bitkilerde % 5 bulaşma olduğunda ilaçlama yapılır.• İlaçlama larvalar dağılmadan yapıldığında sonuç daha iyiolur.
73. Soğan sineği Delia antiqua Diptera, Anthomyidae• Kara sineğe benzer. Ergin 6-7 mm boyundadır.• Yılda 3- 4 döl verirler.
74. Soğan içinde larvası Larvalarıberaberinde Bacillus carotuvorustaşır ve çürüme meydana getirirler Yumurta tipik muz dilimi şeklindedir.
75. Erginler çıkış sonrası bir süre yabancı ot çiçek polenlerinde beslenir.Soğan tarlalarına çıkışı izleyen 10-20 gün sonra gelir ve sonrayumurtalarını soğan yapraklarının çıktığı cep şeklindeki yerlere tektek yada küçük gruplar halinde kor.Mücadelesi: Yapraklar sararmaya ve kıvrılmaya başladığında veyapopulasyon yoğun ise o bölgede koruyucu olarak da tohumilaçlaması yapılabilir.
76. 100 bitkide 2-3 soğan sineği zararına uğramış bitkiyerastlanır rastlanmaz ilaçlanmaya başlanır. 1 hafta 10 günAra ile 2-3 kez uygulama yapılır. Tohumluk ilaçlamasından önce tohumluk soğan ve arpacık ilaçlanır. Sonra dikimYapılacak sıralar aynı ilaçla bolca ilaçlanır ve dikim yapılır.DIAZINON EM, 70 cc/da (Bitki ilaçlaması)MALATHION WP, 400gr/da (Bitki ilaçlaması)
77. Leptinotarsa decemlineata (Say)Insecta, Coleoptera, Chrysomelidae • Tanımı ve yaşayışı • Ergin 1 cm boyunda olup, sarımsı turuncu renkte ve sırtı bombelidir. Sertleşmiş üst kanatları üzerinde 5er tane uzunlamasına siyah bantlar vardır. Böceğin bu görünüşünden dolayı bazı yerlerde “pijamalı böcek” adı da verilir. Patates böceği kışı ergin olarak toprağın 1-30 cm derinliğinde geçirir. Erginler Nisan ayı içerisinde hava ve 10 cm derinliğinde toprak sıcaklığı 14-15ºCye ulaştığı zaman çıkarlar. Topraktan çıkan erginler hemen beslenmeye başlarlar. Bulundukları yerde patates bitkisi varsa onlarla beslenirler.
78. Larva • Larva kambur duruşlu, başı koyu kahverengi vücudu turuncu renktedir. Olgun larvanın boyu 10-13 mmdir. • Pupa oluncaya kadar dört larva dönemi geçirir.
79• Patates böceğinin ergin ve larvaları patates ve patlıcan yapraklarını genellikle dıştan başlayarak içe doğru yemekte, yada yaprakta bir delik açarak bu deliği genişletmek suretiyle beslenmektedir. Önce yaprakların ana damarlarını bırakarak beslenir, sonra onu da yiyerek bitkileri sadece gövdeden ibaret bir hale getirirler. Larva ve erginler patates ve patlıcanın çiçekleri ile de beslenmekte, patlıcan meyvesini kemirerek yemektedirler. Patates böceğinin en önemli konukçuları patates ve patlıcandır. Ayrıca özellikle fide döneminde domateste ve yabani Solanaceaelerde beslenirler .
80. PUPA • Pupa, havuç kırmızısı renginde ve 1 cm boyundadır
81. • Yumurta 1 mm boyunda, oval ve koyu sarı renklidir. Beslenmeden kısa bir süre sonra dişiler yumurtlamaya başlar. Yumurtalarını genellikle yaprağın alt yüzüne gruplar halinde koyarlar. Bir dişi 500- 3000 arasında yumurta bırakabilir. Yumurtadan çıkan larvalar ilk dönemde gruplar halinde önce yumurta kabuğunu yer, sonra yaprakların alt yüzünde epidermis ile beslenir.
82. Mücadelesia) Kültürel önlemler : İlkbaharda bir önceki yıl dikili olan alanlar dolaşılmalı ve kalan patates bitkileri,üzerindeki böcekler ile birlikte yok edilmelidir. Patates böceği’nin ergin ve larvaları büyükolduğu için kolayca görülebilir. Küçük alanlarda larva ve erginleri toplayarak yok etmek,yumurtalarını ezmek, oldukça etkilidir.b) Kimyasal mücadele : Mücadele zamanının tespiti amacıyla günlük ortalama sıcaklık 14-15ºC ye ulaştığındahaftada bir gözle inceleme yapılır. Patates Böceği’nin kimyasal mücadelesine karar vermedebir eşik bulunmamakla birlikte; patates bitkisi, böcek yoğunluğuna bağlı olarak meydanagelecek ürün kaybını tolere edebilmektedir. Yapılan araştırmalar sonucunda, patates bitkisinin yapraklarında patates böceğininneden olduğu %20 oranındaki zarar, bitki tarafından tolere edilebilmekte ve üründe bir azalmaolmamaktadır. Bu oran bitkinin fenolojik dönemine ve gelişimine bağlı olarak %40a kadarçıkmaktadır. Kimyasal mücadeleye karar vermede, bu husus özellikle dikkate alınmalıdır. Bu durumdikkate alınarak birinci döle karşı ilaçlama yapılacaksa, bitkilerde ilk olgun larvalar (dördüncüdönem) görüldüğünde yapılmalıdır. İkinci döle karşı ilaçlama yapılması durumunda ise yumurta açılımının tamamlanmasıbeklenmelidir. Bu dönemde de, böcek yoğunluğuna bağlı olarak meydana gelecek zarar bitkitarafından tolere edilebildiğinden, ilaçlama gerekmeyebilir. Larvalar ilk gelişme döneminde yaprakların alt yüzünde bulunduklarından yaprakaltlarının ilaçlanmasına özen gösterilmelidir.
83. Kimyasal mücadelesinde; 1 dekara 4-5 yerde 1’erbitkilik gruplarda 20’ şer yumurta , larva ya daergin bulunmuşsa ilaçlamaya karar verilir. Yayılma alanıyeni olan bölgelerde zararlının herhangi bir biyolojikdönemine rastlandığında hemen ilaçlamaya başlanır.Etken maddesi CYPERMETHRIN olan ilaçların farklıformülasyonları önerilmektedir.
84. Patates güvesi Phthorimaea operculella] • Erginin kanat açıklığı 13-17 mm’dir. Kanatları çok dardır. Vücut ince uzun olup, 5-6 mm kadardır. Ön kanatlar grimsi kahverengi olup üzeri koyu kahverenginde irili ufaklı noktalıdır. Alt kanatlar ince uzun, gri renkli ve kenarları saçaklıdır(Şekil 7). Yumurta, 0.5 mm uzunluğunda oval, parlak krem rengindedir. Patates yumrularıyla beslenen larvanın vücudu pembemsi beyaz, yapraklarıyla beslenenlerde yeşildir. Baş, koyu kahverengidir. Olgun larva 8-10 mm uzunluğundadır .
85 • Pupası ince dokulu beyaz bir kokon içinde teşekkül eder. Önceleri yeşilimsi sarı, daha sonra kahverengine dönüşür. Pupanın boyu 6-7 mm’dir. Zararlı kışı ambar veya tarlada kalmış patatesler üzerinde larva ve pupa halinde geçirir. İlkbaharda ortalama sıcaklığın 15ºC’ye ulaşması ile (Mart sonu- Nisan başı) erginler çıkar. Kelebekler gece aktiftirler. Yumurtalar Solanaceae familyası bitkilerin yapraklarının alt yüzüne, çiçek ve tomurcuk yapraklarına, sürgünlere bırakılır. Patatesin hasat döneminde ise yumurtalar toprak sathına yakın yumruların gözlerinin civarına, yarık ve çatlaklara ve hasadı yapılarak toprak üstüne yığılmış patateslere bırakılır. Bir dişi 100-200 yumurta bırakır. Çıkan larvalar tarlada yaprak ve sürgünlerde, ambarda patates yumrularında galeriler açarak beslenirler . Gelişmesini tamamlayan larva, patates yumrusunu terk ederek göz çukurlarında, çuvallar üzerinde, bitki artıkları ve duvar aralıklarında beyaz bir kokon örerek pupa olur. Tarlada toprak yüzeyinde bulunan bitki artıkları arasında, toprak yüzeyine yakın yapraklarda zarar yapan larvalar ise bu galerileri terk ederek ipliksi salgılarla birleştirdiği toprak parçalarıyla oluşan torbacık şeklindeki bir kokon içinde pupa olur. Patates güvesi yılda 3-8 döl verir.
86. • Solanaceae familyasından olan tütün, patlıcan, domates, biber gibi kültür bitkilerinin yanı sıra, yabani Solanaceaeler de Patates güvesi’nin konukçularıdır. Patates güvesi konukçu bitkilerin gövde, yaprak, sürgün ve yumruları üzerinde zarar yapar. Patlıcan, patates, tütün ve domates yapraklarında bulunduğunda yaprağın iki epidermisi arasında beslenerek yapraklarda oluşturduğu şeffaf boşluklar daha sonra kahverengine dönüşerek kurur. Patates yumrusu üzerindeki gözler etrafına bırakılan yumurtalardan çıkan larvalar yumru içine girerek düzgün olmayan galeriler açar. Sert yüzeyli olan bu galerilerin içi beyaz renkte pisliklerle doludur. Galerilerin ağzında ise yumru üzerinde biriken siyah renkteki pislikler ile zararlının varlığı kolayca anlaşılır. Zarar görmüş yumrular bakteri ve funguslarla daha çabuk bulaşarak çürürler. Tarlada yumruya bulaşan zararlı, ambarda uygun şartları bulunca, çoğalmaya devam eder. Patates yumrusunda gözlerin zarar görmesi sonucunda, özellikle tohumluk patateslerin tohum özellikleri kaybolur. Patates güvesi , dış karantina listesinde yer almaktadır.
87. Mücadelesi• a) Kültürel önlemler :• Patates güvesi bulaşmalarına engel olmak için, patateste boğaz doldurma ve bakım işlemlerinin iyi yapılması gerekir. Hasat edilen patatesler tarla kenarında yığın yapılmadan depoya taşınmalı, öğleden sonra ve akşam üzeri kelebeklerin yumurta bırakmalarına meydan verilmemelidir. Depolardaki temiz ürünün dışarıdan meydana gelebilecek bulaşmadan korunması için, pencerelere kelebeklerin geçmeyeceği sıklıkta kafes tellerinin takılmasına, depoya bulaşık çuval ve malzemenin konulmamasına, boş depo temizliğine ve ilaçlamasına özen gösterilmesi gerekir. Zararlı 10ºC’nin altında gelişmediğinden, patatesler bu sıcaklığın altında emniyetle depolanabilir.• Kimyasal mücadele :• Patatesin yeşil aksamında Patates güvesi zararına rastlanmadığından, tarla döneminde ilaçlama tavsiye edilmemektedir. Soğutma sistemli veya sıcaklığı 10ºC’nin altında olan depolarda zararlı bulunsa bile gelişememektedir. Bu tip depolarda herhangi bir ilaçlama yapmaya gerek yoktur. Bu şekilde depolamanın yapılmadığı ve zararlının yoğun olduğu yerlerde depolamadan önce yumru ilaçlaması gerekebilir. Boş depo ilaçlamalarında, deponun tamamen boş olması ve ürün konulmadan 20- 25 gün önce ilaçlanması gerekir. Boş depoda ilaçlamaya başlamadan önce, deponun her tarafı sert bir süpürge ile iyice süpürülerek toplanan artıklar imha edilmelidir. Bütün delik ve çatlaklar gözden geçirilerek onarılmalıdır. Deponun her tarafının yüzey ölçüleri hesaplanarak, m2 üzerinden önerilen ilaç miktarı, kuru yer kalmayacak şekilde bütün yüzeye püskürtülmelidir.
