Etmenin genel özellikleri :
Xanthomonas campestris var. vesicotoria (L.R. Jones). Dye bakteriyel etmen olup, domates, biber ve yabancı otlarda ortaya çıkmaktadır. Bakteriyel etmen hastalıklı bitkilerin sayesinde aylarca tohum yataklarında ve tohum üzerinde canlılığını muhafaza edebilir. Bakteriyel etmen, tarlada bırakılmış bitkilerin kök ve gövdelerinde, yabancı otlar üzerinde canlılığını korur ve diğer sezona bakteriler taşınmaktadır. Toprakta ise uzun süre canlılığını muhafaza edemeyebilir. İlk bulaşma tohum, bulaşık şaşırtılmış fide, yabancı otlar ve bulaşık bitki ve toprak ile olabilir. Bakteinin giriş yerleri işleme esansında açılmış yaralar ve doğal açıklardır. Yüksek nisbi nem ve sıcaklıklar bitki enfeksiyonu için uygun koşullardır. Yüksek nitrojen seviyesi azalan hastalık şidedi ile ilişkilidir.
Belirtileri:
Meyve: Suyla ıslanmış bir görünümle kuşatılmış lekeler koyu benekler olarak başlar. Lekeler meyve olgunlaşıncaya kadar genişlemeye devam eder. Daha ileri dönemlerde lekeler siyah, hafifce kabarmış ve bir kaç mm olabilir. Lekelerin merkezi parçalanır, çöker ve ipliksi ve sert olur.Olgun meyvelerde suyla ıslanmış görünüm ortadan kaybolur ve merkezi keskin olarak krater gibi bir çöküntü oluşturmaktadır. Meyve lekeleri yüzeysel olup, kesinlikle tohum yuvalarına doğru bir ilerleme olmaz.
Yaprak: Yaprak belirtileri çoğunlukla yüksek nemli koşullarda ortaya çıkar. Orta nemli koşullar altında olgun yapraklarda lekeler, küçük, siyah, ve bir dereceye kadar köşelidir. Yaprak yüzeyi yarı saydam merkezli ve koyu kenarlı yağımsı olabilir. Merkez kısmı kuru ve ice olur ve çatlayabilir. Lekeler, yaşlı yapraklardan ziyade genç yapraklarda görülür, bu lekeler bir ya da iki yaprakcıkta ve yaprağın sınırlı bir bölgesinde ortaya çıkmaktadır. Hastalık, ağır nemli koşullarda tipik simtoplarından ziyade bitkilerde yanmış bir görünüm oluşturur. Yanıklık simtomları yaprak kenarları boyunca ve damarlar arasında sararma olarak başlar. Sasaran dokular suyla ıslanmış ve yağımsı gibi bir görüntü alır. Sonuçta bitki ölürse, aşırı gübre yanığı gibi bir görünüm alır. Fidelerde ise yaprak sararması ve dökülmesi şeklinde kendini gösterebilir.
Mücadelesi:
Kültürel Mücadele:1. Dayanıklı çeşitlerin kullanımı.
2. Hastalıktan ari tohum ve fidelerin kullanımı. Tohumlara sıcak su ya da 1 dakika %1.3 sodyum hipklorid uygulaması tavsiye edilir.
3. Sera ve tohum yataklarında hastalıktan ari toprak, su ve alet-ekipmanı kullanılmalı.
4. Yabancı ot kontrolüne, böceklerin bitkilerde yara açmaması için böcekler ile mücadeleye önem verilmeli.
5. Hastalıklı fideler hemen yetiştirlme ortamlarında uzaklaştırılmalı ve imha edilmeli.
6. 2-3 yıl gibi ürün rotasyonu yapılamlı.
7. Aşırı sulamadan kaçınılmalı nem oluşumu engellenmeli. Ayrıca nemli koşullarda ve bitkiler ıslak iken çalışmaktan kaçınılmalı. Kimyasal Mücadele:
Tohum yataklarında Bakır ile karıştırlımış Streptomycin antibiyotiği (200 PPM) % gün aralıklara ile kullanılabilir. Fakat pratikte pahalıya gelebilir onun için pek tavsiye edilmiyor. bakırlı preparatlar bitkilerde koruyucu olarak ve yayılmasını engellemek için kullanılabilir. Ayrıca bakırlı preparatlar maneb ya da macozeb ile birlikte kullanılarak ilaçların etkinliği artırılabilir ve diğer fungal etmenlere karşıda koruyucu bir etki yapabilir. Genellikle bakteriyel etmenler ile mücadele zor, onun için kültürel önlemlere ve temiz çalışmaya oldukça fazla dikkat edilmelidir.
Zirai Mücadele Teknik Talimatlarına göre tavsiye edilen kimyasal ilaçlar aşağıdaki tabloda verilmektedir.
| Kullanılan Kimyasal İlaçlar (Fungisitler) |
Kullanım Miktarı
(100 Litre) |
| Bakır Oksit WP 50% | 300-400 g |
| Bakır Oksiklorid WP 50% | 300-400 g |
| Bakır Kompleks + Mancozeb WP 21+20% | 300 g |
