“Ben de humus yapabilir miyim?” Solucanlarla elbette yapabilirsiniz. Doğanın kendi yavaş süreci içinde 1 inch'lik humus elde etmek 500 ile 1000 yıllık bir süre gerektirir. Uygun koşullar altında aynı işin solucanlardan oluşan bir işgücü ekibi 5 yılda tamamlayabilirler.
Yeni başlayanlar küçük ölçeklerle işe girişmelidirler. Böylece elde ettikleri ürünü tamamen satabilir ve solucanların erdemliliğiyle işin nasıl işlediğini öğrenebilir. Organik çiftçi ve bahçeciler için solucanlara en çok ihtiyaç duyulma nedeni, doğal bir çiftçi ve gübreci olmasıdır. Meyve bahçecileri, küçük sebze yetiştiricileri, fidanlık bahçıvanı, tahıl çiftçisi ve meyve çiftçileri solucan gübresi çiftçiliğinin artı değerlerinden faydalanabilirler.
Aristotales solucanları dünyanın bağırsakları olarak tanımlamıştır. Antik Çin’de ise toprağın melekleri olarak adlandırılmışlardır. İster bağırsak ister melek olsunlar, solucanlar müthiş bir güçtürlerÜ yolları boyunca önlerine çıkan her organik maddeyi yerler ve geriye humusca zengin maddeler bırakırlar. Solucan gübresi üretimi, solucanlardan faydalanarak organik atıkları tüketilmesi ve zengin besin değeri yüksek gübre elde edilmesi işidir.
Neden solucan kullanılır?
İlk olarak solucanlar mükemmeldirler. Sadece mukus tabakası ile kaplı ve zarif temiz görünümlü değillerdir, aynı zamanda, bu şaşırtıcı küçük organizmalar gün içinde kendi vücut ağırlıklarının yarısı kadar yiyecek tüketebilirler. Normal kompost yapımındaki yığını kullanmaktansa solucanları kullanmak, kompostlaşma sürecini hızlandırır ve ayrıca koyu zengin bir gübre elde edilmesini sağlamaktadır. Bunların yansıra, solucanlar çöpleri tüketiyorlar.
Kırmızı solucanlar, namı diğer Eisenia Foetida gübre üretimi için en iyi solucanlardır. Sıradan toprak solucanlarına göre iç içe ve kalabalık nüfus yoğunluğunda yaşamaya sever ve saklanmazlar. Doğada hemen hemen toprağın derinliklerine yönelmiş bir kırmızı solucan bulamazsınız.
Kompost yapmaya başladığınız zaman solucanlarınızın sayısının yaklaşık 90 günde bir iki katına çıktığını görebileceksiniz. Bu durum solucanlarınızın mutlu ve sağlıklı olduğunu gösterecektir.
Solucanlarınızın ağırlığı niçin önemlidir? Şişman solucan iyidir. Kırmızı solucanlar, günlük olarak kendi ağırlıklarının yarısını tüketebilirler. Bu şu anlama gelmektedir; eğer kabınıza 1 pound, yaklaşık 454 gr. solucan koyarsanız, ki yaklaşık 1000 solucan demektir, onları günlük olarak yaklaşık yarım pound, yani 227 gr yiyecekle beslemelisiniz. Ne kadar solucana ihtiyacınızın olduğuna karar vermenizin en iyi yolu, bir hafta boyunca ne kadar atık elde ettiğinizi ölçmektir. Ne kadar atık elde ediyorsanız, onun iki katı kadar da solucanınızın olması gerekmektedir.
Solucanların ne kadar süre yaşayabildikleri bilgisi değişkenlik göstermektedir. Bazıları birkaç hafta, bazıları ise 10 yıl yaşayabildiğini söylemektedir. Aslında bu hiç de önemli değildir. Çünkü solucanlar yeniden ürerler. Onlardan eşit oranda dişi ve erkek solucana sahip olmanız gerekmez, çünkü solucanlar hermafrodit yani çift cinsiyetlidirler. Diğer bir deyişler hem dişi hem de erkek üreme organlarına sahiptirler. Üremeleri için sadece iki solucanın bir araya gelmesi yeterlidir. Birbirlerini dölleyeceklerdir. Cinsel olgunluğa erişmiş solucanların boyunları etrafında koyu kırmızı (önceleri beyazımsı) birer halkları vardır. Birkaç ayda bir, kompost kabınızın dibinde, büyük sarmaş dolaş bir top olarak birleşirler. Bunu gördüğünüz zaman, “Lütfen Rahatsız Etmeyiniz!” sinyallerinin çaldığı zamanın geldiğini anlamalısınız.
Bir Kompost Kabı Nasıl İnşa Edilir?
Solucan gübresi üretimi uygun bir üretim kabıyla başlar. Her türlü şeyden kompost kabı yapabilirsiniz, ancak ısı ve nem seviyesi açsından en iyisi ahşap kaplardır. Gerekli olan birkaç önemli unsur şunlardır:
• Derin olmayan ancak yüzeyi geniş bir kap (sığ ve geniş)
• Dipte hava delikleri olması gerekir.
• Havalandırma için düşük kenarlar.
Eğer uygun bir kabınız olursa solucanlar dışarı çıkmayacaklardır. Solucanlar mecbur kalmadıkça göç etmeyen türden canlılardır. Aynı zamanda ışıktan korkarlar. Eğer kabınızı gün boyu açık tutarsanız solucanlarınız kabın dibine doğru dalışa geçeceklerdir. Yeterli besinleri ve konforlu yatakları varsa göç etmeleri için bir neden yoktur. Gerçekten de solucanlarınızın kaçacaklarından yana korkunuz varsa, hava deliklerini bir tabaka ağ ile kaplayabilirsiniz; korkunuz yoksa, hava deliklerini bir kapakla kapatabilirsiniz ve yataklarının üzerini de, ışıktan ve diğer canlılardan korumak amacıyla üzerinde hava delikleri olan siyah bir plastik ile kaplayabilirsiniz.
Sırada ihtiyacınız olan şey yataktır. Bu iş için en iyisi şeritler halinde doğranmış kağıt ve yapraklardır. Yatak hafif nemli olmalı, su damlatacak denli ıslak olmamalı. Solucanlar, ciltlerindeki nemlilikle nefes almaktadırlar. Bu nedenle, doğru oranda nem ve hava akımı kilit önem taşır. Fakat dikkat edin, eğer kabın içi çok ıslak olursa solucanlar boğulurlar. Yatağı en iyi biçimde nemlendirmenin yolu, ayrı bir kabı su ile doldurup doğranmış kağıtları bu kaba daldırmaktır. Bir süre sonra kağıtları kaptan çıkarın ve suyun damlaması kesilinceye kadar bekletin. Daha sonra, ıslak kağıtları hava cepleri ve solucanlar için geçitler yapmak üzere kenara ayırın.