88. Tarlada % 2-3 oranında bulaşma görüldüğünde,ilaçlanmaya başlanır. Boş ambarın 20-25 günöncesinde ilaçlanması gerekir.Tarlada etken maddesi CARBARYL, Boş ambarilaçlamasıiçin ise; etken maddesi MALATHION olan ilaçlarınfarklı formülasyonları önerilmektedir.
89 Toprak pireleri Phyllotreta atra F.
90. Phyllotreta nemorumInsecta, Coleoptera, Chrysomelidae .
91. Ürünü etkileyebilecek düzeyde zarar görüldüğündeilaçlamaya başlanır, 1 ilaçlama yeterlidir.Etken Maddesi DICHLORVOS olan ilaçların farklıformülasyonları önerilmektedir.
92. Brevicoryne brassicae (L.) Lahana afidi
93. Tanımı:Kanatsız parthenogenetik dişilerde kanat kısa ve tombulca,yeşil, baş ve thoraxın Bir kısmı siyah, abdomende enine çizgive lekeler bulunur, vücudun üzeri beyaz mumsu tozlumaddelerle kaplı, antenler vücuda oranla kısa, corniculuslarkısa, vücut 2,0- 2,5 mm boyundadır. Kanatlı dişilerde renkhemen hemen kanatsızlarla aynı, antenler vücut boyuna ulaşır,corniculuslar kuyruktan kısa ve ortası şişkincedir.Yaşama şekli ve zararı:Kışı döllenmiş yumurta halinde genellikle konukçununyapraklarının alt yüzeyinde geçirir, ancak uygun bölgelerdekışın da faaliyetini devam ettirmekte ve parthenogenetik olarakçoğalmaktadır. Bir dişi bir aylık ömrü boyunca 80- 100 canlıdoğurur. Yıldaki döl sayısı 16 kadardır. Uygun koşullarda ayda2 döl vermektedir.
94. Lahana afidi, özellikle lahana bitkisi bazı yıllarda kimiyörelerde diğer Cruciferalar için önemli bir zararlı olmaktadır.Fideliklerden başlayıp, lahana bitkisini tarlada hasat edinceyekadar hatta hasat sonrası da zararlı olmaktadır. Sokulup emilenbitkilerin yaprakları pörsümekte, kıvrılmakta ve yoğunpopülâsyonda ölmektedir.Bulaşık bitkilerde baş küçük olmaktadır. Çıkarılan tatlımaddeler yaprakları kirletmekte, böceğin gömlekleri, ölüleri vebizzat kendileri bu tatlı madde içerisinde hoş olmayan birgörünüm arz etmekte ve lahananın Pazar değeri önemliderecede düşmektedir. Baş tutmuş lahanaların dış yapraklarınınalt yüzeyi afitlerle kaplı ve ballı olduğu için çok kez yetiştiriciveya pazarlayıcı bu yaprakları koparmak zorunda kalmaktadır.Lahana afidinin bir diğer zararı da birçok bitki virüshastalıklarını taşımasıdır.
95. Polyphylla fullo (L.) Haziran böceğiInsecta, Coleoptera, Scarabaeidae . • Ergini
96. Haziran böceği • Larvaları fide, fidan ve genç ağaçların köklerinde zarar meydana getirirler.
97. İlaçlama Zamanı :İlkbaharda, 0-20 cm toprak derinliğinde toprak sıcaklığı 9-10°Cye ulaşıp larva aktivitesi başladığı zaman (genelliklemarttan itibaren) 2. ve 3. dönem larvalara karşı bir ilaçlamayapılır. İlaçlama, kışı geçirmiş olan larvalar oburca beslenipzarara devam edeceği ve 3. dönem larvalar mayıs içinde pupaolacağı için çok gecikmeden yapılmalıdır. Sonbaharda ise,yörelere göre değişmekle birlikte genel bir uygulama olarak,ilk yağmurlardan sonra larvalar toprak yüzeyine yakın veözellikle çoğu 2. dönem başlangıcında olduğu zaman(genellikle eylül) bir ilaçlama yapılabilir.
98. Esas önemli olan ilkbahar ilaçlamasıdır. Ancak ilkbaharilaçlaması yapılamadığı bahçede zarar yaygın olarakbulunduğu zaman ve ergin uçuşlarının fazla olduğu yıllarda(genellikle tek rakamlı yıllar) sonbahar ilaçlamalarının dayapılması gereklidir. Böylece larva popülâsyonu önemlioranda kırılacak ertesi yıl ilkbaharda zararlı olacak larvagelişimi engellenmiş veya azaltılmış olacaktır.
99 Baklagil Tohum Böcekleri Bruchus pisorum (L.) Col: Brucihidae
100. Baklagil tohum böcekleri larvaları, konukçuları olanbaklagil taneleri içinde beslenmeleri süresince oyuklarmeydana getirerek tanenin besin değerini düşürdüklerigibi dışkı ve vücut artıkları ile de kirletirler. Çok dölveren türlerin devamlı üremeleri sonucu delinmiş veiçinin büyük kısmı yenilerek besin değerlerini tamamenyitirmiş olan taneler hayvan yemi ve gübre olarak dahikullanılmazlar.Baklagil tohum böcekleri larvaları beslenmelerisonucunda tanelerde kalite, çimlenme gücü ve ağırlıkkayıplarına neden olurlar. Bu şekilde zarar görmüş, iç vedış piyasada önemli yeri olan baklagillerin, pazar değeride düşer. Baklagil tohum böcekleri, Ülkemiz‘ in baklagilekimi yapılan tüm bölgelerinde yaygın olarakbulunmaktadır.
101. Bruchus rufimanus (Boheman)
102. MÜCADELESİ :Baklagil tohum böceklerine karşı tarla mücadelesinden sonraambarda çoğalan türlerin zararını önlemek amacı ile ambarmücadelesi de uygulanır.Kimyasal Mücadele :Tarlada yılda tek döl veren baklagil tohum böceklerine karşımücadele, bitkiler çiçeklenme başlangıcında iken yapılır. Gerekirse10 gün ara ile 2. uygulama yapılabilir.Çok döl veren Fasulye tohum böceği ile bulaşık olduğu bilenensahalarda fasulye çeşidiningelişmesi ve ekim zamanı göz önündetutulmak kaydı ile fasulye bitkilerinde alt kapsüller kuruoluma girer girmez önerilen ilaçlardan birisiyle 10-14 gün ara ile2-3 ilaçlama yapılarak tarla dönemindeki bulaşmalar önlenir.Altkapsüllerin kurumasından hasat ve harmana kadar geçen süre iyicehesaplanmalı ve ilaçlama aralıklarının ona göre ayarlanmasınadikkat edilmelidir.
103. Ambarda:Boş ambar ilaçlaması:Her zaman yapılabilir. Ancak ambar boş ikinürün konulmadan 15-20 gün önce ilaçlamanınyapılması gereklidir.Koruyucu İlaçlama:Bu ilaçlama ambarlarda döl vermeye devam edentürlerin zararını önlemek amacıyla ürün ambarakonulurken uygulanır. Hasattan önce bulaşmasaptanmış baklagil tohumlarının hemen hasattansonra tek ve çok döl veren tohum böceklerinekarşı fümige edilmesi en uygundur. Şayet buyapılmamış ise üründe zarar görüldüğünde veyaihracı söz konusu olduğunda fümigasyonyapılmalıdır.
104. Aphelenchoides fragariae (Ritzema-Bos) NEMATODLAR • Nematodlar iğneleri vasıtasıyla sokup, bitki özsuyunu emerek zarar yaparlar. Köklerde ur, saçak ve küt kök oluşumuna neden olurlar. Bitki besin ve su alamaz. Ağır bulaşık bitkiler ölürler. • Mücadelesinde : • İç ve dış karantina önlemleri, bitki münavebesi, sıcak su uygulaması gibi yöntemler ile nematisitlerle boş alan ilaçlamaları ve son yıllarda geliştirilen sistematik nematisitler kullanılır. Son yıllarda biyolojik mücadele çalışmaları artmış olup, özellikle bitki paraziti nematodlara karşı yeni biyolojik preparatlar geliştirilmeye başlanmıştır.
106. Kök-ur nematod’ları(Meloidogyne arenaria ve M. İncognita)Kök-ur nematod’ları konukçu bitkilerin fizyolojik vebiyolojik dengesini bozarak zararlı olmaktadır. Bununsonucu olarak köklerde urlar meydana gelmekte,toprak üstü bitki kısımlarında ise bodurlaşma,devamlı bir solgunluk ve verimden düşme gibibelirtiler ortaya çıkmaktadır.
106. Ditylenchus dipsaciTylenchida, Tylenchidae .
107. Ditylenchus destructorTylenchida, Tylenchidae
108. MÜCADELESİKültürel ÖnlemlerKök-ur nematodlarının konukçusunun çok olması,sulanabilen alanlarda özellikle sebzelerin yetiştirilmesi, bazıyerlerde, yıl içinde birden fazla ürünün üretiminin yapılmasınedeniyle kültürel önlemlerin uygulanması güç olmaktadır.Bununla birlikte;- Nematodla bulaşık olmayan fide kullanılmalıdır.- Nematod ile bulaşma riskine karşılık kanal suları veakarsular sulama suyu olarak kullanılmamalı ve sulamadaartezyen tercih edilmelidir.- Toprakla ve toprak işleme aletleri ile olabilecek bulaşmalarönlenmelidir.- Bulaşık bitki kökleri toplanıp yakılmalıdır.- Ekim veya dikime hazırlık maksadıyla yapılan toprakişlemeleri; sıcak ve kurak mevsimlerde toprağın birkaç defaalt üst edilmesiyle yapılmalıdır. Seralarda ise sıcak aylardave seranın boş olduğu zamanlarda 15 gün ara ile toprağın 30-
109 - Kültürel önlemlerin yanı sıra seralarda özellikle AkdenizBölgesinde solarizasyon uygulaması, nematod zararınıazaltmada oldukça etkili ve ekonomik bir yöntemdir.- Mümkünse tarla nadasa bırakılmalı veya 3-4 yıllık birmünavebe uygulanmalıdır.- Ayrıca çeşitli yönleri ile ülke ve bölge koşullarına uygun vedayanıklı çeşitler yetiştirilmelidir.- Kök ur nematodu ile bulaşık seralarda aşılı fidekullanılabilir.Yasal Önlemler- Kök-ur nematodları iç karantinaya tabidir. Bu nedenlebulaşık üretim materyallerinin temiz bölgelere taşınmasınaengel olunmalıdır.Kimyasal MücadeleKimyasal mücadelede başarılı olmak için öncelikle kültürelönlemlerin alınması gerekir. Çünkü nematisitlerle toprakilaçlaması yüksek maliyet gerektirir. Ekimden 3 hafta önceveya ekim sırasında herhangi bir ruhsatlı nematod ilacı ile


MEYVE ZARARLILARI
1. AKARLAR İki Noktalı Örümcek ( Tetranychus urticae Koch.) (Acarina.: Tetranychidae)Avrupa Kırmızı Örümceği( Panonychusulmi Koch.) (Acarina.: Tetranychidae) Meyve Kahverengi Akarı( Bryobia rubriculus Scheuten) (Acarina.: Tetranychidae) Akdiken Akarı( T.viennensis Zacher) (Acarina.: Tetranychidae)Yassı Akar( Cenopalpus pulcher C.- F.) (Acarina.: Tenuipalpidae)
2.  Bulundukları konukçuların yapraklarından bitki özsuyunu emerek zararlı olurlar ve zehirli maddeler salgılarlar. Sonuç olarak yapraklarda önce beyaz sonra sarı kahverengi lekeler meydana gelir. Daha sonra bu lekeler birleşerek yaprağın kuruyup dökülmesine, dolayısıyla önemli derecede ürün kaybına neden olurlar. Avrupa kırmızı örümceği ve kahverengi örümcek çiçeklerin çanak yapraklarını ve buketlerdeki taze yaprakları emerek sararttığından bahçe bir yanık manzarası görünümündedir. Zarara uğrayan meyve ağaçlarında yapraklar gümüşi bir renk alır veya gözleri iyi teşekkül etmez, sürgünlerde iyi pişkinleşmediğinden kış donlarından zarar görür. Yassı akar ise ilkbaharda açılan tomurcuklara saldırarak onları zayıflatır. Meyve tutmasını önler. Meyveler renksiz ve kalitesiz olur. Gelecek yılın meyve gözleri normal teşekkül edemez. Pişkin gözler az olur. Meyve verimi düşer. Yaprakta damarlar boyunca renk bozulması başlar, grimsi kırmızı görünüm damar boyunca yayılır.
