Etilen (eten), alken sınıfından renksiz bir gaz. Doymamış hidrokarbon olup, karbonlar arasında, çift bağ vardır. Formülü C2H4,kaynama noktası -69,4 °C, ergime noktası -103,3 °C ve yoğunluğu 0,978 g/dm³ olan yanıcı bir gazdır. Etilen, suda orta derecede çözünür. Fakat alkol, eter, aseton ve benzende çok çözünür. Etilenin reaksiyon verme kabiliyeti oldukça yüksektir.Halojenlerle, sülfürik asit ve diğer çift bağ ile reaksiyon verebilen maddelerle hemen reaksiyon verdiği gibi polimerize polietileni meydana getirir. % 3 ile % 34 oranında etilen ihtiva eden hava karışımı patlayıcıdır. Zehir etkisi azdır. Fakat çok yüksek dozu şuursuzluk meydana getirir.
Etilen üretiminin takriben % 30,4'ü etil alkol, % 25'i etilen oksit, % 10'u stiren, % 10'u etilklorür ve % 15'i polietilen elde edilmesinde kullanılır. Etilenin başka maksatlar için kullanılan kısmı çok azdır. Etilen üretiminin büyük bir kısmı petrol ürünü gazların kraking fırınlarındaki pirolizi ile elde edilir.
Bitkisel hormon olarak etilen
Olgunlaşmakta olan meyvelerin dokularında,kök nodüllerinde,yaşlanan yapraklarda ve çiçeklerde bulunan bitkisel hormondur.Gaz halinde bulunan tek hormondur.
Meyve olgunlaşmasını sağlar.
Nişastanın şekere dönüşmesini sağlar.
Yaprak dökümünü etkiler.
Tohum çimlenmesi ve tomurcuklanmada etkilidir.
Salgılandığı bölgede etkilidir
Meyve, sebze, çiçek ve diğer bitkiler hasattan sonra canlı kalan, insan ve hayvanlar gibi nefes alıp veren varlıklardır. Metabolizmaları olgunlaşma süreçlerinde büyümeye, gelişmeye kendi rezervlerini kullanarak devam ettirirler. Bitkiler nefes aldıklarında, olgunlaşmak için ortamda bulunan havadan oksijen ( O2 ) gazını solurlar ve akabinde karbon dioksit (CO2) ve özellikle Etilen (C2H4)gazları ile bir miktar su verirler. Bu süreç içerisinde hasat edilen ürünlerin gelişimini, büyümesini, olgunlaşmasını ve dolayısıyla yaşlanmasını kolaylaştırır.
“Klimakterium” da adlandırılan bu olgunlaşma sürecinde bitkilerin ürettikleri Etilen gazı, bir bitkisel hormon olarak, hasat edilen sebze, meyve ve diğer bitkileri daha çok etilen üretmeye sebebiyet verir ve dokuların hücresel solunumunu çoğaltarak olgunlaşmayı ve yaşlanmayı hızlandırır. Bu devreden sonra, ürünlerin yumuşama ve bozulması ile birlikte bakteri, mikro-organizma ve mantar sporlarının, kötü kokuların çoğalmasına sebebiyet verir.
Klimakterik ve klimakterik olmayan ürünler vardır.
Kilmakterik ürün, etilen ve dokusal solunumla birlikte olgunlaşan ürünlere denir. Non-klimaterik (klimaterik olmayan) ürünler etilenden bağımsız ve dokusal solunumu yükselmeyerek olgunlaşan ürünlerdir.
Etilen üreten ürünler : Şeftali, kayısı, armut, elma, erik, domates, ayva, tropik meyveler, avokado, muz, incir, kivi, mango, kavun, nektarin.
Etilene hassas ürünler : Kabak, bezelye, ispanak, brokoli, marul, salatalık, karpuz, bakla, kesme çiçekler ve yeşillikler, biber, ayşe fasulye, patlıcan, olgunlaşmamış kivi, Brüksel lahanası, karnabahar, havuç, lahana.
Dolayısıyla fazla etilen üreten ürünlerle etilene duyarlı ürünler aynı yerde depolanması veya nakledilmesi sakıncalıdır. Çünkü genellikle tüm meyve ve sebzeler, az veya çok, etilen gazı salgılar.
Bu süreçleri ortadan kaldırarak sebze, meyve, kesme çiçek ve tüm bitkileri optimum düzeyde soğuk odalarda ve nakliyatta gerekeni yapılırsa, tüm tarım üretici, tüccar, ihracatçı ve nakliyatçılar gerek Türkiyede, gerekse uluslararası piyasalarda arzulanan ve aranan standartlarda devamlı ve yükselen bir trendte ihracat yapması kaçınılmazdır.
Şunu bilmek gerekir ki meyve ve sebzeler en iyi şekilde olgunlaştığı zaman satılır.