Bir solucanın vücudunun %75 ile %90’nı sudan oluşur. Yataklama, solucanın rahat nefes alabilmesi için aynı oranda bir nemlilik içeriğine sahip olmalıdır. %75’lik oranda nemli bir ortam oluşturmak için 3/1 oranında su/yataklama tekniğini kullanabilirsiniz.
Son olarak arka bahçenizden solucanlara öğütme işinde kullanmaları için kum ve yaralı bakteriler sağlamak amacıyla iki avuç dolusu toprak ve yaprak alın. Solucanlar, sindirim açısından kuşlara benzemektedirler. Yiyeceklerini öğütmede yardımcı olmaları için öğütücü kumların olduğu taşlıkları vardır. Kum ve diğer öğütücü organik maddeler, örneğin kahve telvesi gibi, bu süreçte işe yararlar.
Kompost Kabınızı Nerede Muhafaza Edeceksiniz?
Diğer hayvanlardan ve aşırı sıcaklardan uzak herhangi bir yer olabilir. Bu yer bodrum, veranda ve hatta mutfağınız dahi olabilir. Eğer atıklarınızı yatağın içine düzenli olarak ekleceyek olursanız, kaptan gelebilecek tek koku taze ve ıslak toprak kokusudur. Eğer solucan gübresi üretim sisteminiz sağlıklı ise, gıdaların kompostlaşması esnasında koku ve sinek oluşmayacaktır.
Solucanların donabileceğini ve hatta yanabileceğini unutmayın; bu nedenle kompost kabınızın sıcaklığı 4.4 ile 32.2 santigrat derece arasında olmalıdır. Eğer daha soğuk veya sıcak olursa kabınızı içeri almaya bakın. Bir kez sisteminizi kurduktan ve doğru yeri bulduktan sonra, solucanları kaba koymanın zamanı gelmiştir. Onları beslemeden önce, yeni yerlerine adapte olmaları için bir iki güne ihtiyaçları olacaktır.
Solucan Kompost Gıdaları
Daha zengin bir kompost elde edebilmek için ve solucanlara daha çok besin sağlamak için mümkün olduğunca bol çeşit yatak malzemesi kullanın. Bu arada yıkanmış ve ufalanmış yumurta kabukları da solucanlar için bulunmaz bir kalsiyum kaynağıdır. Kalsiyum karbonat (tarım kireci) ve yumurta kabuğu yataklamanın içeriğinde kalsiyumun olmasını ve içeriğin fazla asidik olmamasını sağlar.
Solucanları sisteme dâhil etmeden önce uygun koşulları oluşturmak oldukça önemlidir. Sistem içerisinde işlevsel olacak olan uygun ısı ve nem ortamına birkaç günde ancak erişebilirsiniz.
Solucan gübresi üretimine, kabınıza yatak olarak karbonca yüksek değer taşıyan doğranmış kağıtlar, kuru yapraklar ve diğer materyaller koymakla başlayın. Bu yatak solucanların gerçek habitatlarını taklit etmelidir: orman örtüsü üzerinde yer alan kuru yapraklar gibi… Yatakları aynı zamanda solucanlara, yiyecek kırıntılarıyla birlikte katır kutur tükecekleri malzemelerde sağlar.
Daha sonra solucanları bu yeni yuvasına, yatağın içine koyun. Yatak, solucanlar için canlı bir ortamdır aynı zamanda bir yiyecek kaynağıdır da. Bu nedenle yatak sıkılmış bir sünger gibi nemli olmalı ve ayrıca, solucanların rahat nefes almaları için ve havalı bir ayrıştırma yapabilmeleri için gevşek bir yapıda olmalıdır. Yatak malzemesi olarak gazete kağıdı, talaş, saman, karton, kahve filtreleri gibi yaygın malzemeler de kullanılabilir.
Bir çok solucan gübresi üreticisi, gazete ve magazinlerdeki parlak kağıtların, iş yerlerindeki ofis kağıtlarının kullanımından kaçınırlar. Çünkü bu tür kağıtlar, sistem için hiç de iyi olmayan toksin madde içerebilirler. Balmumu veya plastik içeren kartonlara karşı da dikkali olunmalı ve bu tür kartonlar kullanılmamalıdır.
Yataklama malzemeleriyle ilgili bir kaç detay:
Kullanılan yataklama malzemesi ortaya çıkan gübrenin görünümünü büyük ölçüde etkiler.
Doğranmış Gazete Kâğıdı:
İnce şeritler halinde doğranmış gazete kağıdını geceden bir kapta ıslatın. Islak kâğıtları kompost kabına koyarken topak olanları kabartın.
Avantajı: İyi bir yataklama malzemesidir.
Dezavantajı: Dağınık ve kirli olabilir, nemi iyi tutamaz. Geniş yüzeylerde su buharlaşabilir.Isınarak sıcaklığı yükseltebilir ve kendi kendine yanması (self-combust) olasıdır. Bazı mürekkepler ağır metal içerdiklerinden renkli gazete sayfalarının kullanımından kaçınılmalıdır.
Turba Oluşturan Yosun (Peat Moss):
Bir çeşit torf. Asit düzeyini düşürmek için malzemeyi geceden suya batırın. Asitliği düşürmek için aynı zamanda bir miktar ufalanmış yumurta kabuğu da kullanabilirsiniz. Kullanmadan önce fazla suyunu sıkınız. Daha iyi ve ucuz bir yataklama elde edebilmek için 1/3 ile 1/2 oranında turba oluşturan yosunu diğer yataklama malzemeleri ile birlikte kullanabilirsiniz.
Avantajları: Diğer yataklama malzemeleriyle iyi karışır. Suyu iyi tutar. Temiz ve kokusuzdur.
Dezavantajları: Solucanlar için bir besin içeriği yoktur. Pahalıya mal olabilir.
Doğranmış Oluklu Karton:
İnce şeritler halinde doğrayın ve suda bekletin. Sıkışmayı önlemek için diğer yataklama malzemeleriyle birlikte kullanın. Mumlu, ağartılmış, renkli veya beyaz oluklu kartonları kullanmayın.
Avantajları: Hafif ve kabarıktır. Uygun nem içeriği elde etmek için ıslatılması kolaydır. Temiz ve kokusuzdur. İyi bir solucan gübresi yaratır. Hazırlaması kolaydır.
Dezavantajları: Bulunması zor olabilir. En üst ve kenar tabakalarda kuruyabilir. Tozu nefes alma açısından zararlı olabilir.
Yapraklar:
Yaprakları kullanmadan önce böceklere karşı kontrol edin. Toksin madde bulaşmış veya spreylenmiş yaprakları kullanmayın. Yaprakları doğrayın ve diğer yataklama malzemeleriyle karıştırın. Karışımı kompost kabına koyun. Kuru yaprakları nemlendirmeyi unutmayın.
Avantajları: Maliyeti yoktur. Doğal solucan habitatıdır.
Dezavantajları: İstenmeyen organizmaların var olmasına neden olabilir. Yapraklar birbirlerine dolaşık olabilirler, bu da onların yığına gömülmesini zorlaştırabilir. Meşe yaprakları ve çam talaşı uygun yataklama malzemeleri değildir.