3.  Çıplak gözle zor görülecek kadar küçüktür. Þekilleri yumurta veya armut biçimindedir. Genellikle vücutlarının üst tarafı kabarıktır. Deride, değişik şekil ve büyüklükte tüyler, kıllar ve dikenler vardır. Kırmızı renk hakim olmakla beraber bazı tür ve dönemlerde renk yeşilimsi sarı, turuncu veya kahverengi olabilir. Kışlık formları daha koyu renklidir. Larva önceleri 3 çift, erginler 4 çift bacaklıdır. İki noktalı örümcek, yeşilimsi sarı veya kahverengimsi yeşil olabilirler. Sonraları portakal rengine veya kiremit renge dönüşür. Vücudun ortasına yakın, iki tarafta siyah büyük birer benek bulunur. Vücudu yuvarlakça şekillidir. Yumurtaları açık sarı renkte, şeffaf ve yuvarlaktır. Yeni çıkan larva renksizdir. Üzerinde hiç benek yoktur. Avrupa kırmızı örümceği, koyu kırmızı renkli yuvarlakça dolgun vücutludur. Sırt kıllarının çıktığı yer beyaz, daire şeklinde olup bombelidir. Yumurtaları kiremit kırmızısı renginde, soğan biçiminde ve üzerinde bir sap bulunur. Larvaları parlak kırmızı renklidir. Ağ yapmaz.
4.  Meyve kahverengi akarı; kırmızı, kahve ve yeşil karışımı rengindedir. Sırt düz, karın kısmı şişkindir. Sırtta belirli bir çizgi bulunur. Vücut kılları yaprak şeklindedir. Ön bacakları çok uzundur. Ağ yapmazlar. Yumurtaları bilye gibi ve kırmızı renktedir. Larvalar yuvarlak şekilli ve kırmızı renklidir. Akdiken akarı; dişiler beyzi şekilli, kırmızı renkli ve tombuldur. Bacakları uzun, boğum araları geniş ve sarı renklidir. sırtındaki kıllar diken gibi çıkar ve çıktığı yer beyaz bir kabarıklık yapar. Erkeklerin rengi dişi gibi kırmızı değil yeşilimsi sarıdır. Sırtının yanında 2 siyah benek bulunur. Yumurtaları bilye gibi şeffaf ve açılmasına yakın sarı krem renklidir. Larvaları yuvarlak şekilli ve şeffaftır. Kesif ağ örerler.
5.  Yassı akar; vücut oval ve yassı yapılı, kiremit veya daha koyu kırmızı renktedir. Sırtında yatay olarak vücudunu ikiye bölen bariz bir çizgi görülür. sırttaki kıllar kısa ve diken gibidir. Bacakları kısa, boğumları küttür. Yavaş hareket ederler. Yumurtaları uzunca oval, ön tarafı basık fıçı şeklinde ve kiremit kırmızısı renktedir. Çok az ağ örerler. Kırmızı örümcekler kışı dallar üzerinde veya kabuklar altında türlere göre yumurta veya ergin dişi döneminde geçirirler. Avrupa kırmızı örümceği ve kahverengi örümcek kışı yumurta halinde, iki noktalı örümcek kışı döllenmiş ergin dişi, akdiken akarı kışı döllenmiş dişi, yassı akar ise kışı açıkta döllenmiş dişi olarak geçirirler.
6. MÜCADELESİ: Biyolojik Mücadele: Akarların biyolojik mücadelesinde, Typlodromus pyri Scheut, S.longicornis ve S. punctillum önemli rol oynamaktadır. Kimyasal Mücadele: Akarlara karşı kış mücadelesi önerilmemektedir. Ancak kabuklubit ve koşnillerin bulunduğu meyve bahçelerinde yapılacak kış mücadelesi, Avrupa kırmızıörümceği ve Meyve kahverengi akarının kış yumurtaları ile Yassıakarın kışlayan ergin populasyonunu da düşürür. Mayıs ayından itibaren 100 yaprakta periyodik olarak yapılacak sayımlarda akar sayısının yaprak başına ortalama 3-5 bireyi geçmesi durumunda ilaçlama gerekir.
7. İki Noktalı Örümcek (Tetranychus urticae) Meyve Kahverengi Akarı(Bryobia rubricu
8. Avrupa Kırmızı Örümceği(Panonychus ulmi Avrupa Kırmızı Örümceği(Panonychus ulmi) (Dişi) ( Erkek )
9. Kullanılacak İlaçlar ve Dozları:Etkili MaddeAdı ve Formülasyo Dozu(Preparat)100Oranı nu lt.suyaOmethoate 565 g/l E.C. 125 mlHexythiazox 50 g/l E.C. 50 mlMethiocarb %50 W.P. 100 gKükürt %80 W.P. 400 gFormothion E.C. 150 ml
10. ARMUT PSİLLİDİ ( Cacopsylla pyri. L. ) (Hom.: Psyllidae) Armut yaprak pirelerinin nimf ve erginleri, armut ağaçlarında doğrudan ve dolaylı olmak üzere iki şekilde zarar yapar. Zarar özellikle nimfler tarafından ağaçların çiçek, yaprak ve tomurcuklarının sokulup emilmesi suretiyle meydana gelir. Emgi sonunda zarar gören kısımlarda klorofil parçalanması ile renk değişimleri, lekeler meydana gelir. Zamanla bazı organlar kurur, çiçekler ise meyve bağlamaz. Kurumalar neticesinde çiçek yaprak ve meyve dökümleri olur. Esas zarar dolaylı olarak meydana gelir. Nimfler beslenirken çok miktarda balımsı madde salgılarlar. Populasyon fazla olduğu takdirde çok miktarda salgılanan balımsı maddeler sıvı halinde yaprak sürgün ve meyvelerin üzerini örter. Bu kısımlardan aşağılara, toprağa akar. bu maddeler üzerinde saprofit mantarlar gelişir ve tüm ağaç siyahımsı bir görünüş alır. Böyle ağaçlarda yapraklar vaktinden önce dökülür, tomurcuk açılmaz, bulaşık meyveler pazar değerini kaybeder.
11.  Erginlerin farklı iki formu vardır. kış formu daha büyük ve koyu renkli, yaz formu kış formuna nazaran daha küçük ve açık renklidir. C.pyricolanın yazlık formu 1-1.5 mm boyunda C.pyrinin yazlık formları ise 1.5-2 mm boyundadır. Bileşik gözler koyu kahverengi, nokta gözler ise kırmızı renktedir. Kanatlar, saydam olup dinlenme halinde vücut üzerinde çatı şeklinde katlanır. Yumurtalar oval şekilli arka kısmı yuvarlak, ön kısmı sivridir. Yumurtalar ilk konulduğunda açık sarı renkli daha sonra portakal sarısı hatta kırmızımtırak kahverengi olurlar. Nimfler önce soluk sarı renkli olur geliştikçe türe özgü renk farklılaşması olur. Armut yaprak pireleri kışı ergin halde ağaçların tomurcuk veya sürgünleri arasında, kabuk çatlakları arası veya yere dökülmüş yaprakların altında gizlenerek geçirirler.
12. MÜCADELESİ: Kültürel Önlemler: Ağaçların budanması ile fazla gölge yapmalarına engel olmak, dolayısıyla C.pyriyı yazın fazla sıcağın etkisine bırakacağından çoğalmasını önemli ölçüde azaltır. Armut yaprak pirelerine karşı dayanıklı armut çeşitlerini yetiştirmek bunun yanında armut bahçelerinde mümkün olduğu kadar ara ziraatı yapmamak suretiyle zararlının kışlama yerlerini oluşturmamaktadır. Kimyasal Mücadele: Armut pisillidi ilaçlı mücadelesinde en önemli husus, ilaçlama zamanının tam olarak bilinmesidir. En etkili ilaçlama, erken dönemde yapılan ilaçlamadır. Buna göre ilaçlama, ağaçların çiçeklenme sonrasında ki yapraklı döneminde ve zararlının kışlayan erginlerinden oluşan ikinci ve üçüncü dönem nimflerinin görüldüğü dönemde ve sürgünlerin %15den fazlasında bulaşma görüldüğünde yapılmalıdır. İlaçlama, bir defa olmak üzere ve zararlının meydana getirdiği balımsı madde akıntısının, henüz başlamadığı, zamanda yapılmalıdır. Ancak nimflerinin salgıladığı tatlı madde akıntısının görülmesi ve giderek artması halinde ilaçlama için geç kalınmış demektir ve bu zamanda yapılan ilaçlamanın etkisi çok düşüktür.
13. Armut psillidi nimf (Cacopsylla pyri) Armut psillidi Zarar Armut psillidi ergini Armut psillidi yumurtası
14. Kullanılacak İlaçlar ve Dozları:Etkili MaddeAdı ve Formül Dozu(PreparOranı asyonu at) 100 lt.suyaPhosalone 350 g/l E.C 200 mlDiflubenzuron %25+ W.P.+ 40 g+Bitkisel yağ Sıvı 300 mlDeltamethrin 25 g/l E.C. 50 mlFenvalerate 190 g/l E.C 30 mlMethidathion 426 g/l E.C 100 mlYazlık yağ 850 g/l+ E.M. 1 lt+300 mlMalathion 190 g/l
15. DOĞU MEYVEGÜVESİ ( Cydia molesta Busck) (Lep.: Tortricidae Sürgün ve meyvelere zarar verir. Larva şeftali sürgünlerinin uç ve uca yakın kısmından girerek sürgün boyunca açtığı galeride beslenirler. Sürgün önce solar devrilir ve larva terkettikten sonra, uçtan 5-7 cm. uzunluğunda kurur. Kuruyan sürgünlerden yenileri çıktığı için fidan ve genç şeftali ağaçları çalılaşır. Sürgün zararı fidanlıklarda ve genç şeftali ağaçlarında daha önemlidir. Meyvelerde sap çukurluklarındaki dal ve yaprakların temas ettiği yerlerden girerler. Meyveye giren larva doğrudan çekirdeğe yönelir, çekirdek civarındaki meyve etinde beslenerek gelişmesini tamamladıktan sonra açtığı delikten meyveyi terkeder. Giriş ve çıkış yerlerinde zamk görülür. Yumuşak çekirdekli meyvelere giren larva, kabuk altında açtığı galerilerde beslendikten sonra çekirdek evine doğru ilerler. Bir meyvede birden çok larva beslenir. Ayrıca larvaların meyvelerde açtığı deliklerden funguslar girerek meyvenin çürümesine neden olurlar.
16.  Kelebeğin ön kanatları kahverengimsi siyah, arka kanatları gri pullarla kaplıdır. İstirahat halinde iken ön kanatların ortasındaki beyaz pullar ters "V" şeklinde görülür. Bacaklar ve abdomen de , gümüşî pullarla kaplıdır. Yumurtalar 0,8 mm boyunda mercimek şeklindedir. Yeni bırakıldığında saydam olan yumurta sonra kirli sarıya döner. Yumurtadan yeni çıktığında 0.9 mm boyunda olan larva, gelişmesini tamamladığında 8.5 mm.ye ulaşır. Sürgünlerde beslenenler pembe veya açık kırmızı, meyvelerde beslenenler kızılımtırak sarıdır. Son kısmında bulunan 5 dişli kahverenkli anal tarak, ayırıcı özelliğidir. Pupa 6.5 mm boyunda, mekik şeklinde, önceleri sarı sonra koyu kahverenklidir. Yılda 4-5 döl verir. Kışı olgun larva döneminde ağaçların gövdelerindeki kabuk altlarında yarık ve çatlaklarda ördükleri kokon içerisinde geçirirler.
