GOJİ BERRY YETİŞTİRME
Goji berry biyolojik yapısı gereği hızlı büyüyen ve çabuk meyve veren bir ağaçtır.
Goji berry iki türlü yetiştirilir.Birincisi tohumdan ikincisi çelikleme yöntemi.Ayrıca doku kültürü ile yetiştirme yöntemi ile de çoğaltılabilir . Ancak bu yöntem maliyetli ve özel ortam gerektirdiği için üzerinde durmayacağım.Tohumdan yetiştirmesi diğerine göre daha avantajlıdır.
Tohumdan üretilen ağaçlar da yozlaşma olmaz,bire bir aynı özelliği taşır. Erken baharda ekilen tohumlardan ekim ayında meyve oluştuğunu bu yıl kendi bahçemde gördüm.
Şimdi tohumdan üretimi görelim.
TOHUM EKİMİ
Meyveler yumşadıktan sonra içerisindeki küçük tohumlar tek tek alınarak önceden hazırlanmış torf (toprak) üzerine bırakılır.
Toprağın kurumaması için ekim yapılan kabın üzeri şeffaf bir örtü ile kapatılırarak taprağın nem oranını muhafaza etmesi sağlanır. Daha sonra güneş alan bir yere bırakılarak çimlenmesi beklenir.
Ortamın ısısı 20 ila 25 derece arasında olmalıdır. Bu koşullar sağlandığı takdirde yedi ile on gün içinde çimlenme görülmesi gerekir.Bu süre ortam sıcaklığına ve ekilen tohumun cinsine bağlı olarak daha erken de görülebilir.
Modern üretim tesislerinde bu işlemler sera ortamında ve ısı ve nem ortamı sürekli kontol edilerek yapılmaktadır.
Tohumlar toplu bir kaba ekilmiş ise iki veya üç yaprak olduklarında şaşırtılması gerekir.Yani ayrı kablara alınması zorunludur..Bu safada sıvı bitki besini takviyesi yapmak gelişmeyi hızlandıracaktır.
Goji berry fidanları 30cm olduklarında tepeleri makasla alınıp gövdenin güçlenip kalınlaşmasına ortam hazırlanmalı.Bu arada fidanların yanı başına bir çıta dikip ona bağlamayı da ihmal etmemeliyiz.Diktiğimiz destek çıtasının fidanlarımızı yaralamaması için de gerekli önlemi almalıyız.Çıta üzerine kabarcıklı ambalaj naylonu bağlayabiliriz.
İyi bir goji berry fidanımızın olmasını istiyorsak boy 60 cm olduktan sonra tepe kesme işlemini tekrarlamalıyız.Bu defa ağacın birkaç dala ayrılarak devam etmesi için bunu yapmalıyız.Yoksa tek dal olarak yukarı uzayıp gider.Hoş omayan bir görüntü ortaya çıkar.
İlerleyen zamanlarda ağacımıza daha güzel şekil verebilmek için budama sayfasını inceleyiniz.
Goji berry meyvesinin toprak seçiciliği yoktur.Biraz kumlu ve humuslu toprağı sever.Su ve güneş her meyvenin olduğu gibi goji berrynin vazgeçilmezidir.
Goji Berry Nedir
Goji Berry fidanı boyu 1 ile 3 metre aralığında değişebilen , kış aylarında yaprak döken çok yıllık odunsu bir bitkidir.
Berry: Akraba olan bitkilerin genel adıdır, LYCİUM BARBAUM VE LYCİUM CHİNESE
Goji Berry fidanı gerçek büyüme alanları.demostrasyon çalışmaları yapılmadığı için tam olarak bilinmemesine rağmen ilk olarak görüldüğü,büyüdüğü yerlerin güneydoğu Avrupa ve Asya olduğu sanılmaktadır.
Goji Berry farklı ülkelerde değişik isimler almaktadır.Bu isimler çoğunlukla mutluluk ve sağlığı temsil eden isimlerdir.Mesela çinde evlilik şarabı denilmekte.
Diğer bir isimde LYCİUM ” KADİM “ Anadolu Bölgesi olan LYCİA’dan geldiği tahmin edilmektedir.