Saman (Straw):
Yarım ölçü samanı yarım ölçü Turba Oluşturan Yosun ile karıştırın. Avantajları: İyi bir yataklama yapısına sahiptir. Hafif ve kabarıktır.
Dezavantajları: Çözülmesi uzun bir zaman alır. Karbon içeriği yüksektir. Kentsel alanda bulunması zor olabilir.
Aşağıdaki materyaller solucanlar için iyidir:
• Yapraklı yeşillikler
• Patates
• Asidik olmayan meyve ve sebzeler (domates ve yeşil biber…)
• Düşük asitli narenciyeler
• Kahve ce çay telveleri
• Pirinç
• İyi öğütülmüş tahıllar
• Kağıt,
• Pamuk,
• Yumurta kabukları Solucan Gübresinin Kalsiyum ve diğer elementlerden zengin olmasını isterseniz yumurta kabuklarını kullanabilirsiniz. Yumurta Kabuklarını iyice yıkanması gerekmektedir. Daha sonra gölgede kurulutup, parçaçık boyutunun küçültümesi ile solucanlara verilebilir. Yumurta kabuğunda tuz oranı yüksek olduğundan dikkat edilmesi gerekir. Fazla kullanılması hayvanları tuz stresine girmesine neden olur.
Bu arada solucanlara zarar verebilecek bir çok materyal de vardır: Her şeyden önce onları yağlı şeylerle beslemeyin. Solucanlar, et proteinlerini ve laktozu, ayrıca süt ve peynir gibi mandıra ürünlerini sindiremezler. Solucanlar yumurta kabuklarını sevmelerine rağmen, kabın içine yumurtanın kendisi konmaz. Narenciyeler ve tuz solucanların ciltlerine zarar vermektedir.
Aşağıdaki materyaller solucanlara zarar vermektedirler, asla verilmemelidirler:
• Tereyağı
• Yağ
• Sos içeren salatalar
• Yumurta
• Et
• Yüksek asitli meyve ve sebzeler (limon, portakal…)
• Acı biber
• Tuz
• Hayvansal atık
• Plastik
• Sentetik materyaller
• Insecticitler (böcek öldürücü ilaçlar)
Solucanlarınıza bir süre bakım yaptıktan sonra, onların neyi sevip sevmediğini zamanla anlayacaksınız. Aynı zamanda onları ne kadar sıklıkla beslemeniz gerektiğini de öğrenmiş olacaksınız. Eğer zamanla kabınızdan kötü kokular yükselirse, ya fazla yiyecek veriyorsunuzdur ya da yiyeceği yatağa iyiye gömemiyorsunuzdur.
Eğer kabınızda bir miktar emekleyen böcek görürseniz kaygılanmayın. Her şey normaldir, ta ki, oldukça fazla uçan böceklerden var ise. Kompost kabınızın bir kapağı varsa ve yiyecekleri yatağa iyice gömüyorsanız, uçuşan böcekler ve kurtçuklar için kaygılanmanıza gerek yoktur. Diğer böcekler sürecin tamamlanması için çalışırlar, kompostunuzun daha iyi olmasında fayda sağlarlar. Bir süre sonra, ileride kurtçuk olacak olan ince küçük lifler görebilirsiniz. Bunlar aslında minik bebek solucanlardır. Yumurtalarından yeni çıkmışlardır.
Solucan nüfusunuz her üç ayda bir veya biraz daha fazla zamanda iki katına çıkacaktır. Eğer kaptaki solucanlarınızın sayısı çok fazla artarsa solucanlarınız bodur, küçük ve cılız olmaya başlarlar. Bu durumda kaptaki solucan sayınızı seyrelterek başka bir kaba aktarın. Böylece solucanlarınız yeniden güçleneceklerdir. Bunun için yeni bir kompost kabı hazırlayabilir ve bir tek kap için sayıca fazla olan solucanları yeni kaba aktarabilirsiniz. Eğer besleme takvimini takip edemeyeceğinizi düşünüyorsanız, farklı bir alternatifiniz daha var. Solucanlarınızı komşularınıza bağışlayabilir veya onlarla balığa gidebilirsiniz.
Yatak Düzenlemesi
Solucanların ne kadarlık bir yatağa ihtiyaç duyduğunu anlamak için kaplarının kübik ölçüsünü almak gerekir. Bunun için kabın en, boy ve derinliğini ölçmelisiniz. Daha sonra bu ölçüleri birbirleriyle çarptığınız zaman kabın kübik ölçüsünü elde etmiş olursunuz.
Ne kadar yatak malzemesi koymamız gerektiğini şu şekilde hesaplayabiliriz:
Birim ölçümüz 1 Kübik Foot ölçüsüdür. Bu ölçü cm3'e çevrildiğinde yaklaşık 27000 cm3 eder. Bu arakam sabittir.
Örneğin kullanacağımız kabımızı 20 cm x 60 cm x 60 cm ebatlarında olsun. 20*60*60=72000 cm3'lük bir hacmimiz var. Bu hacmi kübik foot rakamına oranlıyoruz.
Yani,
72000 cm3/27000 cm3= 2.67 kübik foot rakamını elde etmiş oluyoruz.
Şimdi bu rakamla ne kadarlık bir yatak malzemesi kullanmamız gerektiğini hesaplayalım.
Her bir Kübik Foot için yaklaşık 1,36 kg. doğranmış kağıda ihtiyacımız var. Bu rakam da sabittir.
Bu durumda 20 cm x 60 cm x 60 cm ölçülerinde olan yani 72000 cm3'lük hacme sahip olan kabımız için gerekli olan yatak malzemesini şöyle hesaplıyoruz. Bu hacimin kübik foot ölçüsü yaklaşık 2,67 idi. 1 kübik foot yaklaşık 1,36 kg kağıt gerektirdiğine göre, 2,67*1,36= 3.63 kg'lık doğranmış kağıda ihtiyacımız var.
Özeltlersek:
Kabımızın m3 hacmini 27000'e bölerek kübik foot verisini buluyoruz. Bu veriyi 1,36 kg ile çarpıyoruz. Elde ettiğimiz rakam gerekli olan yatak malzemesi miktarını veriyor.
Bir diğer ölçek ise şudur:
• 60 x 60 x 20 cm’lik bir kutu 1.8 ile 2.7 kg. yataklama malzemesi gerektirir.
• 90 x 60 x 30 cm’lik bir kutu 4 ile 6.3 kg. yataklama malzemesi gerektirir.
Solucan Gübresi Üretimi için İpuçları
Sıcak iklimlerde, özellikle de yaz aylarında üretim sisteminizi gölgede muhafaza edin, bilhassa direk güneşten koruyun; kompostunuz gibi sisteminiz de nemli olmalıdır. Sisteme eklenen mutfak atıklarınızın miktarı solucan nüfusunuzu yoğunluğuna bağlıdır. Başlangıç olarak günde en fazla solucanların yaklaşık yarısı kadar mutfak atığı ile besleyin. Ne zaman ki sistem tam oturur, solucanlar iyice yerleşir ve yeterince çoğalırlarsa, artık yaklaşık olarak vücutlarının yarısı kadar yiyecek verebilirsiniz. Yine de, sistemdeki tüm yiyeceğin solucanlar tarafından süreçten geçirilmesini beklemekte fayda vardır.