17. MÜCADELESİ: Kültürel Önlemler: Şeftali bahçeleri ayva, muşmula, armut, elma gibi diğer konukçuların bulunduğu bahçelerden (250 m) daha uzağa kurulmalıdır. Saldırıya uğrayan sürgünlerin haftada bir kesilmesi, meyve zararını önemli ölçüde azaltacaktır. Ayrıca meyve depoları en uygun kışlama yeri olduğundan bu gibi yerleri bahçenin uzağında yapmak yararlı olacaktır. Biyolojik Mücadele: T. evanescens yumurta parazitoidinin kitle halinde üretilerek bulaşık bahçelere salınması ile zarar oranı düşürülebilir. Kimyasal Mücadele: Erkenci şeftali çeşitlerinde çoğu kez ilaçlamaya gerek kalmaz. Diğer şeftali çeşitlerinde cinsel çekici tuzakta, 20 kelebekten fazla yakalanması halinde veya birinci döl sürgün zararı %5ten fazla olduğunda, meyvedeki zararı önlemek için ilaçlama gerekir. İlaçlamalara,cinsel çekici tuzaklarda ilk ergin yakalandıktan sonra başlanıp 20 gün sonra tekrarlanmalı veya birinci döl larvalarının terkettiği sürgünler görüldükten 15 gün sonra başlanmalı ve 20 gün ara ile orta çeşitlerde 2 ; geç çeşitlerde 3 ilaçlama yapılmalıdır.
18. Sürgün zararıDoğu meyve güvesi genç larva Zararı Doğu meyve güvesi ZararıCydia Meyvede larva Zararı
19. Etkili Formülasy Dozu(PreparMaddeAdı ve onu at)100Oranı lt.suyaPhosalone 350 E.C. 200 mlg/lOmethoate 565 S.C. 200 mlg/l
20. DUT KABUKLUBİTİ( Pseudaulacaspis pentagona (Targ.-Tozz.)(Hom.: Diaspididae) Sıvama halde bulunduğu dalların, daha sonradan ağacın tümünün kurumasına yol açar, Þeftali ağaçları dut koşnili zararına karşı çok duyarlıdır. Bazen larvaları tüysüz şeftali meyvelerine de geçerek kırmızı lekeler oluşturur ve meyvenin satış değerini düşürür. Dişi kabuğu 2-2.5 mm çapında dairemsi, dış bükey ve kirli beyaz renklidir. Birinci ve ikinci larva gömlekleri dıştan belirgin olup çoğunlukla kabuğun bir kenarında bulunurlar. Kabuk altında bulunan dişi armut biçiminde ve turuncu sarı renktedir. Yumurtaları pembemsi veya beyazdır. Erkek kabukları boru biçiminde ve beyaz renklidir. Beyaz iplikçiklerle birbirine sarılmış gruplar halinde bulunurlar. Ergin erkekler bir çift kanatlıdırlar. Ağır hareketli olup fazla uçamazlar, beslenmez ve döllendikten sonra ölürler. Kışı döllenmiş dişi durumunda geçirirler.
21. MÜCADELESİ : Mekaniksel Mücadele : Budama sırasında ot kökünden yapılmış fırçalar kullanılarak iyi bir temizleme yapılabilir. Bu arada gözlerin zarar görmemesine dikkat etmek gerekmektedir. Biyolojik Mücadele: Doğal düşmanlarının korunması için gerekli tedbirler alındığı takdirde özellikle E.berlesei ve C.bipustulatusun etkinlikleri arttırılabilir. Kimyasal Mücadele: Büyük bahçelerde, yüksek yoğunluklar söz konusu olduğunda kış mücadelesine başvurulabilir. Sonbahar ve kış, sert geçmişse koşnil kabuğu kalın oluşur. O takdirde kış mücadelesi, populasyonu (%50-70) azaltır. Ilık geçen kışlarda ise %90ın üzerinde etki sağlanır. Yaz mücadelesi birinci ve ikinci döllere karşı uygulanır. İkinci dölde bazı şeftali çeşitlerinin hasat dönemine gelmiş olması göz önünde bulundurulmalıdır. İlaçlamalar ilk larva çıkışında ve bundan 20 gün sonra olmak üzere 2 uygulamalı olarak yapılmalıdır. Dutlarda yaz ilaçlaması sadece ikinci döle karşı yapılmalı birinci döle karşı ilaçlama yapılmamalıdır.
22. Dut Kabuklubiti (Pseudaulacaspis pentagona)
23. Kullanılacak İlaçlar ve Dozları:Etkili MaddeAdı Formülasy Dozu(Preparatve Oranı onu ) 100 lt.suyaa)Kış Mücadelesi :Petrol Yağı 650 g/l+DNOC 15 g/l Sıvı *5 lt. 95 lt.suya (Yumuşak çekirdeklilerde)b) Yaz Mücadelesi:Methidathion 426 g/l E.C. 75 mlChlorpyrifos ethyl 480 g/l E.C 100 mlEthion 500 g/l E.C. 150 mlYazlık yağlar 700 g/l Sıvı 1000 ml
24. ELMA İÇKURDU ( Cydia pomonella L.)(Lep.: Tortricidae) Elma ağaçlarının en önemli zararlısıdır. Meyve zararlısı olan larvalar, meyveleri delerek, içlerinde galeriler açmakta, etli kısmını ve çekirdek evini yiyerek pislikler bırakmaktadırlar. Bunların sonucu olarak da meyvelerin dökülmesine, dökülmeden ağaçta kalabilen kurtlu meyvelerin ise nitelik ve niceliklerinin bozulmasına ve dolayısıyla elmanın piyasa değerinin düşmesine neden olmaktadır. Mücadelesi yapılmadığında zarar %60, hatta %100e kadar çıkabilmektedir. Erginlerin, gri renkteki üst kanatları koyu dalgalı enine çizgilidir. Her iki kanat ucunda üçgene benzer bakır gibi işaretler vardır. Erginlerin boy uzunluğu ortalama 10 mm, kanat açıklığı ise 18-20 mm.dir.
25.  Yumurta başlangıçta süt beyazı renginde ve mumumsu görünümündedir. Oval şekilli ve 1-1.2 mm çapındadır. Gelişirken ortasında kırmızımsı bir halka görünmekte, açılmadan hemen önce ise gelişmiş larva yumurtanın içinde açıklıkla izlenebilmektedir. İlk dönem larvalar ortalama 1 mm boyundadır. Bu dönemde iri ve yassı olan baş parlak siyahtır. Olgun larva 15-20 mm boyunda beyazımsı pembe görünümlüdür. Açık kahverengi olan pupa, ortalama 10 mm boyundadır. Elma iç kurdu yılda 2 veya 3 döl verir. Kışı ağaç kabukları arasında veya topraktaki kalıntılar altında ördükleri kokon içerisinde olgun larva döneminde geçirirler.
26.  MÜCADELESİ: Kültürel Önlemler: Elma bahçelerinin diğer konukçularla karışık olarak kurulmamasına özen gösterilmelidir. Elma ağaçlarının altına dökülen meyvelerin toplanıp uzaklaştırılması, ambalaj ve depolama yerlerinin elma bahçelerinin kenarlarına kurulmaması, bahçenin sürümüne özen gösterilmesi ve ağaç gövdelerine Haziran ayı başlarında oluklu mukavvadan tuzak bantlar sarılarak, bunlara gelen larvaların imha edilmesi önerilir. Biyolojik Mücadele: Yumurta parazitoidi Trichogramma türleri ile E. tragica, T.enacator ve A.quadridentatus, Elma İçkurdu biyolojik mücadelesinde kullanılabilecek faydalılardır. Biyoteknik Mücadele: Kitlesel tuzaklama yöntemi ile bu zararlıya karşı her ağaca bir adet eşeysel tuzak asılarak uygulanır.
27.  Kimyasal Mücadele: Mücadelede hedef her döle ait larva çıkışı süresince ağaçları ilaçlı bulundurarak yumurtadan çıkan larvaları meyve içine girmeden öldürmektir. İlk ilaçlama zamanlarını sağlıklı şekilde saptamada ilk larva çıkışlarının belirlenmesi çok önemlidir. Kesin saptama için aşağıda belirtilen tahmin uyarı yöntemleri uygulanmaktadır. Bu yöntemlere göre ilaçlamaya karar verdikten sonra birinci döle karşı 2, ikinci döle karşı bir olmak üzere toplam 3 ilaçlama yapılmaktadır. A) Elma içkurdunun ilaçlama zamanının tesbiti: 1- Kültür kutularında ergin çıkışı ve yumurtanın izlenmesi 2- Etkili sıcaklık toplamlarının kullanılması 3- Cinsel çekici tuzakların kullanılması B- Elma İçkurdu ilaçlaması için gerekli populasyon yoğunluğunun tesbiti 1- Cinsel çekici tuzaklardan yararlanma 2- Tuzak bant yöntemi 3- Yoğunluğun meyvelerdeki zarara göre tesbiti yöntemlerinden faydalanılmaktadır. Yumurtalı dallar 2-3 gün aralıklarla gözlenir. Yumurtalar pembeleşince gerekli hazırlıklar yapılır, yumurtalardan ilk larva çıkışı görüldüğünde ise 1. ilaçlama yapılır. Birinci ilaçlamadan sonra yağışların şiddet ve sürekliliği, kullanılacak ilaçların etki süreleri, ergin çıkış veya uçuş süresi gözönünde bulundurularak birinci döl ilaçla kapatılacak şekilde 1-2 ilaçlama daha yapılır. İkinci döle karşı ilaçlama zamanı da aynı yöntemle tesbit edilir.
28. Elma İç Kurdu yumurtası Cydia pomonella Larvasının çekirdek evindeki zararı
29. Elma İç Kurdunun belirtisi Elma İç Kurdu pupasıElma İç Kurdu ergin erkek Elma İç Kurdu ergin dişi
30. Kullanılacak İlaçlar ve DozlarıEtkili MaddeAdı ve Oranı Formülasyon Dozu(Preparat)100 u lt.suyaDiflubenzuron %25 W.P. 40 gPhosalone %30 W.P. 200 gPhosalone 350 g/l E.C. 100 mlFenthion 525 g/l E.C. 150 mlMethidathion 426 g/l E.C 100 mlChlorpyrifos-ethyl 480 g/l E.C. 150 mlDeltamethrin 25 g/l E.C. 10 mlCypermethrin 200 g/l E.C. 25 mlAlphacypermethrin 100 g/l E.C. 20 mlLambda-Cyhalothrin 50 g/l E.C. 20 mlMethiocarb %50 W.P. 200 gTau-fluvalinate 240 g/l E.C. 30 ml
31. ERİK İÇKURDU ( Cydia funebrana Tr.) (Lep.: Tortricidae) Larvalar sap dibinden, yanlardan ve iki meyvenin birbirine değdiği yerlerden girerler. Meyvenin kabuk altını tipik olarak oyarlar ve meyve etinde tünel açarak çekirdeğe kadar ulaşırlar. Birinci döle ait larvalar seyrek olarak birden fazla meyveye saldırır. İkinci döle ait larvalar ise 1-3 meyvede zarar yapabilirler. Saldırıya uğrayan meyveler zamk çıkarırlar. Koyu gri-boz renkli üst kanatlar, alt kısmında düz bir çizgi ve koyu gri renkte küçücük noktacıklarla süslüdür. Alt kanatlar daha açık renkli ve kenarları boz sarı saçaklıdır. Erkek, dişiden daha küçüktür. Yumurtalar basık oval, uzunluğu 0.66-0,74 mm olup, yeni bırakıldığında beyazımsı, sonraları sarımsı renge döner. Yeni çıkmış larva 0.4 mm uzunluğunda, üstü pembe, karın tarafı açık pembe, baş, siyahtır. Olgun larva 15 mm kadardır. Pupa açık sarı, kahverenginde, 6.5 mm uzunluğundadır. Yılda 2-3 döl verirler. Kışı sıkı örülmüş bir koza içinde olgun larva halinde geçirirler.
