Etmenin genel özellikleri :
Hıyar Mozaik Virüsü (Cucumber Mosaic Virus=CMV) viral bir etmen olup, konukçuları arasında birçok sebze, süs bitkileri ve diğer bitkiler vardır. Sebzelerden Hıyar, kabak, biber, domates, kavun, karpuz, ıspanak, soğan, patlıcan, patates, tütün, havuç, maydanoz, turp, bamya, bakla, marol, lahana, pırasa, şekerpancarı, süsbitkilerinden kirizantem, geranium, gladiolus, zambak, petunia, snapdragon, ve lale gibi bitkilerdir. Virüs hemen her yerde, özellikle sıcak bölgelerde görmek mümkündür. CMV konukçularında sistemik enfeksiyon oluşturur ve virüs afid (yaprak bitleri=Aphis gossypii ve Myzus persicae), tohum, insanlar ve mekanik olarak sağlıklı bitkilere taşınmaktadır. Parasitik bitkilerden küskütünde (Cuscuta) virüsü taşıdığı bildirlmektedir. CMV kış şartlarını yanbancıotlar ve bir çok bitkide geçirebilir.
Belirtileri:
Hıyar : Virüs fidelerde ilk bir kaç hafta içerisinde nadir olarak ortaya çıkar, fakat hastalık belirtileri, bitkiler yaklaşık 6 haftalık olduğunda ve canlı olarak gelişmeye devam ederken ortaya çıkmaktadır. İnfeksiyondan 4 - 5 gün sonra, yapraklar da beneklenme, deforme ve buruşmalar görülür ve yaprak kenarları aşağıya doğru kıvrılmaya başlar. Gövde boğumları ve yaprak saplarında kısalmalar görülmeye başlar ve sonraki tüm gelişmelerde bir azalma meydana gelir. İnfektelen meyvelerde çicek ve meyve tutumunda da büyük bir azlama görülür. Daha yaşlı yapraklarda tüm yaparağı kapsayacak şekilde kenarları boyunca ilk önce klorotik ve daha sonra nekrotik alanlar gelişmeye başlar. Yapraklar yaprak sapından itibaren gücsüz kalır ya da koparlar. İnfeksiyondan sonra oluşan meyveler koyu yeşil, çıkıntılı bölgeler ile birlikte karışmış soluk yeşil ya da beyaz alanlara sahiptir. Hastalığın daha sonraki devrelerinde tutan meyveler biçimsiz bir şekildedir, fakat bazı düzensiz yeşil alanlarla birlikte düz gri-beyaz renklere sahiptir. Bu meyveler acı bir tata sahiptir.
Kavun : Genç yapraklar solgun ya da ölü olabilirken, yaşlı yapraklar sarıya döner ve bitkide yavaş bir şekilde geriye doğru ölüm meydana gelebilir.
Pırasa : Yapraklarda beneklenme, yaprak saplarında çökük, solgun sarı çizgiler ve lekelere neden olur. Simtomlar Pırasa Mozaik (CeMV) Virüsünün belirtilerine benzer olabilir, simtomlara bakarak bunları ayırt etmek zordur.
Marol : İnfektelen bitkiler bodur, sarımsı ve normal bir baş oluşumu meydana getirmez. Simtomlar Marol Mozaik Virüsününkine (LMV) benzerdir
Biber : Biber yapraklarında şiddetli bir mozaik simtomlarına neden olur. Daha yaşlı yapraklar nekrotik halkalara sahiptir ve meyveler biçimsiz teşekkül edebilir. Sarı konsantrik halak ya da lekeler meyvelerde olduça göze çarpıcıdır.
Domates : Bitkiler genellikle bodur, kısa boğumlara sahiptir ve aşırı şekilde biçimsiz ve deforme olmuş yapraklara (fern leaf= pğotin bağı) sahiptir.
Mücadelesi:
Kültürel Mücadele:1. Dayanıklı kültivarların kullanımı.
2. Hastalıktan ari fide ve fidanların kullanımı.
3. İnfekteli bitki artıkları yok edilmeli.
4. Konukçusu olan yabancıotlar ile mücadele edilmeli.
5. Bitki işleme aletlerinin temizliği ve seralarda hareketliğin mümkün metebe azaltılması.
6. Vektör böcekler ile kimyasal mücadele ve vektörlerin harektelini sınırlayack tedbirler alınmalı (malç ya da sera açıklıklarının vektörün geçisini engelleycek şekilde tülbent ile kapatılması).
Kimyasal Mücadele:
Viral hastalık etmenlerine kimyasal mücadele önerilmez.