Japonyada GOJİ BERRY KUKO ismi ile bilinirken yemişler ise KUKO NOMİ veya KUKO KAJİTSU ismiyle bilinir. GOJİ BERRY aynı zamanda KIZIL ELMAS ismiylede tanınır.
GOJİ BERRY (Kurt üzümü )KULLANIMI
Çinde 2000 li yılların başında beri ilaç olarak yapılmaktadır.Çinde aynı zamanda yapraklarıda yenmektedir ve başlıca besinleri arasında yer almaktadır.
GOJİ BERRY (Kurt üzümü) AMERİKA VE KANADA: Goji berry bu ülkelerde gıda maddeleri arasında çok pöpülerdir ve yoğun olarak talep görmektedir.İnsanlar goji berrynin bir çok şifalı yönünün olduğunu düşünmekte ve bilim adamları goji berrynin faydalarını bilimsel deneylerle ispatlamaktadır.
GOJİ BERRY NEDEN BU KADAR ÖZEL
Goji Berry bu kadar önemli kılan yüksek emilimini ve insanı beslemek için içersinde var olan antioksidanlar, karbonhidrat ve vitaminler onu ideal bir yemiş haline getiriyor.
GOJİ BERRY en yüksek zirveye sahip olan HİMALAYA alanlarından kök aldığı için DR.MİNDELL günlük beslenmeye yardımcı olabilecek ideal meyve ve sebze grubunda olduğu kanısında.
GOJİ BERRY ‘lerin yetiştiği himalayaların dünyada güneşe en yakın dağ olduğudur.
BESLEYİCİ YAPISI
Goji Berry günlük harcamanın yüksek bri kısmını karşılayacak oranda makrobesinler içerir.
100 GR GOJİ BERRY MEYVESİ KURUTULMUŞ OLARAK BESİN DEĞERLERİ
*Kalsiyum 112 mg
*Potasyum 1.132 mg
*Demir 9 mg
*Çinko 2 mg
*Selenyum 50 mikrogram,
*Riboflavin(vitamin B2) 1.3 mg
*Vitamin C : Tam yelpazede 148 mg
(En dar spektrumda ise 29 mg)
* Beta-Keroten 7 mg
Zeaksatin : 25 mg ve 200 mg arası değişmektedir(değişik araştırma sonuçlarına göre)
*Poliskarin : yemişin öz ağırlığının %31 kadar buda 100 gr da 31g .polisakarin içerir
GOJİ BERRY ÖNEMİ
Çinin efsanevi ilk imparatoru ve tarımın babası adıyla anılan SHEN NONG’un sağlık kitabında bahsedilmektedir.
GOJİ BERRY (Kurt üzümü): Zengin 21 adet mineral ihtiva eder, bunlardan en önemlisi çinko, demir, bakır, kalsiyum, germanyum, selenyum, fosfordur. Beta karotenide kapsayan en zengin karatenoid kaynağıdır.Havuçdan daha çok beta karoten içerir. GOJİ BERRY portakaldan 500 kat daha fazla C vitaminine sahipdir.GOJİ BERRYB1,B2,B6 ve E vitamini içerir.
GOJİ BERRY’ler 18 Aminoasit içerir,ciltteki enflamasyonu azaltmaya, ciltte üstün koruma sağlamaya ve iltihaplı ciltleri iyileştirmeye yardımcı olur. GOJİ BERRY cilt bakımını sağlık ile birleştirmeye çalışan MUCİZE BİR BİTKİDİR.
GOJİ BERRY meyvesi geleneksel çin ilaçlarında bağışıklık sistemini güçlendirici ,görme yeteneğini arttırıcı, karaciğeri koruyucu, sperm arttırıcı ve kan dolaşımın hızlandırıcı etkileri sebebi ile Çinde uzun zaman kullanılmaktadır.
GOJİ BERRY doğası gereği tatlıdır, ham olarak tüketilmekte ve içilerek aynı zamanda şarabı tüketilerek etkilerinden faydalanılmaktadır. Bitki çayı olarakda kullanılabilmektedir.
GOJİ BERRY Diyetlerde de kullanılabilen meyve ve sebze grubundadır.