32.  MÜCADELESİ: Mekanik Mücadele: Kurtlu meyveler toplanarak derin çukurlara gömülmelidir. Kimyasal Mücadele: Mayıs ayı sonundan itibaren bahçeler denetlenmeye başlanır. Cinsel çekici tuzaklarda İlk kelebek görüldükten 2-3 hafta sonra ve meyvelerde yumurtalar görülür görülmez ilk ilaçlama yapılır. 20 gün sonra ilaçlama tekrarlanır. İkinci döle ait kelebekler %30- 40 oranında çıktığı zaman ilk ilaçlama yapılır. Bundan sonra 20 gün ara ile 2. ilaçlama yapılır.
33. KİRAZ SİNEĞİ ( Rhagoletis cerasi L.)(Dip.:Tephritidae Larvalar meyvelerin etli kısmında beslenerek bir kısım meyvelerin zamanından önce olgunlaşarak dökümüne neden olurlar. Hasat edilen kurtlu meyvelerin kalitesi düşük olduğundan pazar değeri de düşük olur. Zararı çoğunlukla orta ve bilhassa Haziranda olgunlaşan geç çeşitlerde görülür. Kiraz mevsiminin aralıklı yağışlı ve sıcaklığın mevsim ortalaması veya üstünde olduğu yıllarda günlük sıcaklık ortalamaları çoğunlukla 16-18 C ve bu ortalamayı meydana getiren 20 C nin üzerindeki sıcak günler sayısı fazla ise zarar oranı yüksek olur. Salgın yıllarında zarar oranı %80e çıkabilir.  
34.  Ergin sinek 4-5 mm boyundadır. Gözleri yeşilimsi mavi, bacaklar siyahtır. Şeffaf kanaatlarında dikine 3 uzun bir kısa olmak üzere 4 adet mavimsi-siyah bant vardır. Fildişi beyazı renkte ki yumurtaları ince uzun elips şeklindedir. Larvaları bacaksız ve krem beyazı renginde olup başlangıçta boyu 0.6 mm pupa olmaya yakın ise 6 mm.yi bulur. Gelişmiş olan pupası açık sarı renkte ve fıçı şeklinde olup boyu 4 mm.dir. 
35. MÜCADELESİ: KKültürel Önlemler: Sonbaharda toprak işlemesi yapılmalı, hasatta kurtlu kirazlar toplanarak derine gömülmeli, turfandacılığa yönelmeli, dayanıklı çeşitler yetiştirilmeli, yabani kirazlar, kiraz bölgelerinde dikilmemeli veya sökülmelidir. Biyoteknik Mücadele: Biyoteknik mücadele kiraz sineğinin düşük ve orta populasyonlarında uygulanır. Ağaç başına 4 adet sarı yapışkan tuzak (Rebell) +Amonyak kapsülü asmak suretiyle kitlesel tuzaklama yöntemi yapılır.
36.  Kimyasal Mücadele: Meyvelere ben düştüğü (tatlı su yürüdüğü) devre ilaçlamaya başlanmak için uygun bir dönemdir. Bu gözlem en erkenci çeşide göre yapılmalıdır. Bu uygun yöntem bahçelere sarı yapışkan vizüel tuzaklar (Rebell) asarak ilk ergin çıkışına göre ilaçlama yapmaktır. Haftalık tuzak kontrolleri ile ikinci veya üçüncü bir ilaçlamaya gerek olup olmadığı saptanmalıdır. Tuzaklarda ilk sinek görüldüğünde meyvelerde ben düşme döneminde ise ilaçlama yapılır
37. Kiraz Sineği Ergin Dişi (Rhagoletis Kiraz Sineği larvasının meyveden çıkışıcerasi)Kiraz Sineği larvasının meyvedeki zararı Kiraz Sineği larvasının pupası
38. Kullanılacak İlaçlar ve Dozları :Etkili Formüla Dozu(PreMaddeAdı syonu parat) 100ve Oranı lt.suyaThiacloprid SL 300 mlDeltamethrin EC 25 ml
39.  Zehirli yem ve dal ilaçlaması ise; bulaşmanın yüksek olmadığı ve kiraz sezonunun yağışsız geçtiği kurak bölgelerde erginlere karşı koruyucu olarak özellikle ilk ve hasada yakın ilaçlamalarda öğütlenebilir. Kullanılacak cezbedici bileşimi aşağıda verildiği gibidir. 100 litre suya Malathion %25 W.P. 400 g. +Hidrolize protein 500 g. 
40. MEYVE GÖZKURTLARI Elma Göz Kurdu( Anthonomus pomorum L.) (Col.:Curculionidae) Larvaları çiçek tomurcukları içinde geliştikleri için, zarar gören çiçekler açılamaz ve meyve bağlayamazlar. bu tip çiçekler kahverengileşerek kuruyup kalırlar. Ege Bölgesi armutlarında ortalama %25 (%4-60) oranında çiçeklerde zararlı olduğu bilinmektedir. Erginler çiçek dışında taze yaprak, filiz ve sürgünlerde beslenirler
41.  Elma göz kurdu ( Anthonomus pomorum L.) ergininin boyu 3.5-6.0 mm.dir. Erkekler dişilerden daha küçüktür. Vücut ince ve sık, sarımsı gri tüylerle örtülüdür. Üst kanatların rengi siyahımsı kahverengiden açık kahverengiye kadar değişir ve iki kahverengi bant ile çevrilmiş "V" harfi şeklinde bir leke vardır. Yumurtası oval, beyaz renkli 0.7-0.5 mm boyutlarındadır. Larva bacaksızdır. Olgun larva kıvrık vücutlu, beyaz renkli, baş kapsülü kahverengi olup boyu 0.8 mm. kadardır. Pupası 4.5 mm boyundadır.
42. MÜCADELESİ: Mekaniksel Mücadele : Gözlerin patlamasından itibaren çiçek tomurcukları görününceye kadar, dalları sallayıp, düşen erginleri toplayarak imha etmek bir yöntemdir. Çiçeklenme döneminde larvalı çiçeklerin elle toplanarak imha edilmeleri de yoğunluğu büyük ölçüde düşürebilir. Kışın yapılacak dal kontrollerinde veya budama sırasında, tahribata uğramış gözlerin bulunduğu dallar kesilerek ayıklanmalıdır
43.  Kimyasal Mücadele: A.pomorum ile bulaşık olduğu bilinen bahçelerde Mart ayından itibaren 7-10 gün aralar ile yapılan surveylerde bir ağaçta ortalama 10 zarar görmüş çiçek tomurcuğu varsa veya dallardan 100 darbede 30 ergin düşmüş ise bu zararlı ile ilaçlı mücadele yapılmalıdır. Erginler faaliyete başlar başlamaz yukarıdaki eşiğe ulaşınca ilaçlama yapılır. En uygun zaman fenolojik olarak fare kulağı dönemidir. Çiçek tomurcukları görülmeye başlayınca ilaçlama bitirilmiş olmalıdır. Bu zamanda ilaçlama yapılamazsa Mayıs ayının ilk haftasında çiçek taç yaprakları tamamen döküldükten sonra zarar görmüş tomurcukları kafes içine alınır. Ergin çıkış başlangıcı saptandıktan 1 hafta sonra geç İlkbahar ilaçlaması yapılır
44. Elma Göz Kurdu larvasıElma Göz Kurdu zararı Elma Göz Kurdu Ergini
45. MEYVE TESTERELİARILARI Armut Testereliarısı:( Haplocampa brevis Klug.) (Hym.:Tenthredinidae) Elma Testereliarısı:( Haplocampa testudinea Klug.) Erik Testereliarısı:( Haplocampa flava L.)   Larvaları meyvelerin çekirdeklerini yerler. Saldırıya uğrayan meyveler dökülür. Armut meyveleri fındık büyüklüğüne geldiği zaman, üzerlerinde 2 mm çapında delikler görülür. Deliklerden zararlının siyah esmerimsi dışkıları çıkar. B Elma testereli arısının larvaları ilk çıkışlarında, meyveler fındık büyüklüğünde iken meyve kabuğunda yüzeysel galeriler açar, daha sonra meyvenin çekirdek evine girer. Erik testereli arısı larvaları, meyveleri bezelye yada fındık büyüklüğünde olduğu çağla döneminde delerek, onların dökümüne yol açar. Armut ve elmadaki türlerde bir larva, gelişmesi süresince 2-3; eriktekiler 4-5 meyveyi zarara uğratır ve %100e yakın meyve dökümüne yol açabilirler u meyveler kısa zamanda dökülür.
46.  Erginler 4-7 mm boyunda, kızıl kahverengi ve siyah bacakları ve bazı bölümleri sarı olan arıcıklardır. Kanatlar zar gibi olup, ön kanadın üst ortasında siyah bir leke bulunur. Yumurta beyaz renkte, 0,4-0.5 mm boyunda ve ince uzun ovaldir. Dıştan bakıldığında kahverengi bir çizgi gibi olan yumurta bırakma yarığının 1 mm kadar uzağında, küçük bir bilye kabartısı gibi görülür. Larva sarımtırak beyaz renkte, 10-15 mm kadar boyundadır. Larvanın 3 çift göğüs bacağından başka ilk karın halkası boş, sonrakilerde 7 çift yalancı bacak bulunur. Larvaların meyveden ayrıldığı delik üzerinde ve meyve içerisindeki siyah renkli artıkları, tahtakurusu kokusundadır. Yılda bir döl verir, kışı toprakta kokon içinde larva halinde geçirir.
47. Armut Testereliarısı Yumurtası Armut Testereliarısı ZararıArmut Testereliarısı Dişi Ergin Armut Testereliarısı Zararı
48. ElmaTestereliarısı Zararı ElmaTestereliarısı larvası ElmaTestereliarısı ZararıElmaTestereliarısı Yumurtası
49. ErikTestereliarısı zararıErikTestereliarısı larvası Erik Testereliarısı Ergini
50. Kullanılacak İlaçlar ve DozlarıEtkili MaddeAdı ve Formülasyonu Dozu(Preparat)100Oranı lt.suyaDeltamethrin 25 g/l E.C. 30 ml*Phosalone 350 g/l E.C. 200 mlPhosalone %30 W.P. 200 gFenthion 525 g/l E.C. 150 ml
51. SAN-JOSE KABUKLUBİTİ ( Quadraspidiotus perniciosus Comst.) (Hom.:Diaspididae Özellikle genç ve orta yaştaki ağaçlar için çok tehlikeli olup bir meyve ağacını 2-3 yılda kurutabilen bir kabuklu bittir. Ağaçların gövde, dal, dalcıklarında, yaprak, sürgün tomurcuk ve meyvelerinde özsularını emmek suretiyle zarar yapmaktadır. Gerçek zarar emgi esnasında ifraz ettiği zehirli maddelerden meydana gelmektedir. Yaşlı ağaçlarda önce yaprak dökümü yapar, sonra bazı dallarını ve gitgide ağacın bir bölümünü ve daha sonra ağaçları tamamen kurutur. Meyvede önce sap çukuru ve çiçek çukuruna yerleşir. Sonra bulaşma yanlara yayılır. Beslenme yerlerinde kırmızı lekeler oluşur. Meyvelerin satış değeri düşer ve ihracatta güçlüklerle karşılaşılır.Erkek ve dişisi birbirinden farklıdır. Dişiler kanatsız oval, limon sarısı renginde olup, bitkilerin belli kısımlarında sabit olarak yerleşmişlerdir. Üzeri esmer bir kabukla örtülüdür. Erkek ise kanatlıdır ve uçar. Dişilerin kabuğu yuvarlak,
52.  erkeklerde ise uzunca oval siyah-gri renktedir. Yeni doğan yavru hareketli larva 0.2-0.3 mm boyunda, limon sarısı renginde, üç çift bacaklı ve antenlidir. Kendisini sabit bir yere tesbit eden larvaların (L1 ve L2 üzerinde kabuk mevcuttur) L1in kabuklarının tepe noktası tam ortadadır. Kışı bu dönemde geçiren larvaların kabukları daha koyu esmer renk alır. İkinci gelişme dönemindeki fertlerin kabuğu üzerinde 2. bir halka teşekkül eder. Üçüncü dönem veya ergin dönemindeki dişilerin üzeri esmer renkli, l.7-2 mm çapında hafif şişkin kabukla örtülüdür. Erkek ve dişiler ikinci dönemden itibaren farklılaşır. Erkek kabuklar 0.7 mm. Boyda, 0.2 mm eninde oval şekillidir. Bu kabukların altından erkek bireyler çıkar. Zararlının bulunduğu dalın kabuğundan boylamasına bir kesit alınırsa kan kırmızı emgi lekeleri görülür.