Solucan gübresi üretiminde koku ve zararlıları engelleme prensibi normal kompost yapımındaki prensiplerle benzeşmektedir. Eğer sisteminiz kötü kokmaya başlarsa, sistemde, çim kırpıntıları gibi “yeşillikler”den gelen çok fazla azot var demektir. Böyle bir durumda, normal kompost üretim prensiplerini yani, 30 ölçü karbona karşılık 1 ölçü azot göz önünde bulundurarak sisteme gazete kağıdı veya kuru yaprak gibi yüksek karbon içerikli “kahverengi” malzeme ekleyin. Kemirgenler ve sinekler bu kokudan etkileneceklerdir. Bu problem, kapaklı bir kap kullanılarak giderilebilir.
Siyah Altın ve Ticari Kompost Üretimi
Eğer biraz zamanınız varsa, solucan gübresi ürününüzü elemek çok kolaydır. İyi ürün, bazen solucan gübresi olarak da adlandırılır, kabın en üstünde toplanacaktır. Gübreyi toplamak için, kaptaki solucanları yavaşça kabın bir tarafında tepeye doğru beslemeniz ve yaklaşık bir hafta beklemeniz gerekir. Solucanlar, kendi yollarını bularak yavaşça yiyeceğe doğru yol alacaklardır. Tam da bu zamanda, solucanlar yemekle meşgulken, solucanların terk ettiği taraftaki yatağı toplamaya başlayabilirsiniz. Tahta bir çerçeve ile çevrelenmiş bir tavuk kümesi teli edinirseniz, tam da en mükemmel ayırıcı aleti elde etmiş olursunuz. Bununla birlikte, bazı insanlar kevgir veya buna benzer aletler de kullanmaktadırlar.
Ayırıcı olarak kullanacağınız bu elek ile gübreyi solucanlardan ve diğer iri organik atıklardan ayırabilirsiniz. Geriye kalan solucanları ve iri organik maddeleri tekrar kaba koyun.
Mutfak Atıklarından Solucan Gübresi Üretmek
Solucanlar kesinlikle detaycı hayvanlar değildir. Tek ihtiyaçları olan, organik bir yiyecek, nemli bir yatak ve ılık bir ortamdır. Bu kolay ve ekonomik atık dönüşüm sisteminin ilk adımı, solucan gübresi yapacağımız kapların kapalı bir mekanda oluşturulmasıdır. Çok kısa bir süre sonra, bu küçük canlıları mufak artıkları ile besliyor olacaksınız. Bu sayede evsel atıklarınız azalacak ve toprağınızın artan kalitesini bitkilerinizdeki inanılmaz değişimlerle görebileceksiniz.
Mutfak atıklarından vermikompost üretmek için çok az bir alan yeterlidir. Mutfak artıklarınızı “siyah altın”a çevirebilmenin en iyi seçeneği kırmızı Kaliforniya solucanlarıdır. Günlük olarak kendi vücut ağırlıkları kadar yiyebilen bu canlıların atıkları bitkiler için zengin bir organik gübredir.
Vermikompost üretim Kapları Hazırlamak
Bu küçük arkadaşlar yardımıyla organik gübre yapmak için küçük tahta bir kutu yapabilir ya da basit plastik bir kutuya bir kaç düzenleme yaparak kullanabilirsiniz. Tahta bir kutu ya da plastik bir kutuyla başlayın. Bu işlem için hazır satılan bir solucan gübresi üretim kiti de alabilirsiniz. Fakat bu evinizde bulabileceğiniz diğer alternatiflere göre daha masraflı olacaktır. Evde solucan gübresi üretiminde kullanılacak her 450 gr malzeme için ortalama olarak 0,1 m2 alana ihtiyacınız olacaktır.
Bir sonraki adım, solucanlar için yatak hazırlamak. Solucanlar, karanlık, ılık ve nemli alanları severler. Ayrıca hazırlayacağımız yatağın yumuşak olması için nemli paçalanmış gazete kağıdı, saman ya da yaprak kullanmalıyız. Kabın alt kısmını 15 cm olacak kadar seçtiğimiz malzeme ile dolduralım.
En ideal kap, yiyecek atıklarına, solucanlara ve hazırlayacağımız yatağın sığması için 20-30 cm derinliğinde olmalıdır. Evde ya da seçtiğiniz her hangi bir yerde yapacağınız vermikompost işlemi için kullanacağınız kabın hava deliklerinin olduğundan emin olun.
Kırmızı Kaliforniya Solucanları İçin Yiyecek Seçimi
Solucanlarınızı beslerken bilmeniz gereken bir kaç şey:
Solucanlar yiyecekleri biraz bozulmuş (fermente olmuş) hatta küflü severler. Yiyecek artıkları eğer küçük parçalar halindeyse solucanların yemesi daha kolay olur. Sert sebze ve meyveleri iki santimlik küpler halinde keserek kaba yerleştirin. Marul gibi hafif maddeler solucanlar tarafından daha kolay sindirilerek atığa dönüştürülür. Solucanları, süt ürünleri, et ve fazla yağlı yiyeceklerle beslemeyin.
Kötü kokan bir kap istemiyorsanız, solucanları ne kadar beslediğinize dikkat edin. Vereceğiniz besinin miktarı solucanların sayısına ve kabın büyüklüğüne göre değişir. Küçük başlayın. Yiyecek artıklarını da çok az miktarda yatak kısmına gömün. Yiyeceğin hepsini yiyip yemediklerini bir iki günde bir kontrol edin. Eğer yemişlerse, yiyeceği bir miktar arttırabilirsiniz. Fakat çok fazla arttırmamaya dikkat edin. Solucanlar atıkları işleyerek yüzeye doğru hareket ederler. Fazla beslemeniz durumunda alt kısımda birikecek olan işlenmeyen atıklar kötü kokacaktır. Evde solucan gübresi yaparken solucan kabına göre yiyecek miktarını ayarlamak için bir kaç deneme yapmanız gerekebilir. Bir kaç hafta içerisinde yiyecek artıklarının ve yatağın çürük olduğu halde temiz koktuğunu göreceksiniz.
Solucanların işlediği atıkları alın ve sürece bir avuç solucanla yeniden başlayın. Kabınız temiz, yiyecek artıklarınız az ve yeterli, kırmızı Kaliforniya solucanı koloniniz de sağlıklı olduğu sürece bu döngü neredeyse sorunsuz olarak devam edecektir.
Kırmızı Kaliforniya Solucanları Üretim Sahasını Terk Ediyorsa Yapmanız Gerekenler
Eğer solucanlar kaçmaya çalışıyorsa, yapılacak ilk iş üretim kutusundaki çevresel problemleri kontrol etmektir.
