Leylandi – Melez Servi ( Cupressocyparis leylandii )
Leylandi bir çeşit çit bitkisidir. Doğal duvar oluşturmak için birebirdir. Leylandi yaz-kış yeşil kalır. Yapraklarını dökmez. Leylandi kolay budanabilir. Bu yüzden leylandiyi istediğiniz şekle sokabilirsiniz.
Leylandiler ticari açıdan büyük bir öneme sahiptir. Dikildikleri yerde ses ve görüntü kirliliğini engeller. Leylandinin anavatanı İngiltere’dir. İngiltere’de bir çiftçi keşfetmiştir ve kendi soyadını vermiştir. Leylandi ülkemiz iklimine de kolaylıkla uyum sağlamış ve yaygınlaşmıştır.
1-Genel Olarak
Melez Servi olarak da adlandırılan Leylandi bitkisi iki ayrı tür olan Alaska Sediri (Chamaecyparis nootkatensis) ve Monterey (Kaliforniya’da bir kasaba) Servisi’nin(Cupressus macrocarpa) doğal yolla çaprazlanması sonucu 1888 yılında İngiltere’ de rastlantı sonucu bulunmuştur. Latince adının başındaki “X” harfi çaprazlama yoldan oluşmuş bir melez olduğunun göstergesidir. Leyland ise bitikiyi tarlasında bulan İngiliz çiftçinin soy ismidir. O tarihten bu yana pek çok varyasyonu elde edilmiş ve başta noel ağacı olarak kullanılmak üzere bahçelerde çit oluşturmak ve peyzaj uygulamalarında soliter gruplandırma olarak kullanılmaktadır.
Konik yapılı, 15-20 metreye kadar boy, 7 metreye kadar genişlik yapabilen sık formlu hem mevsim yeşil bitkilerdir.
Sürgünleri ince ve narindir, sürgünlerin zedelenmesi büyüdüğü zaman düzgün gövdesinin bir nebze bozulmasına yol açabilir, ayrıca yaprakları dört köşelidir.
Çiçekler kokulu, erkek çiçekler 3 mm. boyunda, kırmızımsı kahverengi ve terminal durumludur. Dişi çiçekler erkek çiçeklerden daha büyük, sarı renktedir.
Kozalaklar 2 cm. çapında 8 pullu ve kahverengidir. Her pulun altında 5 adet tohum bulunur. Tohum ve çelikle üretilir.
Donlara dayanıklı olmakla beraber -20 derecenin altında zarar görür. Hava kirliliği ve tuz serpintilerine karşı dayanıklıdır.
2-Anavatanı
Güney Galler/İngiltere
3-Özellikleri
-Benzerlerinin aksine yağmurda veya dalları kesildiğinde leylandiler ferahlatıcı ve belirgin bir koku yayarlar.
-İyi güneşte maksimum büyüme gösterir ve kısmi gölgeyede tahammülü vardır.
-Nemli ortamda hızlı büyür. Sulamaya çabuk cevap verir ancak kuraklığa dayanımı da oldukça yüksektir bu nedenle su sıkıntısı olan bölgelerde tercih edilebilir.
-Budamaya elverişli form vermeye uygundur. Ses, rüzgar engellemek amacıyla bahçe etrafında doğal duvar olarak kullanılabilirler.
4-Yetiştiriciliği/Üretimi
Leylandi çelikten yada kalem adı verilen 15 cm uzunluğunda anaç bitkiden kesilen dalların kum ve toprak karışımı toprağa (%50-%50) dikilmesi sonucu nemli ortamda veya serada bakılarak üretimi gerçekleştirilir. Bir diğer üretim metodu ise tohumdan yetiştirmedir. Ancak üreticiler arasında zorluğu nedeniyle tercih edilmemektedir zira çaprazlama sonucu oluşan leylandinin tohumundan Cupressocyparis leylandii özellikleri göstermeyen bitki elde edilmesi olanağı yüksektir. Bu nedenle çelikten üretimi yaygındır. Ara çeliklerden üretilen leylandiler çok formlu olmamaktadır bu nedenle uç çeliği almaya özen gösterilmelidir. Çelikler dikilirken köklenme hormonu kullanılması başarı oranını arttırır.