53. MÜCADELESİ: Kültürel Önlemler: Bulaşık bahçelerde toprak işlemesi, sulama, gübreleme, budama gibi işlemler zamanında ve usulüne uygun olarak yapılmalı, kış mücadelesine girmeden fazla bulaşık olan meyve ağaçları kısa budamaya tabi tutulmalı, artıklar mutlak suretle yakılarak yok edilmeli, bulaşık ağaçlardan alınan sırıklar temiz ağaçlarda dayak olarak kullanılmamalı, bahçe kenarında mevcut yabancıotlar ve diğer konukçu bitkiler kesilip yakılmalı, mümkün olmayan hallerde ilaçlanmalıdır. Biyolojik Mücadele: Prospaltella perniciosi Tow. Marmara, Ege ve Karadeniz Bölgelerinde %31in üzerinde etki göstermiştir. Populasyonun düşük olduğu yerlerde salımlar yapılarak zararı baskı altında tutmak mümkündür. Populasyonun yüksek olduğu yerlerde, faydalı parazitin çalışmasını kolaylaştırmak için önce kış ilaçlaması yapılmalıdır.
54.  Kimyasal Mücadele: Kış mücadelesi ağaçların kış uykusunda bulundukları dönemde, gözlerin uyanmasından iki hafta önceye kadar sıcaklığın 5 Cnin üzerinde olduğu ve yağışsız günlerde Ocak, Þubat ve Mart aylarında uygulanır. Erken İlkbahar Mücadelesi: Yumuşak çekirdekli meyvelerde gözler uyandıktan sonra pembe çiçek tomurcuğu dönemine kadar Mart-Nisan aylarında uygulanır. Yaz Mücadelesi: Kış veya erken ilkbahar ilaçlaması yapılan veya yapılamayan bahçelerde çiçekten sonra kontroller yapılarak yavrulama başladığı günlerde ve bundan 20 gün sonra olmak üzere iki ilaçlama şeklindedir. Birinci döle karşı uygulanan ilaçlamalardan sonra zararlının populasyonunda bir artış görüldüğü takdirde diğer döllerde ilaçlamalar tekrar edilecektir. Meyve Fidanlarında Yaz Mücadelesi: Yavrulama başladığı günlerde ve bundan 20 gün sonra olmak üzere her döle karşı 2 ilaçlama yapılarak uygulanmalıdır
55. SAN-JOSE KABUKLUBİTİ
56. Yumurta Parazitoiti (Prospaltella perniciosi) ve parazitlenen yumurtalar Armuttaki Zararı Elmadaki Zararı
57. Kullanılacak İlaçlar ve DozlarıEtkili MaddeAdı ve Oranı Formüla Dozu(Preparat)100 lt.su syonuKış Mücadelesinde :Petrol yağı 650 g/l+ Sıvı *95 lt.suya 5 lt.DNOC 15 g/l ** 95,5 lt suya 4,5 ltBitkisel Yağ %85 Sıvı 2 ltErken İlkbahar Müc.de:Methidathion 426 g/l E.C. 100 mlYaz Mücadelesinde:Methidathion 426 g/l,%40 E.C.,W.P. 75 ml,100 gChlorpyrifos ethyl 480 g/l E.C. 150 mlOmethoate 565 g/l S.L. 150 ml
58. ŞEFTALİ GÜVESİ ( Anarsia lineatella Zell.)(Lep.: Gelechiidae) Kışlayan döl larvaları önce çiçek veya yaprak tomurcukları ile beslenirler. Çiçeklerin çanak yapraklarını kemirerek delerler ve yumurtalıkları ise yiyerek zarar yaparlar. Sonra genç sürgünlerde uçtan girerler 8-10 cm uzunlukta galeri açarlar. Saldırıya uğrayan tomurcuk ve sürgünler kurur. Bir larva 4-6 adet tomurcuk veya sürgüne zarar verebilir. Yazın sürgünlerin tazeliği azaldıkça zarar meyvelerde olur. Larvalar ağaçlarda ürün olduğu zaman meyveyi sürgünlere yeğlerler. Genç ve meyvesiz ağaçlarda ise beslenme filizde ve kabukta olmaktadır. Meyvede hemen kabuk altını tipik olarak oyarlar ve bazende meyve etinde tünel açarak çekirdeğe kadar ulaşırlar. Fazla olgunlaşmış meyvelere saldırmazlar. Saldırıya uğrayan sürgün ve meyveler zamk çıkarırlar. Genç ağaç ve fidanlıklarda uzun süren sürgün zararı gelişmeyi engeller ve taç şeklinin bozulmasına neden olur.
59.  Koyu gri-boz renkli olup üst kanatlar, düzgün olmayan açık ve koyu kurşuni çizgi ve lekelerle süslüdür. Alt kanatlar daha açık renkli ve kenarları uzun saçaklıdır. Vücut uzunluğu 8 mm kadardır. Yumurtaları ovalca, uzunluğu 0.5 mm olup yeni bırakıldığında sarımtırak, sonraları portakal ve açılacağına yakın kahverengine döner. Yeni çıkmış larva 0.5 mm uzunluğunda sarımsı kahverenginde ve baş siyahtır. Olgun larva ortalama 10 mm uzunluğunda kırmızımsı kahverenginde olup, baş siyah renktedir. Pupa koyu kahverenginde çıplak ve parlak olup 6 mm uzunluğundadır. Yılda 2-5 döl verirler. Kışı ikinci dönem larva halinde dalların çatallarında, kabuk altlarında, yarıklarda, gövde dibindeki oyuklarda geçirirler.
60. MÜCADELESİ: Mekaniksel Mücadele: Budama artıkları derhal yok edilmeli, bulaşık sürgünler Mayıstan itibaren Ağustos sonuna dek haftada bir kez olmak üzere 8-10 cm uzunlukta kesilip larva ile birlikte yok edilmelidir. Aynı devrede şeftali ağaçlarında yeni çıkan yan sürgünlerde denetlenerek kesilip yakılmalıdır. Kurtlanarak yere dökülmüş olan meyveler 3-4 günde bir toplanarak 40-50 cm derinliğinde bir çukura doldurulmalı üzerine bir insektisid püskürtüldükten sonra toprakla örtülmelidir. hasatta zarar görmüş meyveler ayrılarak yok edilmeli ve larvalı meyveler bahçede bırakılmamalıdır. Bulaşık bahçelerde Sonbaharda toprak işlemesi zamanında ve usulüne uygun yapılmalıdır.
61.  Kimyasal Mücadele: Meyve bahçelerinde çiçeklenme sonundan itibaren yapılan kontrollerde; bir ağaçta ortalama 5 adet veya daha fazla zarara uğramış sürgün saptanırsa, birinci döle karşı kimyasal mücadele yapılır. Böyle bahçelerde; Haziran ayında meyvelerde ilk zarar belirtileri görülür görülmez ilaçlamaya başlanır. Ayrıca sürgünlerde görülen larvalar bahçede kafes içinde kültüre alınır ve bu kültürden ilk kelebek çıkışı görüldükten veya eşeysel çekici tuzaklarda ilk ergin yakalandıktan 10 gün sonra da ilaçlamaya başlanır. Malathionlu ilaçlar uygulanırsa 10 gün, diğer ilaç uygulanıyorsa 15 gün ara ile ilaçlamalar tekrarlanır. İlaçlamalar hasattan 15-20 gün öncesine kadar yapılmalıdır.
62. Şeftali Güvesi Ergini Şeftali güvesi larvasıLarvasının kokan hazırlığı Larvasınının zararı
63. Etkili Formülasyon Dozu(PreparMaddeAdı ve u at) 100Oranı lt.suyaPhosalone %30 W.P. 200 gPhosalone 350 E.C. 200 mlg/lPhosmet %50 W.P. 150 gOmethoate 565 S.L. 200 mlg/l
64. TOMURCUKTIRTILLARI Yaprak Yeşil Tırtılı ( Hedya nubiferana Haw (Lep.: Tortricidae) Kırmızı Tomurcuk Tırtılı ( Spilonota ocellana Schiff.) (Lep.: Tortricidae) Küçük Tomurcuk Güvesi (Recurvaria nanella Hb.) (Lep.: Gelechiidae ) Tomurcuk ve çiçeklerde yaptıkları zarar çok önemlidir. İlkbaharda ortalama sıcaklığın bir kaç gün 6 C üzerinde seyrettiği günlerde kışlaklarını terk ederek kabarmakta olan tomurcukları yandan delerek içine girerler ve burada beslenirler. Genellikle meyve tomurcuklarını tercih ederler. Zarar gören tomurcuklar giriş deliği etrafındaki larvanın pisliklerinden ve hafif ağ ile örtülü oluşları ile kolayca tanınırlar. Bu zararları çiçek dönemi sonuna kadar devam eder. Ayrıca birkaç yaprağı ağ ile tutturarak aralarında beslenmesi şeklinde zararlı olurlar. Yumurtadan yeni çıkan yaz larvaları ise yaprağın alt epidermisini delerek parankima dokusu ile beslenirler. H.nubiferana larvaları yaprağı ikiye katlayarak, veya yaprağı meyve veya dala yapıştırarak aralarında beslenmek suretiyle zararına devam eder. Meyve kabuğunu kemirerek meyvelerin kalite ve pazarlama değerini de düşürür
65.  S.occellana larvaları ise yapraklarda beslenirken önce düz sonra çatallanan tipik galeriler oluştururlar. R.nanellanın larvaları birkaç yaprağı ağ ile tutturarak aralarında beslenir. H.nubiferana erginde ön kanatların dipten 2/3ü mavimsi, siyah ve gümişi kahverengi, uç bölümü ise beyaz renkli olup kenarlarında açık kahverengi lekeler vardır. Arka kanatlar grimsi açık kahverengidir. Larva önce açık yeşil, olgunlaştığında koyu zeytin yeşili renktedir. Baş parlak siyah renklidir. Sırtta boyuna uzanan koyu yeşil renkli bir şerit, vücut halkaları üzerinde siyah renkli kabarcıklar ve bunlardan çıkan açık kahverenkli kıllar vardır. Olgun larvanın boyu 18-20 mm.dir.