Solucanlar yeni yuvalarında rahat etmemiş olabilirler. Örneğin, bir bilgisayar kağıdını parçalayarak solucan kutusunda değerlendirmek iyi bir fikir olabilir. Fakat bu kağıdı beyazlatmak için kimyasal kullanılmış olabilir. Parçalanıp kompost içerisinde kullanıldığında solucanların kaçmasına sebep olabilir. Parçalanmış gazete kağıdı ya da beyazlatılmamış herhangi bir kağıt solucanların kaçmasına engel olabilir. Eğer kutuyu beyaz kağıtla çoktan doldurduysanız, bir kaç avuç kağıdı geri çıkarın ve parçalanmış gazete kağıdıyla değiştirin.
Solucanlar ayrıca çok ıslak bir ortamdan da kaçmayı deneyebilir. Solucanların bulunduğu ortam oldukça nemli olmalıdır, fakat yataktaki maddeyi elinizle sıktığınızda su damlamamalıdır. Eğer kağıtlar sıkışmışsa, solucanlar boğulabilir.
Eğer problem ıslak yataksa, yatağın bir bölümünü çıkarın ve yenisiyle değiştirin. Bu sayede yeni koyduğunuz madde yatağın ıslaklığını emecektir. Eğer yatakta su biriktiyse, kabın dibinden suyu akıtın, veya yeni nemli bir yatakla yeniden başlayın.
Eğer solucanları fazla besliyorsanız veya onlara marul, domates gibi sulu gıdaları çok fazla veriyorsanız, yatakları yeterince kuruyana kadar bu ürünlerin miktarını azaltmayı deneyebilirsiniz. Solucanlar ayrıca sürekliliği severler. Eğer yataklarında ya da verdiğiniz yiyeceklerde büyük değişiklikler yaparsanız, yine gitmeye çalışabilirler. Tahmin edebileceğiniz gibi, eğer onları beslemeyi unutursanız da kaçmak isterler.
Solucan Kutusundan Kaçış Nasıl Görülür?
Yeni bir solucan grubu yeni evlerine alışana kadar gezinmeye daha meyilli olabilir. Solucanlar biraz yarasa gibidirler; ışıktan korkarlar. İlk bir kaç gün sürekli ışık tutulması, solucanların yatağa tüneller kazmasına sebep olacaktır. Bu rahatsız olduklarını ve firar eğilimi taşıdıklarını gösterir.
Eğer solucanlar havalandırma deliklerinden kaçıyorlarsa, delikleri kaçmalarına engel olacak ama hava sirkülasyonuna da izin verecek naylon tıpalarla kapatabilirsiniz.
Kırmızı Kaliforniya solucanları için hazırladığınız kabın oldukça huzurlu olmasını sağlayın. Örneğin, kabı, solucanların araçların ya da ağır makinelerin titreşimlerini hissedebilecekleri bir yere koymayın ve solucanların gelişimini izlemek için kutuyu her saat başı açmayın.
Vermikompost Yem Hazırlanması
Separatörden çıkmış hayvan gübresi açık kahverengilidir. İçerisinde belirli miktarda nem içermekte ve kendine has kokusu vardır. Şekil 1’de yeni separatörden çıkmış büyük baş hayvan gübresi görülmektedir. Gübre biyoteknoloji tesisimizin ön hazırlık bölümüne gelmektedir.Bu biyolojik proses için su elzem bir öğedir. Karışım 4-5 günde bir aktarım işlemi yapılması gerekir. Separatörde işlenmeş gübre kullanılması daha iyidir. Separatörden işlenmemiş gübrenin olgunlaşması uzun sürmektedir. Cankar Solucan Biyoteknoloji firması olarak solucan gübresinin üretiminde ham madde olarak fermente edilmiş hayvan gübresi kullanmaktayız. Organik atıkların karıştırılması konusunda detaylı bilgiyi sitemizde bulabilirsiniz.
Şekil 1: Separatörden Çıkmış Büyük Baş Hayvan Gübresi
1 Hafta düzenli olarak aktarılan gübre yavaş yavaş içerindeki mikroorganizmalar ile olgunlaşmaya başlar. Olgunlaşmaya başlayan gübre yüzey tabakasından 40 santim ısı meydana gelerek gübre siyah-gri rengi alır. Gübre 1. gün sonunda şekil 2’deki gibi renk almaya başlar. Gübre bu süreçte düzenli olarak sulanmaktadır. Aktarım işlemi sırasında beyaz renkli duman çıkması gübrenin olgunlaştığının göstergesidir.
Şekil 2: 1 Haftalık Olgunlaşmaya Başlayan Büyük Baş Hayvan Gübresi
Gübrenin olgunlaşmasın göstergeleri aşağıda sıralanmıştır.
· Gübrenin sıcaklığı yavaş yavaş düşmesi
· Gözle görülen beyaz dumanın olmaması
· Renginin siyaha yakın olması
· Kötü kokuların olmaması
Yem hazırlanırken dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır.
Organik atıklar kullanılırken dikkatli olması gerekir. Yağlı besinler kesinlikle kullanılmamalıdır. Solucanlar deri solunumu yaptığı için yağlı besinlerin kullanılması hayvanın yaşamını riske sokmaktadır.
Olgunlaşmamış yem verilmesi kültür havuzlarında aşırı ısınmaya neden olur. Bu ısınma solucanlar için tehlikelidir. Olgunlaşmamış yem verilmesi durumunda aşırı ısınmayı engellemek için mutlaka organik maddeler (Çay posası tercihimizdir) kullanılması gerekmektedir.
Yem verilirken mutlaka nemi ve tuzluluk oranına dikkat edilmesi gerekmektedir.
Karışım içerisine belirli oranda kuş gübresi eklenebilir. Fakat 1 gram karışımda tuzluluk oranı 5 mg’ı geçmemelidir.
İyi bir solucan gübresi elde edebilmek için mutlaka iyi bir yem hazırlanması gerekmektedir.
Solucan Besleme Kabı Nasıl Yapılır?
Aşağıda adımları takip ederek ev veya bahçe için iki katlı solucan besleme kabı yapabilirsiniz. Solucan besleme kabını iki katlı yapmamızın sebebi, solucanları hiç rahatsız etmeden altta
biriken solucan gübresini hasat etmektir.
Kullanacağınız diğer iki kabın alt kısımlarına ve yanlarına (üstlere doğru) yarım cm’lik delikler açarak işe koyulun. Böylece solucanlar alt katta işini bitirdiğinde üst kutuya geçebilecekler. Bu deldiğimiz kaplardan birini hiçbir işlem yapmadığımız ilk kabın içine yerleştirin. Kenarda hazır bekleyen üçüncü kap şimdilik işimize yaramaz.
Kabı içeride ya da dışarıda serin bir yere (soğuk değil) yerleştirin. Kutuyu orta derecede nemli tutmaya özen gösterin. Fakat ıslak olmasın.