GOJİ BERRY CİLTTEKİ ETKİSİ, kan dolaşımını hızlandırıyor,cilt metabolizmasına karışıyor epidermis ve hypodermisteki oluşacak zararları geciktiriyor, ANTİ -AGING etkisi yaratıyor.
GOJİ BERRY sex fonksiyonlarında artma gösterir.
Goji Berry Faydaları
Dünya daki en yüksek antioksidan yiyeceklerinden biridir. Antioxidant carotenoidsin tam bir tayfını içerir.
Ömür uzunluğunu artırmak için ve kuvvet verici olarak kullanılır.
19 farklı amino asit içerir (Arı poleninden on kere daha yüksek). Methionine, Leucine, Isoleucine, Lysine, Phenylalanine, Threonine , Tryptophan, Valine ...
21 iz miner...allerini içerir. Çinko, kalsiyum, germanyum, selenyum, fosfor ...
İçeriğindeki Germanyum kansere karşı koruyucu bir iz mineralidir. Nadiren, yiyeceklerde bulunur.
% 13 protein içerir, kepekli buğdaydan daha yüksektir.
Portakaldan yüzlerce kat C vitamini içerir.
B vitaminlerini içerir, yiyeceği enerjiye döndürmek için zorunlu.
%8 Vitamin E içerir. (Çok nadiren meyvelerde bulunur, sadece tahıl ve tohumlarda)
Beta Sitosterol'a içerir, anti-alevlendirici bir ajandır. Kolesterolü düşürür.
Cinsel iktidarsızlık ve büyüme hormonlarına iyi gelir.
Hormonların ve beyin ve sinir sisteminin düzgün iş görmesi için vücudun üretimi için gerektirilen gerekli yağlı asitleri içerir.
Kalp ve kan basıncına faydası olan maddeler içerir.
Solavetivone içerir. Bu madde güçlü bir anti fungal ve anti-bakteriyeldir.
Physalin içerir. Löseminin bütün büyük tiplerine karşı aktif olan doğal bir bileşiktir.
Tümörlere karşı deney farelerinde doğal katil hücre faaliyetini arttırdığı görülmüştür. Geniş tayfla anti-kanser ilacıdır.
Karaciğer tarafından kolin'i üretmek için kullanılan Betain içerir, sakinleştirici, hafızayı arttıran, kas büyümesini terfi ettiren ve yağlı karaciğer hastalığına karşı koruyan bir bileşiktir.
Betain ayrıca, vücudun enerji tepkilerinde kullandığı metil gruplarını sağlar ve homosistein düzeylerini azaltmaya yardım edebilir.
DNA'yı korur.
Havuçtan daha iyi bir beta karoten kaynağıdır.
Zeaxanthin içerir. Göz retinasında bulunan iki karotenoidden biridir. Göz sağlığı için çok yararlıdır.
Goji Berry dikim ve sulama
Bitkilerin birbirlerini dölleme özelliğinden dolayı tek olarak satışını onaylamıyoruz.
Bitkiler açık alanda (bahçe, tarla gibi) dikim şartları :
__ Bitkilerin dikilecek noktalarda en az 70cm derinlikte çukurlar açıp tekrar aynı toprakla doldurmak suretiyle toprak gevşetme işlemi yapılmalıdır.
__ Bitkilerin dikim aralıkları yer müsait ise 3mt müsait değil ise en az 2mt olmalıdır.
__ Dikilecek toprak kara toprak ise yaz ayları için haftalık 5lt, kumlu veya humuslu toprak ise haftalık 10tl su verilmesi tavsiye olunur.
__ Evde saksı içerisinde bakılacak ise derince ve büyük bir kapta dikimi yapılmalı, mümkün ise balkon gibi dış mekanda bakılmalı mutlak suretle güneşi bolca alabileceği noktada konumlandırılmalıdır.
__ Evdeki sulama işlemi akşamları 1/2 litreye yakın su verilmelidir. Mümkün ise sabah çok erken saatlerde su verilmeside uygundur.
Goji Berry budama
Bitkilerimiz 2.ci yılında meyvelerinin toplanmasından sonra budama işlemi başlatılır. budama şekli aşağıdaki gibi olmalıdır.
