TOPRAKSIZ TARIMDA TUZLULUK VE DRENAJ TAKİBİ ÖNEMİ
Merhaba. Deneme amaçlı üretim yapan bir yetiştiricinin yaşadığı sorunlar için fikir sorduğu fotoğraflar. Fotoğraflarda görülen bitkiler mayıs başında dikilmiş , ilk 1,5 ay normal yeşil aksam gelişimi sonrası yaprak uçlarında yanıklık, deformasyon, büyümede duraklama gibi birden çok belirti ile son 1 ay içinde bu duruma gelmiş.
Yetiştirici durumu kalsiyum eksikliği belirtisi olarak düşünüp besin formülünde revizyona gitmek gerektiğini düşünmüş.
Problemin çözümünde sebepleri yani teşhisi doğru belirlemek gerekir. Öncelikle bitkinin içinde bulunduğu şartlar net olarak tespit edilmeli. Sulama programı, besleme değerleri, drenaj değerleri, iklim özellikleri vs.
İlk sorum drenaj değerleri oldu. Yetiştirici günde 3-4 sulama ile her sulamada %30 drenaj gelecek şekilde sulama yapıyor. İlk dönemlerde drenaj ec ve ph değerlerini takip etmiş. Son dönemlerde takibi bırakmış. Son 3-4 haftada problemlerin ortaya çıkması süresince drenaj ec değeri yüksek olduğu için sadece su ile sulama yapmış. Yani gündde 3 kez gübre içermeyen 0,4 ec değerli su ile. Bir haftadır sadece 0,4 ec su ile besleme sonunda dahi drenaj ec değeri 1,5 tan aşağı düşmüyor.
Bu demektir ki kök ortamı yani kokopit yoğun gübre biriktirmiş. Bitki bu sıcak dönemde yoğun su tüketir. Örneğin 1,5 ec ile yapılan besleme nisan ayında problem teşkil etmezken temmuz ayında problem olabilir. Nisan ayında bitkinin su ihtiyacı daha azdır. 1,5 ec değerli besin çözeltisindeki su ve gübre miktarı dengeli gelir. Ama temmuz ayında su tüketimi artacağı için 1,5 ec ile verdiğiniz beslemede bitki suyu daha fazla tüketecek ve kokopit ortamında gübre yani tuzluluk birikimi hızlı olacaktır. Bu yüzden sıcak dönemlerde 1,5 ec yerine 1,2 ya da 1,0 gibi düşük ec değerlerinde besleme yapmak gerekir. Tekrar edelim EC değeri ortamdaki tuzluluğun yani gübre miktarının dolaylı bir göstergesidir.
Bu fotoğraflarda görülen bitkiler bu yüksek tuzluluktan dolayı "yanmaktalar". Bitkinin tüm besin alım metabolizması alt üst olmuş durumdadır. Bu şartlar altında kalsiyum ya da x besini eksikliği gibi direk teşhis konamaz. Öncelikle bitkinin içinde bulunduğu şartları optimize etmek kokopitin yani kök ortamının EC ve pH değerlerini normal değerlere çekmek gerekir.
Bunun için yetiştiriciye acil yoğun yıkama önerdim. Yarım saat, bir saat boyunca kullanım suyu ile drenaj ec değeri 0,7 seviyelerine düşene kadar direk yıkama ve sonrasında sürekli drenaj değerlerinin takibi.
Topraksız tarım ciddi maddi, teknik altyapı gerektiren, sürekli takip ve değerlendirme isteyen yüksek verimli bir üretim tekniğidir. Topraksız tarımda bitkiler yaşanan problemlere hızlı belirti gösterir ve problemin çözümleri de hızlı olmalıdır.
Drenaj değerleri bitkinizin sağlığının önemli göstergesidir. Yüksek EC durumunda müdahale gerekir. 1,5 besleme yapıyorsanız ve 1,8 çıkış alıyorsanız ciddi bir problem yoktur. Beslemeyi 1,0-1,2 yaparsınız ve dengelenir. Ancak bu durumda olduğu gibi 0,4 ec beslemeye 1,5 ec çıkış alıyorsanız durum kontrolden çıkmıştır acil yıkama gerekir.
pH değeri için genel kabul 6,0 civarıdır. Bu değer çevresinde sabitlemek gerekir.
Esas durum EC değerinde. Benim yaklaşımım;
- EC-Besleme<EC-Drenaj ise yani drenajda EC değeri düşüyor ise kademeli olarak besleme EC yükseltilir. Örneğin; 1.2 besleme - 1.0 drenaj
- EC-Drenaj değeri beslemeden %30-50 kadar yüksekse kabul edilebilir bir farktır. Drenaj EC'si kontrol altında tutularak besleme devam edilir. Yükselme devam ediyorsa besleme EC si düşürülür. Örneğin; 1.2 besleme - 1.5 drenaj
- EC-Drenaj değeri beslemeden %50'den daha fazla yüksek ise muhtemelen tuz birikmesi gerçekleşiyor. Yani besin EC değeri bitki için yüksek değerde ve bitki su tüketip gübreyi ortamdan bırakıyor. Kök ortamında (kokopitte, perlitte vs.) tuzluluk artıyor. Gerekiyorsa yoğun yıkama ile drenaj EC değeri 1.0 seviyelerine çekilmeli. Örneğin; 1.2 besleme - 2.0 drenaj
Çilek bitkisi için 2.0 EC üzeri tavsiye edilmez. 1.2-1.8 EC aralığında çalışilabilir. Yeni fide dikiminde 0.5 EC lerden başlayarak kademeli olarak 1.2 civarına gelinir ve meyve döneminde 1.5 EC civarına çıkılır. Bitki takip edilmeli, belirtileri, istekleri gözlenmeli.