İkinci kap solucan gübresi ile dolduğunda kenarda bekleyen kaba 2 parmak kadar mama koyarak en üste koyacağız. Böylece solucanlar alttaki deliklerden bir üst kata çıkarak ikinci kutuyu terk etmiş olacaklar. Tüm solucanlar en üst kata çıktıklarında aradaki kabı alarak solucan gübresini hasat etmiş olacağız. Bu şekilde ikinci ve üçüncü kabımız sürekli yer değiştirecek ve zahmetsiz bir şekilde solucan gübresini hasat etmiş olacağız.
Kırmızı Kaliforniya solucanları her zaman verdiğiniz besinleri tüketerek yüzeye doğru hareket edeceklerdir. Siz kutulardan biri humus ile dolduğunda içerisinde atıklar olan yeni kutuya üste koyarsanız, solucanlar kısa sürede alttaki deliklerden buraya geçerler.
Solucanları Beslemek
Ne kadar yiyebildiklerini görünceye kadar, solucanları yiyeceklerinizin artıklarıyla azar azar besleyin. 450 gr solucan günlük ortalama 225 gr yiyecek artığı tüketebilir. Kırmızı Kaliforniya solucanları çok hızlı çoğalırlar, bu yüzden zaman geçtikçe daha fazla mutfak artığı ile beslemeniz gerekecek.
Süt, et ve yağlı ürünlerle ve hayvan artıklarıyla beslemekten kaçının. Yiyecekleri yatağa gömerseniz sinekleri uzak tutmuş olursunuz. Ve solucan besleme kabını sık sık ve az az nemlendirin.
Kap, solucan humusu ile dolana kadar besin takviyesine devam edin. Kap dolduğunda nemli yatak ve yiyecek hazırlanmış ikinci kutuyu diğerinin üzerine koyun. Solucanlar dibindeki delikler yoluyla ikinci kutuya çıkacak ve işlem yeniden başlayacaktır.
Vermikompost Kabı Türleri
Eski şifonyer çekmecelerinden küvetlere hemen her şey eğreti bir solucan gübresi kabı olabilir. Herhangi bir materyalden solucan gübresi kabı yapabilirsiniz ama önemli olan şudur: Ne kadar solucana sahip olacağınızı veya gübre elde edeceğinizi belirleyen şey derinlik değil, yüzeydir. Bir kompost kabınızın derinliği ne olursa olsun, 8 inchten 12 inche (20,32-30.48 cm) olmalıdır, daha fazla değil. Eğer derinlik daha fazla olursa, yatağın, gıdaların ve elde edilen solucan gübresinin sıkışmasına ve anaerobik ve kokuşmalı ortam elde etme riskine sahip olursunuz. Bunu ne siz ne de solucanlarınız ister.
Kompost solucanları öncelikli olarak yüzeyde yaşayan canlılardır. 8 -12 inch derinlik onlar için mükemmeldir.
Solucanların nüfusunu kontrol altında tutan koşullar aynı zamanda onların sınırla alanlarda yaşamalarını da sağlamaktadır.
a. Bol fakat aşırı miktarda olmayan yiyecek tedariği
b. Yeterli yüzey alanı
c. Nüfus yoğunluğu
d. Üreme için besin
e. Nem
f. Ortam zemini ve hava sıcaklığı: 13-27 derece arası
Nasıl Bir Kap Kullanılmalı?
Kullanmayı düşündüğünü kap sadece hayal gücünüzle sınırlıdır. Aşağıda aklınızda bulundurmanız gereken birkaç kılavuz bilgi var.
Unutulmamanız gerekir ki, kullanacağınız kap yeterince karanlık, nemi tutabilme özelliğine sahip ve kuşların solucanlarla bir ziyafet çekmelerini engelleyecek özelliklere sahip olmalı.
Mesela bir kova bu amaçla kullanılabilir. Solucan kabı seçerken dikkat etmeniz gereken en önemli konu vereceğiniz besin miktarıyla uyumlu olacak hacim alanının olması.
Dikkat etmeniz gereken diğer unsurlar şunlardır:
a. Kabın iç kısmı sürekli ıslak olacağından dolayı karton veya benzeri maddelerden yapılma kaplar uygun değildir.
b. İdare edebileceğiniz ölçülerde bir kap seçmeye dikkat edin. Eğer kabı ev içinde bulundurmayı düşünüyorsanız, hasat zamanı geldiğinde onu dışarı taşıyabileceğiniz boyutlarda olmalıdır.
c. Plastik kaplar nemi tutmakta ve kaybını azaltmakta iyi iş görürler. Plastik kaplar genellikle zorunlu olan kapaklarıyla birlikte anılırlar. Unutulmamalıdır ki, solucanlar karanlık ortamı severler. Bu nedenle açık ve saydam plastik kaplar tercih edilmemeli veya kap karanlık bir ortamda tutulmalıdır. Bu arada plastik kaplar ahşap kaplara göre daha çok dreneja ihtiyaç duyarlar ve ahşap kaplar gibi nemin fazlasını atamazlar.
• Geri dönüşüm varilleri, yarı yarıya uzunlamasına kesilir ve ağız kısmından birbirine vidalanır.
Böylece yeterince geniş bir yüzey alanı elde etmiş olursunuz.
d. Ahşap kaplar nefes alır fakat zamanla ahşapta şekil bozukluğu oluşur ve çürüme başlar. Aynı zamanda özellikler içi gübreyle dolduğu zaman plastikten çok daha ağır olur. Güvenilir hurda ahşaptan yapılan kaplar etkili sonuç verir. Ancak presleme işleminden geçmiş ahşap, örneğin sunta, MDF gibi, olmamalıdır.
e. Bazı ahşap üreticileri ahşabın uzun ömürlülüğünü arttırmak için, ahşaba zararlılara dayanıklı kimyasallar aşılarlar. Bu kimyasallar solucanlar için zehirli olabilirler.
f. Strafor kaplar çok yalıtkandır ve toksinleri solucanların çevresinde toplayabilir.
g. Metal kaplar ise sıcak ve soğuğu çok rahat iletir, bu nedenle pek tercih edilmezler.
Kısaca, solucan gübresi kabınızı herhangi bir şeyden yapabilirsiniz. Ancak maliyeti düşürmek ve geri dönüşümün ruhunu korumak için ikinci el işlevi olan şeyleri değerlendirin.
Komidin Kaplar
1) Tek Parçalı Kompost Kabı:
Bu tür kutular bölünmemiş tek parçalı kutulardır. En alt tabaka, kağıt ve diğer malzemelerden oluşan yatak tabakası vardır. Bu yatağın üzerine solucanlar ve tüketilecek olan organik atıklar eklenir. Diğer bir katman daha bu ilk katmanın üzerine konur ve solucanlar kompost yapımına başlarlar. Bu tür kaplar popülerdir, çünkü yapımı ve kullanımı oldukça kolaydır. Fakat elde edilen kompostun ayrıştırılması ne yazık ki zordur, çünkü tüm kabın boşaltılması gerekmektedir.