66.  R.nanella ergininde ön kanatlar kirli gri ve siyah pullarla örtülüdür. Larva yumurtadan çıkınca açık sarı renklidir. Olgun larvanın rengi kırmızı kahverengi olup pupa olmaya yakın koyu zeytin yeşili daha sonra morumsu renge dönüşür. Olgun larva boyu 5-6 mm.dir. H.nubiferana ve R.nanella yılda bir. S.occellana ise birden fazla döl verebilir. Kışı kokon içinde değişik dönemlerde larva halinde geçirirler. S.occellana ergininde kanatların dip ve uç kısmı gri kahverengi olup ortası beyaz renklidir. Kanadın köşelerine yakın birer koyu renkli leke vardır. Arka kanatlar açık gri kahverenklidir ve ince saçaklıdır. Larva koyu kahverengi kırmızı olup baş parlak siyah renktedir. Olgun larva boyu 9-12 mm.dir.
67. MÜCADELESİ: Kimyasal Mücadele: İlaçlama yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarında çiçek tomurcuklarının görülmesi döneminde en geç pembe çiçek tomurcuğu döneminde, sert çekirdekli meyve ağaçlarında tomurcuk patlama döneminde bir defa yapılır. Her on dekar için temsili olarak seçilecek 5 ağacın değişik yönlerinden 20 (100 tomurcukta) veya bukette 10-15 larva bulunduğunda mücadeleye karar verilir
68. Yaprak Yeşil Tırtılı LarvasıYaprak Yeşil Tırtılı Ergini (H.nubiferana (H.nubiferana
69. K.Tomurcuk Tırtılı larvası (S. Ocellana ) K.Tomurcuk Tırtılı Ergini (S.ocellana) Küçük Tomurcuk Güvesi (Recurvaria nanella Hb.)
70. Kullanılacak İlaçlar ve DozlarıEtkili Formülasyon Dozu(PreparaMaddeAdı ve u t) 100 lt.suyaOranıDeltamethrin 25 E.C. 30 mlg/l
71. YAPRAKBİTLERİ Elma Yeşil Yaprak Biti ( Aphis pomi Deg.)(Hom.: Aphididae) Elma Gri Yaprak Biti ( Dysaphis plantaginea (Pass)(Hom.:Aphididae) Kırmızı Gal Yaprak Biti ( Dysophis spp .)(Hom.:Aphididae) Şeftali Yaprak Biti ( Myzus persicae (Sulz)(Hom.:Aphididae)Şeftali Gövde Kanlı Biti ( Pterochloroides persicae (Chol) (Hom.:Aphididae) Erik Unlu Yaprak Biti (Hyalopterus pruni (G.) (Hom.:Aphididae) Bitki özsuyunu emerek beslenirler. Özsu kaybı nedeniyle genç sürgünler ve yapraklar solar, giderek kurumalar olur, meyveler gelişmez. Ayrıca bitki özsuyunu emerken dokuya kendi salgılarını gönderirler. Bu salgıların etkisi nedeniyle yapraklar kıvrılır, değişik renk alır, bazı türlerde ağacın odun bölümünde urlar oluşur. Artıkları şekerli veya balımsı bir yapıdadır. Bu nedenle yaprak ve sürgünler önce parlaklık kazanır; sonra bu şekerli madde üzerinde fumajin mantarı çoğalarak yaprakları siyah bir tabakayla örter ve yaprak faaliyetine engel olur. Virus taşımak ve enfekte etmek suretiyle çeşitli bitki hastalıklarının yayılmasına neden olurlar.
72.  Elma yeşil yaprak biti, fidanlıklarda ve genç ağaçlarda zararlı olur. Yaprakları enine kıvırır, yüksek yoğunluklarda sürgünler kurur. Elma gri yaprak biti, yaprakların gal görünümü almasına ve fonksiyonlarını yitirmesine neden olurlar. Sürgün üzerinde sağlıklı göz oluşumu engellenir. Meyvelerde şekil bozukluklarına yol açar. Şeftali yaprak biti, çiçeklerin açılmasını engeller, erken kurumalarına ve dökülmelerine yol açar. Meyvenin şeklinin bozulmasına neden olur. Yaprak uzunlamasına ikiye katlanır, aynı zamanda önemli bir virus taşıyıcısıdır. Erik unlu yaprak bitinin beslendiği yaprağın alt yüzü beyazımtırak bir görünüm alır. Bol fümajin oluşur, bitki zayıf düşer. Şeftali gövde kanlı biti, bitkilerin gövde ve dallarından özsuyu emerek onların zayıflamasına, giderek kurumalarına neden olur. Zayıflama sonucu sakızlanmalar görülür. Genel olarak 1.5-3 mm boyunda tombul armut biçiminde, bazen uzuncadır. Antenleri iplik şeklinde olup ağız parçaları sokucu emici yapıdadır. Vücudun arka bölümünde bir çift silindirik uzantı aphidlere özgüdür. Kanatlı ve kanatsız formları bulunur. Yumurtaları uzunca oval biçiminde, yaklaşık 0.5 mm uzunluktadır. İlk kondukları zaman yeşil veya soluk sarı renkte, sonradan koyulaşarak ekserisi parlak siyah, bazıları da koyu kahverengini alırlar.
73.  Elma yeşil biti (Aphis pomi Değ.):Kanatsız dişiler 1.5-2 mm boyunda, tombulca ve yeşil renklidir. Anten ,bacak, kuyruk siyahtır. Elma gri yaprak biti (Dysaphis (Pomaphis) plantaginea Pass.):1.5-3 mm boyunda, tombul koyu zeytin yeşilinden gri menekşeye kadar değişik renklerdedir. Vücutların üzeri beyazımsı bir toz ile örtülüdür. Kanatlılar siyahtır. Kırmızı gal yaprak bitleri (Dysaphis spp.) dış görünüşleri bakımından elma gri aphidine benzer. Boyları 2.5-3 mm, tombul, gri menekşe renginde, vücutlarının üzeri tozlu, antenler uzun ve siyahtır. Şeftali yaprak biti (Myzus (Nectarosiphon) persicae sulz.): 1.5- 2 mm boyunda, oval olup, renk sarımtırak yeşille koyu yeşil arasındadır. Sonbaharda yumurta bırakan dişiler şarap kırmızısı ve ilkbaharda yumurtadan çıkan bireyler pembemsi renktedir. Erik unlu yaprak biti (Hyalopteris pruni Geoffr.): 2-3.5 mm boyunda uzun yapılı, soluk yeşil, hafifçe mavimtırak, üzeri beyazımsı bir toz tabakasıyla örtülüdür. Şeftali gövde kanlı biti (Pterochloroides persicae Chol.): 3.5-4 mm boyunda, grimsi esmer renklidir. Vücutları yumuşak dolgunca hafif tozlu görünümlüdür. Kışı yumurta halinde geçirirler.
74. MÜCADELESİ : Kültürel Önlemler: Bahçe içerisindeki yabancı bitkiler imha edilmeli, toprak sürümüne özen gösterilmelidir. Biyolojik Mücadele: Yaprakbitlerinin doğal düşmanlarından özellikle Coccinellid, Syrphid, Anthocorid ve Chrysopidler ile Aphidiidaelerden biyolojik mücadelede yararlanılmalıdır. Kimyasal Mücadele: Uygulanacak mücadelenin etkili ve ekonomik olabilmesi için, ilaçlama zamanının tayini büyük önem taşır.
75. Elma Yeşil Yaprak Biti (Aphis pomi)
76. Elma Gri Yap. Biti (Dysaphis plantaginea)Elma Yeşil Yap.Biti (A. pomi ) Yumurta Elma Gri Yaprak Biti Elma Gri Yaprak Biti Zararı
77. Kırmızı Gal Yap. Biti Zararı(Dysophis spp) Şeftali Yaprak Biti (Myzus persicae )Şeftali Yaprak Biti Ergini (Myzus persicae ) Şeftali Yaprak Biti (Myzus persicae
78. Kullanılacak İlaçlar ve Dozları: Etkili MaddeAdı ve Oranı Formü Dozu(Preparat) 100 lasyon lt.suya u Phosalone 350 g/l E.C. 200 ml Phosalone %30 W.P. 200 g Dimethoate 400 g/l E.C. 100 ml *Omethoate 565 g/l E.C. 125 ml Methidathion 426 g/l E.C. 75 ml Fenthion 525 g/l E.C. 100 ml Chlorpyrifos ethyl 480 g/l E.C. 150 ml İmidacloprid 350 g/l E.C. 20 ml (Şeftalide yaprak bitine karşı) Beta-cyfluthrin 25 g/l E.C. 30 ml (A.pomiye karşı * Şeftali ağaçlarında fitotoksite yapabilir.**Elma yeşil yarak biti ve şeftali yaprak bitine karşı tavsiye edilir.
79. YAPRAKBÜKENLER Elma Yaprak Bükeni ( Archips rosanus L .) (Lep.:Tortricidae) Adi Yaprak Bükücüsü ( A. xylosteanus L.) (Lep.:Tortricidae) Larvalar ilk iki dönemlerinde yeni sürmüş yaprakların uç; gözlerin içi ve dış kısımlarını yanlardan ve dip kısımlarından yiyerek beslenirler. Çiçekleri ipeğimsi bir ağ ile birbirine bağlayarak yumak haline dönüştürürler. Karakteristik olarak A.rosana larvaları birden fazla yaprağı ipeğimsi ağlarla birbirine bağlayıp buket haline getirirler. tek yaprağı ise, orta damar doğrultusunda puro gibi uzunlamasına sararlar. A.xylosteanus L. larvası ise zararını çoğunlukla serbest tek yapraklarda yapmakta ve yaprakları uç kısımlarından itibaren enine doğru kıvırıp sarmaktadır. Genellikle üçgeni andıran görünüşlü kelebeklerdir. Ön kanatlar yamuğumsu dikdörtgen şeklinde olup renkleri açık zeytini ile kahverengi arasında değişiklik gösterir. Üstünde lekeler, bantlar bulunur.
80.  Yumurtalar oval olup ağaç kabuğu ve kestane rengindedir. Paket halinde olup kaldırmak istendiğinde, kalkmaz ve paketteki yumurtalar bozulur. Larvaların vücudu açık sarıyeşil, koyu yeşil ve baş kısmı kahverengi siyahtır. Dokunulduğunda zigzaglar yaparak kendilerini geri atıp, ağ ile yere doğru sarkarlar. Olgun larva 20-22 mm uzunluğundadır. Pupaları, esmer-kahverengi ve kırmızımsı kahverengidir. Yılda bir döl verirler. Kışı paket halinde konulmuş yumurta halinde geçirirler.
81. MÜCADELESİ: Mekaniksel Mücadele : Kış aylarında gövde ve kalın dallar üzerindeki yumurta paketleri ezilerek yok edilmelidir. Biyolojik Mücadele: Doğal düşmanların çok görüldüğü yörelerde ilaçlı mücadeleden kaçınılmalıdır. Kimyasal Mücadele: 100 çiçek buketinde bulaşma %5i geçince mücadeleye karar verilir. İlaçlama elmada pembe tomurcuk; kiraz ve armut ağaçlarında ise çiçek taç yapraklarının 3/4nün döküldüğü zaman yapılır. Çok yoğun bahçelerde, birinci ilaçlamadan 15-20 gün sonra ikinci bir ilaçlama daha yapılır.
82. Elma Yaprak BükeniLarvası (A. rosanus L.)Elma Yaprak Bükeni Zararı (Archips rosanus ) Elma Yaprak Bükeni Ergini (Archips rosanus )
83. Adi Yaprak BükücüsüAdi Yaprak Bükücüsü Ergin ve Pupası Larvası
84. Kullanılacak İlaçlar ve Dozları :Etkili MaddeAdı Formülas Dozu(Preparave Oranı yonu t) 100 lt.suyaTau-fluvalinate 240 E.C. 30 mlg/lChlorpyrifos-ethyl E C.. 100 ml480 g/l (Elmada)Phosalone 350 g/l E.C. 170 ml (KirazdaPhosalone %30 W.P. 200 g (Kirazda)Cypermethrin 200 g/l E.C. 25 ml


MEYVE AĞAÇLARINDABUDAMA ve TERBİYE 
1. Budamanın Amaçları
2.Meve ağaçlarında fizyolojik dengeyi en kısa zamanda oluşturmak ve korumak
 Gövde üzerinde düzenli ve dengeli bir taç oluşumu sağlamak
 Bakım, derim, zararlılarla savaş vb. teknik işleri kolaylaştırmak
 Karbon asimilasyonunu arttırmak amacıyla ışığın ağacın iç kısımlarına daha iyi girmesini sağlamak
 yaprak yüzeylerini arttırmak
 Periyodisite yi önlemek
 Meyve kalitesini iyileştirmek
 Ağaca iyi şekil vermek
3. Budama Tekniği
 Ağaçlar fizyolojik devrelerden hangisinde ise ona göre budanmalıdır
 Şekillendirme devresinde budama işlemleri odun dallarına uygulanmalı, zorunlu olmadıkça meyve dallarına dokunulmamalıdır.