Yetiştiriciler genellikle dört yıl içerisinde leylandileri satılacak boyuta ulaştırmakta ve pazarlamaktadırlar. Leylandilerin çok büyük etki yaratacak şekilde hastalığı ve zararlısı bulunmamaktadır. Görülen zararlısı genellikle yaprak kurdudur, görülen enfeksiyon ise mantardır. Uygun bakım şartlarında tamamına yakını büyür ve gelişir.
Leylandiler uygun bakım şartlarında yılda 70-100 cm uzama gösterirler.
5-Türleri
Castlewellan Gold, Moncal, Haggerstown Grey, Leighton Green, Gold Cup, Castlewellan, Green Spire, Naylor’s Blue, Silverdust ve Robinson’s Gold.
6-Sulama
Leylandiler suyu sever, genişçe açılan çanak içinde su biriktirilip taşıncaya kadar doldurulur. Yazın 2-3 günde bir kışın ise haftada bir kez bu şekilde sulanması uygundur. Toprak yapısına göre uzmana danışarak gerekli gübreleme yapılmalıdır aksi takdirde aşırı sulama leylandiye zarar verir yapraklarında besin eksikliği ve güneş eksikliğinden kaynaklanan sararmalar görülebilir.
7-Budama
Leylandiler ana gövdeye en fazla bir karış kalacak kadar derin budanabilirler, bundan daha derin budamalar yapraklarda sığlaşmaya yol açar. Tepe sürgünü ise kesildiğinde leylandi yukarı uzamasını durdurup enine büyümesini hızlandırır. Ucu kesilen dallar “Y” şeklinde çatallaşarak daha sık formlu olmaya yönelirler.
8-Leylandi Duvar oluşturma
Aynı anaçtan olan düzgün formlu leylandiler tercih edilmelidir. Fidan yakınlıkları 40 cm den daha yakın olmamalıdır. Aksi takdirde birbirlerinin büyümesini ve köklenmesini engellerler. Uygun fidan aralığı 50-70 cm dir. Çapraz dikim tercih edilmez, düz şekilde duvar oluşturulacak yere dizilirler ilk birkaç yıl budama yapılmayıp ağaçların birbirine entegrasyonu sağlanmalıdır. İlk yıllarda uygun sulama ve gübreleme metodu uygulanmalıdır.
Derleyen Yayınlanan Adres:By EyyupK
Leylandi bir çeşit çit bitkisidir. Doğal duvar oluşturmak için birebirdir. Leylandi yaz-kış yeşil kalır. Yapraklarını dökmez. Leylandi kolay budanabilir. Bu yüzden leylandiyi istediğiniz şekle sokabilirsiniz.
Leylandiler ticari açıdan büyük bir öneme sahiptir. Dikildikleri yerde ses ve görüntü kirliliğini engeller. Leylandinin anavatanı İngiltere’dir. İngiltere’de bir çiftçi keşfetmiştir ve kendi soyadını vermiştir. Leylandi ülkemiz iklimine de kolaylıkla uyum sağlamış ve yaygınlaşmıştır.
1-Genel Olarak
Melez Servi olarak da adlandırılan Leylandi bitkisi iki ayrı tür olan Alaska Sediri (Chamaecyparis nootkatensis) ve Monterey (Kaliforniya’da bir kasaba) Servisi’nin(Cupressus macrocarpa) doğal yolla çaprazlanması sonucu 1888 yılında İngiltere’ de rastlantı sonucu bulunmuştur. Latince adının başındaki “X” harfi çaprazlama yoldan oluşmuş bir melez olduğunun göstergesidir. Leyland ise bitikiyi tarlasında bulan İngiliz çiftçinin soy ismidir. O tarihten bu yana pek çok varyasyonu elde edilmiş ve başta noel ağacı olarak kullanılmak üzere bahçelerde çit oluşturmak ve peyzaj uygulamalarında soliter gruplandırma olarak kullanılmaktadır.
Konik yapılı, 15-20 metreye kadar boy, 7 metreye kadar genişlik yapabilen sık formlu hem mevsim yeşil bitkilerdir.
Sürgünleri ince ve narindir, sürgünlerin zedelenmesi büyüdüğü zaman düzgün gövdesinin bir nebze bozulmasına yol açabilir, ayrıca yaprakları dört köşelidir.
Çiçekler kokulu, erkek çiçekler 3 mm. boyunda, kırmızımsı kahverengi ve terminal durumludur. Dişi çiçekler erkek çiçeklerden daha büyük, sarı renktedir.