2) Dikey Olarak Yükselen Sistemler:
3) Yatay Olarak Kurulan Sistemler:
Bu sistem de dikey olarak yükselen sistemlere benzer bir yapıya sahiptir ancak, yan yana dizilim söz konusudur. Dikey yükselen sistem daha uzun olurken bu sistem de daha yatay olarak daha uzundur ve sistem genellikle tel eleklerle yarı yarıya bölünmüştür. Sistemin bir yarısı dolduktan sonra sıra ikinci yarısına yatak ve organik madde doldurmaya geliyor. Zamanla solucanlar kompost oluşumu biten taraftan diğer tarafa geçerler ve biten kompost rahatlıkla toplanabilir.
Solucanların Yataklamaya veya Yeni Bir Kaba Eklenmesi
1 m x 2 m x 30 cm.lik bir yataklama içerisinde yaklaşık yarım kg gelen sayıca 1000 tane solucan barındırın. Solucanları nazikçe alıp yataklamanın yüzeyine yayın. Daha sonra bu solucanların üzerini yataklamanın kenarındaki organik maddeyle kapatın ve yataklamayı solucanların rahatça hareket edebilmeleri için biraz gevşek bırakın. Sistem kendir bezi veya bir kilimle çevrelenebilir, bu sayede hem ışıktan korunmuş olacak hem de sistemin ısı ve nemi sağlanmış olacak.
Solucanlarınızı hazır olan kabınıza koymadan önce, kabın içindeki yataklamayı bir kenara çekin ve solucanlarınızı kaba ekleyin. Eğer kabın üstünde yeterli ışık varsa, güneş ışığı değil, solucanlar yataklama malzemesinin içine doğru dalmaya başlayacaklardır.
Solucanlar sarsıntıyı sevmedikleri için, eğer size uzaktan ve yoldan geldilerse onları yeni kaplarına alışmaları için 3 günlük bir zaman verin. Daha sonra onları besleyebilirsiniz. Bu arada, 3 günlük zaman dilimi içerisinde solucanlarınızı gölge bir yerde ve sarsıntıtan uzak tutun.
3 günlük zaman dolduktan sonra solucanlarınızı beslemeye başlayabilirsiniz. Bunun için döngü besleme tekniğini kullanabilirsiniz.
Solucan kabınızın kapağının üzerine bölmeler çizin ve her bir bölmeyi rakamlarla numaralandırın. Numaralar saat yönünde ilerleyebilir. Böylece takibi kolay olacaktır.
İlk olarak 1 numaralı bölmeye bir miktar yiyecek koyun. 4-5 gün sonra 2 nolu bölmeye yiyecek koyun. Bu şekilde sıra 5. Bölmeye gelince, 5. Bölmeye yiyecekm koymadan önce, yığını kaldırarak 1. bölümdeki yiyeceğin bitip bitmediğini kontrol edin. Eğer tamamen tüketilmişse artık daha fazla yiyecek ekleyerek kaldığınız yerden devam edebilirsiniz. Ancak eğer solucanlar hâlâ 1. Bölmedeki yiyeceği bitirmemişse daha az yiyecek vererek beslemeye devam edin. Unutmayın, fazla yiyecek solucanları öldürür. Fazla yiyecek koyduğunuz zaman kap içinde sıcak kompost faaliyeti oluşmaya başlar. Solucanlar, kaçacak yerleri olmadığı için çaresiz öleceklerdir.
Bir diğer yöntem de, solucan kabınızın yüzeyine ucuz kuş yemi serpmektir. Bunun kap içinde oldukça fazla yararı vardır. Çimlenmeye başlayan yemlerin kökleri kabın derinliklerine giderek gerekli olan oksijenin aşağı inmesini sağlar. Solucanlar, aynen inekler gibi metan gazı üretirler. Bu durum solucanların ortamlarının tıkanmasına ve solucanların iyi faaliyet gösteremeyerek ölçelerine neden olur. Ancak kaptaki yığının diplerine uzayan kökler, oksijen ve karbondioksit takasını kolaylaştır ve solucanların daha rahat çalışmalarını sağlar. Yemler yeterince uzayınca onları yana eğerek kabın içinde çürümelerini ve solucanlar için tekrar yem olmalarını sağlarsınız. Solucanlar bu yemleri tüketince kaba yeniden yem koyabilirsiniz.
Üretim Kabının ve Solucanların Bakımı
Kabınızın haftalık olarak kuruluk ve nemlilik kontrolünü yapın. Eğer yatak kuru ise sulama yapın. Eğer fazla ıslak ise yeni yatak malzemesi ekleyin. Kapta koku varsa, yiyecek fazladır ve çürüme başlamış demektir. Bu durumda fazla yiyeceği çıkartın.
Kabın içindeki malzemenin en üstünü bir platik veya gazete kağıdı ile kapatın. Bu işlem, hem nemi korur hem de sineklenmeyi azaltır.
Kapı kontrol ederken veya malzemeyi toplarken plastik bahçe çatallarından kullanın. Bu çatallar solucanlara daha az zarar verir.
Her hafta solucanlara verdiğini yiyecekleri kontrol ederek hangi yiyeceği sevdiğini test edebilirsiniz.
Yaklaşık 6 hafta sonunda yatak malzemesi ve yiyecekler siyaha çalan gübreye dönüşmüş olur. Bu arada, gübre solucanlarla dolacaktır. Eğer solucanları ayırmayacaksanız, gübre yığınına yeni yatak malzemesi katmalısınız.
Aksi halde solucanlar kendi gübresi içinde ölmeye başlarlar. Çünkü kendi gübreleri solucanlar için zehirlidir.
Eisenia fetida solucanları 12-25 C0 derece sıcaklığı severler ve en iyi oda sıcaklığında faaliyet gösterirler.
En az haftada bir yatak malzemesini bir el malasıyla kaldırarak havalandırın. Yatağın havalandırılması, solucanlar için sağlıklı bir popülasyonun olmasını ve yatağın uygun durumda kalmasını sağlar.
Solucanları ve kaplarını korumak düşünüldüğü gibi zor bir iş değildir. Birkaç kilo solucanın bakımını yapmak bir ev hayvanının bakımını yapmakla aynı sorumluluğu yükler size. Her ikisi de görevlerini yerine getirmek için yiyecek, su ve uygun büyüme koşullarına ihtiyaç duyarlar.
Solucanlarınızı solucan kabınızın içinde veya dışında koruyabilirsiniz. Ancak değişkenleri yönetmeniz açısından solucanlarınızı kapları içinde korumak daha elverişlidir. Sınırlı alanları içinde solucanlarınızın, çok fazla olmamak koşuluyla, yeterli yiyeceklerinin olmasına; ortamlarının ne çok sıcak ne de çok soğuk olmasına; solucanlara zarar verebilecek canlıların kaba girmemesine; konforlu bir nem düzeyinin olmasına ve biten ürünün rahatça hasat edilebilmesine dikkat etmeniz yeterli olacaktır.