 Verime yatmamış genç ağaçlarda yapılan sert budamalar çiçek gözü teşekkülünü engellediği için ağaçların gençlik kısırlığı devresinin uzamasına neden olur.
 Gövde üzerinde tacı oluşturan ana dallar aynı yükseklikte ve eşit açılarla dağıtılmalı, eşit kuvvette olmalıdır.

4. BUDAMANIN FİZYOLOJİK ESASLARI Meyve ağaçlarında1. Gençlik Devresi : tohumun çimlenmesi ile ağacınverime başlaması arasında geçen devre2. Olgunluk (Verim) Devresi : verime başlama zamanıyla,verimden düşünceye kadar geçen devre olgunluk3. Yaşlılık Devresi : Olgunluk devresini izleyen fizyolojikyaşam devresidir.
5. meyve ağaçlarında CH/N>1 ise çiçek tomurcuğu, CH/N<1 ch="" daha="" dengededir="" fazla="" fizyolojik="" font="" ise="" n="" olu="" olur="" rg="" s="" umu="">
6. Ana dalların gövde ile yaptıkları açılar >45 olmalıdır.
7. Verim çağındaki bir ağaçta durgun dönemde yapılanbudamada çıkarılacak dallar
8. Farklı Genişlikteki Dalların Gelişme Durumları.
9. Dar açılı olan dalların direnci zayıf olduğu için çabuk kırılır
10. Kesim Şekilleri
11. ZAMANLARINA GÖRE BUDAMA :1. KIŞ BUDAMASI : Meyve ağaçlarını budamak için en uygun dönem, yaprak dökümünü izleyen günlerle ilkbahar gelişme periyodunun başlaması arasında geçen dönemdir. Kışı ılık geçen yerlerde meyve ağaçlarının kış dinlenmesine girmelerinden sonraki süre, budama bakımından, en uygun bir zaman dilimidir. Çünkü bu devrede hem işçi temini yaza göre daha kolay hem de ağaçlarda yapraklar olmadığı için çıkarılacak dallar kolaylıkla tespit edilebilir. Ancak kışı sert geçen yerlerde şiddetli donlardan önce, budamanın yapılması doğru olmaz, don tehlikesi geçtikten sonra budama yapılmalıdır.
12. 2. YAZ BUDAMASI : Yaz boyunca meyve ağaçlarında sürgünlerin seyreltilmeleri, uç alma, bükme, eğme, dalların birbiriyle karşılıklı olarak bağlanmaları ve açıların genişletilmeleri, daraltılmaları gibi yapılan işlemlerin tümüne yaz budaması denir. Yazın yapılan budamalar kışın yapılanlara göre daha fazla bodurluk sağlar. Yaz budaması yaparken meyve / yaprak oranına dikkat edilmelidir. Yaz budamasında amaç, meyvelerin daha iyi renklenmelerini sağlamak, vegetatif gelişmeyi düzenlemek, kış aylarında yapılacak budama işlemlerini azaltmak ve derim işleri ile kültürel etkinlikleri kolaylaştırmaktır.
13. MEYVE AĞAÇLARINDA DALLARYumuşak Çekirdekli Meyveler (Elma, Armut, Ayva vb.) - Topuz - Lamburt - Kese - Kargı - Dalcık - ÇıtanakSert Çekirdekli Meyveler (Şeftali, Erik, Kayısı, Kiraz, Vişnevb.) - İyi Meyve Dalı - Kötü Meyve Dalı - Karışık Meyve Dalı - Mayıs Buketi
14. ELMADA DAL ŞEKİLLERİA.Sürgün (Odun) DalıB.DalcıkC:D: KargıE:F: Topuza. Çiçek (Meyve ) Tomurcuğub. Sürgün Tomurcuğu
15. Elmada meyve gözlerinin fenolojik gelişmesi
16. SERT ÇEKİRDEKLİ MEYVELERDE DAL YAPISI :1. Yaprak gözü 2. Meyve gözü 3. Yaprak-meyve gözü4. İki yaprak gözü 5. İki meyve gözü 6. 2 Meyve+1 yaprak
17. 1. İyi meyve dalı2. Kötü meyve dalı3. Karışık meyve dalı
18. ŞEFTALİDE DALLARA. Odun DalıB. İyi Meyve DalıC. Karışık Meyve DalıD. Fena Meyve DalıE.Üzerinde Buketler Bulunan Dal
19. Desteksiz Sistemler♥ Goble (çanak, kase, vazo) – Kiraz, şeftali, kayısı (elma ve armut)Düşük Yoğunluk (25-50 ağaç/da)İskelet dallar desteğe ihtiyaç duyabilir♥ Lider Dallı – Elma, şeftali, kirazOrta Yoğunluk (60-100 ağaç/da)Konikal yüzey♥ Modifiye Lider – Armut,kiraz, şeftali,erikOrta Yoğunluk (60-100 ağaç/da)Goble ve Lider dallının birleşimi
20. A-GOBLE ŞEKLİ Çok uzun zamandan beri bilinen ve meyve ağaçlarınanemli bölgelerde uygulanan bir budama şeklidir. Genellikle üç ana daldan ve bu ana dallar üzerindeki 1-2yardımcı daldan oluşmaktadır. Orta kısım boş bırakıldığındangüneşlenme artmakta ve nemden kaynaklanan hastalıketmenlerinin etkisi azaltılmaktadır
21. Goble(çanak,vazo)
22. Goble Sisteminin uygulanmasıYeni Dikim 1 sezon sonraki gelişme Budama sonrasıDikilmiş Budaması
23. DORUK DALLI ŞEKİL : Kurak bölgeler için uygun ve yararlı bir şekildir.Genellikle, taç 3 ana dalla, orta kısımda gelişen bir doruk dalındanoluşur. Elma armut, şeftali, kayısı, vişne vb. meyve ağaçlarınakolaylıkla uygulanabilir. Bu şeklin Goble şeklinden farklı yönü, ortasında bir dorukdalının bulunması ve değişik doruk dallı şekilden farkı ise, dorukdalının şekillenmeden dik olarak büyümesine devam etmesidir.
24. Birinci katYeni Dikim 1.Yıl
25. Üçüncü kat İkinci kat2.Yıl 3.Yıl
26. Lider Dallı İskelet Dallar
27. DEĞİŞİK DORUK DALLI ŞEKİL (Modified Leader): Bu budama şekli gövde muntazam aralıklarla sarmal (spiral)olarak dağılmış 4-5 dalın oluşturduğu bir şekil olup kuvvetli ve diptenitibaren sürgün yapan yumuşak ve sert çekirdekli meyve tür veçeşitleri için uygundur. Gövde üzerinde düzenli dal oluşturmayan meyve tür veçeşitlerine gövdede boşluk kalması nedeniyle bu şekli vermek güçolur.
28. Tepe kesimi 1. Büyüme Sezonu
29. Modifiye Lider Budama/Terbiye Sistemi1. Yıl 2. Yıl 3. Yıl
30. Üçüncü Ve Takip Eden Diğer Yıllarda Budama
31. Şemsiye(Spur Delicious)
32. ŞemsiyeArmut
33. VERİM BUDAMASININ PRENSİPLERİ :1-Meyve ağaçları yaşlandıkça veya sürgün gelişmeleri yetersizolmaya başlayınca daha şiddetli budanmaları gerekir.2-Ana dallar tek tek ele alınmalı, bunlar üzerinde dikine büyüyenbirbiri üzerine gelen dallar var ise çıkartılmalıdır.3-Ana veya yardımcı dallardan çıplaklaşmaya yönelenler kısakesilerek boş yerlerde yeni dalların oluşturulmasına çalışılır.4-Meyve dallarından bir kısım özellikle yaşlı olanları kesilerek atılır.5-Kuru,hastalıklı veya zayıflamış dallar diplerinden kesilerekçıkarılır.6-Bir ana veya yardımcı dal üzerinde fazla miktarda meyve dalıoluşmuş ise bunlar arasında seyreltme yapılır.8-Meyve ağırlığı nedeniyle eğilerek açıları genişlemiş dallar diğerdallara bağlanarak eski hallerine getirilir.
34. MODERN MEYVECİLİKTE BUDAMA /TERBİYE SİSTEMLERİ :- İNCE İĞ (Slender spindle) SİSTEMİ- MERKEZİ LİDER (Vertical axis) SİSTEMİTELLİ TERBİYE SİSTEMİ
35. Taç hacimlerinin ışık alımına etkisi
36. Tarihsel Gelişim♥ M9 anacı kullanarak çok yoğun dikim sistemi ilk olarak 1970’lerin başlarında Hollandalılar (İnce iğ=Slander Spindle) ve Fransızlar (Vertikal axis=Yatay eksen) tarafından geliştirildi.♥ New Yorklu elma üreticilerinde ilk hareket düşük yoğunluklu meyve bahçelerinde (25-50 ağaç/da), çöğür anaçlı merkezi liderli terbiyeli bahçelerde (60-75 ağaç/da) ve yarı kuvvetli anaçlarda (MM 111, MM106, M7) başlamıştır.
37. Slander Spindle (İnce İğ)- Hollanda♥ Yoğun (175-275 ağaç/da)ve çok yoğun (350-500 ağaç/da)♥ İnce konik kanopi♥ Bodur anaç kullanımı (M9)♥ Kazık ve tellerledestekleme♥ Vigor, lider dalıneğilmesi ile kontroledilir.
38. İNCE İĞ TERBİYE ŞEKLİ Sık dikilmiş bahçelerde alçaktanoluşmuş küçük bir çatı ve bunu izleyenliderden çıkmış küçük meyve dalcıkları ileömrü boyunca bir herekle desteklenmeyigerektiren ve konik şeklinde gelişen ağaçlarşeklinde tanımlanmaktadır.
39. Slender Spindle Hollanda Kıvırmalar
40. İnce iğ (Slander Spindle) Şeklinin Oluşturulması1.Yıl 2. Yıl 3.Yıl 4. Yıl
41. Slender Spindle
42. Çok SıralıUygulamalar
43. Dallara ağırlıklarasılması
44. Düşey Eksen (=Vertikal axis) - Fransa♥ Orta yoğunluk (150-200 ağaç/da)♥ Dominant lider dala göre dar ve uzun taç♥ Yarı bodur anaçlara daha uygun (M9’a göre MM 106)♥ Tellerle destekleme♥ Vigor kontrolümeyveli lider daltarafından
45. Düşey Eksen - Fransa
46. Vertical Axis
47. Düşey Eksen SistemininOluşturulması
48. TELLİ TERBİYE SİSTEMİ
49. Düzeysel Terbiye Şekilleri Dikey Sistemler♥ Espalier (Fransa):Duvar veya çardak için klasik terbiye sistemi♥ Palmet (İtalya)♥ Hedgerow (Britanya)Yatay Sistemler♥ Lincoln Canopy (Yeni Zelanda)♥ Ebro espalier (New Zealand)
50. Palmette Çalısıra
51. Palmette Destek Sistemi
52. T sistemiYeni Zelanda

53. Lincoln Canopy Canopy yapısıSpray şekli