Goji ağacını ideal boyutta tutun, isteğinize göre, yaklaşık 6 ft (1.5 - 2m), bu yüksekliğin üstündeki tüm dalları budayın.
Aşağıya sarkan dallar ile zemin arasında yaklaşık 35 cm mesafe bırakın.
Başarısız dalları belirleyin (büyüme sezonunda çok hızlı büyürler, ayrıca çok düz ve pürüzsüzdürler) eğer ideal canopy yapısını oluşturmuyorsa onları budayın.
Canopy şekillerini inceleyin ve 2 modelden hangisini istediğinize karar verin. Dalları modele göre budayın, önemli kuralı güneş ışına sağlamaktır, rüzgarın canopyiçinden geçmesi verimi maksimuma çıkarır.
*Yukarıdaki noktalar çok önemli olan kış budaması hakkında çok kısa özetlerdir. Formu korumak ve verimi arttırmak için budama diğer mevsimlerdede mutlaka yapılmalıdır.
Goji yazları ışık, sıcaklık ve suyu ihtiyacına göre aldığı zaman çok hızlı büyür ve gelişir. Hiç budama olmadan goji ağacı saçma bir canopy yapısı ve şekliyle çirkin bir görünüme gelebilir , sonuç olarak bu ağacın verimini engeller.
Ningxia, Çin’de (gojinin anavatanı), goji ağacı geleneksel olarak şemsiye şeklinde budanıyordu. Son yıllarda, gojinin verimini arttırmak için 2 canopy modeli benimsendi. Bu iki modelden birincisi ‘3-seviye’ ikincisi ise ‘silindirik’ model.
Goji Berry budaması başarılı bir Goji Berry tarımı için birinci kuraldır. Aşağıda bazı öneriler bulunmaktadır:
İlk yıl goji bitki budaması
En büyük sağlıklı sürgünü kesmeyin; 50 cm’in altındaki tüm filizleri budayın.
Bitki 60 cm’e ulaştığı zaman, uzayan gövdeyi tepesinden kesin, bu işlem yan dalları gelişmesine yardımcı olur.
Ana gövdeye göre 45 dereceden az açı yapan tüm yan dalları budayın. Ana gövdede, gövdeye göre 45 dereceden fazla açı yapan 3-4 tane yan dal bırakın.
Tüm yan dallar 30 cm’i geçtikten sonra, ana gövdenin kesilen kısmından büyüme varsa, en büyük dalı ana gövde olarak ikinci sene için bırakın.
2-5 yaş goji ağacı budaması
Geleneksel olarak goji ağaçı kışın uyku halindeyken budanır. Verimi arttırmak ve daha kaliteli ürün elde etmek için yaz budaması da şarttır. Goji berry budamasında, canopy modelini elde etmek ve verimi maksimumda tutmak için iki çeşit sürgün yaz döneminde budanmalıdır, bunlar: suckers(tam karşılığı olan kelimeyi bilmiyorum ama meyve vermeyecek sürgün anlamında geliyor ve kök filizleri.
Suckers: Gövdeden veya büyük dallardan çıkan yeni filizler, özellikle eski dalların budandığı yerlerden çıkanlar. Suckers genellikle yukarıya doğru hızlı büyüyen filizlerdir. Suckerslar çiçek vermezler böylece diğer dalların çiçek için kullanabileceği besini kullanırlar. Suckerslar tamamen budanmalıdır. Sağlıklı bir goji ağacında her sezon bir çok suckers büyür, belirlendikleri gibi budanmaları Goji ağacı için faydalıdır.
Kök Filizleri: Kök filizleri altlardan büyür, özellikle kültivasyon sırasında kökün hasar gördüğü veya kökün kesildiği yerden . Eğer bunlara karşı hiç bir önlem alınmazsa bu filizler yeni ağaçlara dönüşür ve bu da alan yönetimini çok zor hale getirir.
Diğer dallar için, budama talimatlarına uyun (ana gövdeye olan açılarına göre dallar budayın). Bazen meyve veren dalları ışık ve hava sirkülasyonu için budamak veya tamamen kesmek gerekebilir.
Fidan dikimi