Bu koşullarda elde edilen gübrenizi istediğiniz zamanda istediğiniz yerde kullanabilirsiniz. Solucanlarınızın nüfusunu besleme süreciyle düzenleyebilirsiniz, çoğaldıkları zaman da onları ilgi duyan başkalarıyla paylaşabilirsiniz.
Genel Problemler ve Çözümleri
En sıklıkla yaşanan sorun, istenmeyen güçlü kötü kokudur. Bunun nedeni fazla atık gıda verilmesine bağlı olarak atıkların bulunduğu yerde uzun süre kalmaları ve kabın gereğinden fazla ıslak olması nedeniyle oksijen yetersizliğidir.
Çözüm olarak, solucanların ve diğer mikroorganizmalrın mevcut atık gıdaları tüketmeden yeni atık ilavesinin yapılmamasıdır. Ayrıca karışımı hafifçe karıştırarak hava almasını sağlamak gerekir. Drenaj deliklerinin tıkalı olup olmadığı kontrol edilmelidir. Eğer gerekliyse daha çok drenaj ve havalandırma deliği açın.
Solucanlar, içinde bulundukları malzeme eğer çok fazla ıslak ise ölmeye başlarlar. Eğer koşullar solucanlar için uygun değilse, solucanlar yatak malzemesinin dışına, yanlara ve kompost kabının kapaklarına doğru çekilirler. Bu durumda eğer yataklamanın nemi doğru gözüküyorsa, sorun malzemenin asidik olmasındadır. Asidik ortam ise çok miktarda narenciye kabuğu veya diğer asidik atıkların kullanılmasından kaynaklanır. Çözüm olarak bir miktar tarım kireci (veya un haline getirilmiş yumurta kabuğu) ekleyin ve asidik gıda takviyesini durdurun.
Meyve sinekleri zaman zaman sıkıntı yaratabilir. Atık gıdalarınızı yataklamanın içerisine uygun ölçüde gömerek bu sorundan kurtulabilirsiniz. Kompost kabının yüzeyini kapatmak için plastik bir örtü, eski bir hali veya çuval bezi kullanın. Eğer sinekler hâlâ var olmakta ısrar ediyorlarsa, sineklerden kurtulmak için sisteminizi farklı bir bölgeye götürün. Birkaç dost örümcek sineklerin üstesinden gelecektir.
Solucanları doğal ortamlarından alıp, bir kaba hapsetmek ciddi bir insan sorumluluğu gerektirir. Onlar yaşam hakları olan canlılardır ve bu nedenle sağlıklı bir habitatta yaşayabilmeleri ve çalışabilmeleri için ihtiyaç duyulan koşulların yaratılması ve sürdürülmesi gerekmektedir. Eğer doğru malzeme ve bakımı sağlarsanız solucanlarınız gelişecek ve sizin için kompost üreteceklerdir.
Kontrol ve Denetleme
Solucanlar düzenli olarak kontrol edilmelidirler. Deneyimli bir solucan gübresi üreticisi yarı zamanlı olarak 2 milyon solucanı idare edebilir. Otomatik sulama ve aydınlatma sistemiyle besleme, düzenli harmanlama ve yatak bakımı için gerekli olan adi işler azalır. Solucanlar kötü düzenlenen yataklamalardan göç eder ve giderler. Solucanlar bol miktarda yiyecek ve neme, optimum 17 C0 ile 25 C0 arasında bir sıcaklığa ve çok az rahatsız edilmeye ihtiyaç duyarlar. Soğuk dönemlerde daha az üretkendirler. Isı, sisteme yani yataklamaya daha çok yiyecek katılarak arttırılabilir. Ancak bu arada eğer ısı çok yükselirse solucanlara daha az yiyecek verin ve yataklamayı hava alabilmesi için ters yüz edin.
Yataklama, nemi korumak için sürekli olarak sulanmalıdır, ancak ıslak tutulmalıdır. Sadece nemli kalmasını sağlamak yeterlidir. Eğer yataklama vıcık vıcık olduysa, kuru gazete kâğıdı ve karton parçacıkları nemi tekrar en uygun seviyeye çıkarmak için eklenebilir. Eğer gerekli olursa yataklamaya tarım kireci (kalsiyum karbonat) ekleyerek sistemin pH derecesi dengelenebilir. Sakın sönmüş kireç kullanmayın. Aksi halde solucanları öldürürsünüz. Yataklamaya turba oluşturan yosun veya gazete kâğıdı eklemek sistemin asitliğini arttırır.
Solucanlara Verilmeyecek Organik Maddeler:
Et, Hayvan iç yağı, kemik, makine yağı: Kemik, et ve et ürünleri solucanların sindirim sistemlerine uygun olmayan organik maddelerdir.Ayrıca çürümeleri sırasında sinekle gibi böcekleri bulundukları ortama çekebildikleri için hijyen konusunda sıkıntılar teşkil edebilir.
Plastik veya Plastikten yapılmş kağıt Ürünleri: Doğada bile çözünmesi yıllar alan petrol kökenli plastikler solucanların sindirim sistemi için uygun bir organik atık değildir.
Süt ve Süt Ürünleri: Bozulması sırasında tehlikeli mikroorganizmaları ortama çekebileceği için ayrıca süt ve süt ürünlerinde ( Peynir ,Yoğurt) yağ ve tuz oranı fazla olduğu için solucanların strese sokabilir.
Limon, Portakal, Mandalina ve Bunlardan üretilen Meyve Suları: Limon, Portakal, Mandalina ve Bunlardan üretilen Meyve Sularının içerisinde organik asit miktarı fazla olduğundan solucanlara verilmemesi gerekmektedir.
Hastalıklı yada Enfeksiyonlu Bitki Atıkları: Hastalıklı yada Enfeksiyonlu bitki atıkları gübrenizin kalitesini bozabilir. Ayrıca enfeksiyon ajanını taşınmasında ve diğer bitkilere bulaşmasına neden olabilir.
Wermikompost üretim makinaları ile ilgili resim döküman
Kaynaklar Derleyen:By Eyyupk
http://www.bizimbahce.net/forum/vermikompost-nedir-nasil-uretilir-kullanim-alanlari-nerelerdir-t1332.0.html
http://www.leparisien.fr/environnement/conso/ma-fiche-ecolo-pratique-le-lombricompostage-en-appart-06-06-2015-4839235.php
http://breuilletnature.blogspot.com.tr/2015/08/le-lombricompostage.html
http://www.cankarsolucangubresi.com/surekli-akis-sistemi/36/
http://www.leparisien.fr/environnement/conso/ma-fiche-ecolo-pratique-le-lombricompostage-en-appart-06-06-2015-4839235.php
http://breuilletnature.blogspot.com.tr/2015/08/le-lombricompostage.html
http://www.cankarsolucangubresi.com/surekli-akis-sistemi/36/
1 comment
Çok güzel ve açıklayıcı olmuş. Teşekkür ederim emeginiz için. Inşallah ben de basarabilirm
Reply