Kozalaklar 2 cm. çapında 8 pullu ve kahverengidir. Her pulun altında 5 adet tohum bulunur. Tohum ve çelikle üretilir.
Donlara dayanıklı olmakla beraber -20 derecenin altında zarar görür. Hava kirliliği ve tuz serpintilerine karşı dayanıklıdır.
2-Anavatanı
Güney Galler/İngiltere
3-Özellikleri
-Benzerlerinin aksine yağmurda veya dalları kesildiğinde leylandiler ferahlatıcı ve belirgin bir koku yayarlar.
-İyi güneşte maksimum büyüme gösterir ve kısmi gölgeyede tahammülü vardır.
-Nemli ortamda hızlı büyür. Sulamaya çabuk cevap verir ancak kuraklığa dayanımı da oldukça yüksektir bu nedenle su sıkıntısı olan bölgelerde tercih edilebilir.
-Budamaya elverişli form vermeye uygundur. Ses, rüzgar engellemek amacıyla bahçe etrafında doğal duvar olarak kullanılabilirler.
4-Yetiştiriciliği/Üretimi
Leylandi çelikten yada kalem adı verilen 15 cm uzunluğunda anaç bitkiden kesilen dalların kum ve toprak karışımı toprağa (%50-%50) dikilmesi sonucu nemli ortamda veya serada bakılarak üretimi gerçekleştirilir. Bir diğer üretim metodu ise tohumdan yetiştirmedir. Ancak üreticiler arasında zorluğu nedeniyle tercih edilmemektedir zira çaprazlama sonucu oluşan leylandinin tohumundan Cupressocyparis leylandii özellikleri göstermeyen bitki elde edilmesi olanağı yüksektir. Bu nedenle çelikten üretimi yaygındır. Ara çeliklerden üretilen leylandiler çok formlu olmamaktadır bu nedenle uç çeliği almaya özen gösterilmelidir. Çelikler dikilirken köklenme hormonu kullanılması başarı oranını arttırır.
Yetiştiriciler genellikle dört yıl içerisinde leylandileri satılacak boyuta ulaştırmakta ve pazarlamaktadırlar. Leylandilerin çok büyük etki yaratacak şekilde hastalığı ve zararlısı bulunmamaktadır. Görülen zararlısı genellikle yaprak kurdudur, görülen enfeksiyon ise mantardır. Uygun bakım şartlarında tamamına yakını büyür ve gelişir.
Leylandiler uygun bakım şartlarında yılda 70-100 cm uzama gösterirler.
5-Türleri
Castlewellan Gold, Moncal, Haggerstown Grey, Leighton Green, Gold Cup, Castlewellan, Green Spire, Naylor’s Blue, Silverdust ve Robinson’s Gold.
6-Sulama
Leylandiler suyu sever, genişçe açılan çanak içinde su biriktirilip taşıncaya kadar doldurulur. Yazın 2-3 günde bir kışın ise haftada bir kez bu şekilde sulanması uygundur. Toprak yapısına göre uzmana danışarak gerekli gübreleme yapılmalıdır aksi takdirde aşırı sulama leylandiye zarar verir yapraklarında besin eksikliği ve güneş eksikliğinden kaynaklanan sararmalar görülebilir.
7-Budama
Leylandiler ana gövdeye en fazla bir karış kalacak kadar derin budanabilirler, bundan daha derin budamalar yapraklarda sığlaşmaya yol açar. Tepe sürgünü ise kesildiğinde leylandi yukarı uzamasını durdurup enine büyümesini hızlandırır. Ucu kesilen dallar “Y” şeklinde çatallaşarak daha sık formlu olmaya yönelirler.
8-Leylandi Duvar oluşturma
Aynı anaçtan olan düzgün formlu leylandiler tercih edilmelidir. Fidan yakınlıkları 40 cm den daha yakın olmamalıdır. Aksi takdirde birbirlerinin büyümesini ve köklenmesini engellerler. Uygun fidan aralığı 50-70 cm dir. Çapraz dikim tercih edilmez, düz şekilde duvar oluşturulacak yere dizilirler ilk birkaç yıl budama yapılmayıp ağaçların birbirine entegrasyonu sağlanmalıdır. İlk yıllarda uygun sulama ve gübreleme metodu uygulanmalıdır.
Derleyen Yayınlanan Adres:By EyyupK
