Euonymus (Taflan) Bitkisinin Genel Özellikleri
Bilimsel Sınıflandırma
Alem: Plantea
Şube: Magnoliophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Celastrales
Familya: Celastraceae
Botanik Adı: Euonymus
Türkçe Adı: Taflan
Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika’da doğal olarak yaşayan 120 kadar türü vardır. Her dem yeşil veya yeşil türleri bulunur. Her dem yeşil türleri yapraklı, yazın yeşil türler ise kırmızı meyveleri ve sonbahardaki yaprak renklerinin güzel olması sebebiyle yetiştirilir.
Genel olarak çalı formunda olmakla birlikte sarmaşık ve ağaç formunda olan türleri de bulunur. Yaprakları elips şeklinde ve karşılıklı nadiren sarmal diziliştedir. Çiçekleri küçük ve zor görülür. Meyveler, kapsül meyve durumundadır.
2. Euonymus (Taflan) Bitkisinin Üretimi
Her dem yeşil türler çelikle üretilirken tohum ile üretimde yapılır. Çelikler eylül-ekim aylarında 10 cm uzunluğunda ve daha çok yeşil çelik şeklinde hazırlanır. % 8’ lik toz IBA ile muamele edilerek 2 kısım peat ve 1 kısım kum içerisine soğuk yastıklarda dikilir. Köklenen çelikler ilkbaharda sökülerek geliştirme yastıklarına aktarılır.
Çelik alma işlemi haziran ayında da yapılır. 7,5–10 cm uzunluğunda hazırlanan yeşil çelikler alçak tünellere dikilir. Sonbaharda % 100’ e yakın köklenme elde edilir. Köklenen bu çelikler sonbaharda açık alandaki geliştirme yastıklarına alınarak 1 yıl boyunca büyütülür.
3. Euonymus (Taflan) Bitkisinin Ekolojik İstekleri
Toprak isteklerince seçici değildir. Kireçli topraklarda da yetiştirilebilir. Özellikle her dem yeşil türler soğuklardan zarar görür. Ilıman ve sıcak iklimlerde yetişir.
4. Euonymus (Taflan) Bitkisinin Peyzajda Kullanımları
Gruplamalarda, çit ve perde tesisinde veya soliter olarak kullanılır.
Kapta ve doğal drenajın olmadığı çatı, balkon, teras gibi beton zeminlerde de yetiştirmeye uygundur.
5. Euonymus (Taflan) Bitkisinin Önemli Türleri
Euonymus japonica (Japon taflanı); Çin ve Japonya’da doğal olarak yaşar. Her dem yeşil, 1,5-2,5 m boylanabilen çalılardır. Yaprakları elips biçimde ve koyu yeşil renklidir. Deniz kenarlarında ve çit yapımında kullanılır. Ülkemizde en çok kullanılan türdür. Özellikle alacalı formları çok dekoratiftir.
Önemli kültür formları ise şunlardır:
E. j. “Argentea variegata’’ gümüşi sarı renkli yapraklı
E. j. “Piramidata’’ piramit formlu varyetelerdir.
E. j. “Macrophylla’’ büyük yapraklı,
E. j. “Microphylla’’ küçük yapraklı,
E. j. “Microphylla variegata’’ küçük alacalı yapraklı,
Euonymus fortunei; Japonya’da ve Kore’de doğal olarak yaşar. Her dem yeşil olup, yayvan taçlı yer örtücü ve tırmanıcı özelliklidir. Yaprakları 1-3 cm uzunluğunda, üst yüzü yeşil, damarları açık renkli çiçekleri belirsizdir. Dalları kök verir. Birçok kültür formu elde edilmiştir.
E. f. “Carrieri”, büyük yapraklı, basık çalı formu,
E. f. “Minima”, küçük yapraklı,
E. f. “Vegeta”, tırmanıcı formlu varyetelerdir.
Euonymus alatus (yanar çalı); Çin ve Japonya’da doğal olarak yaşar. Yavaş büyüyen bir çalıdır. 3,5–5,5 m boy yapar, yatay büyümesi de aynı miktardadır. Yaz yeşili yaprakları 3–7 cm uzunluğunda, eliptik ve basit yapraklıdır. Koyu yeşil yaprakların kenarları muntazam testere dişlidir. Yaprakların sonbahar renklenmesi koyu, parlak kırmızı renklidir. 1–1,5 cm uzunluğundaki kapsül meyveler çok fazla dikkat çekmez. Mayıs ayında açan çiçekler sarı renklidir
6. Euonymus (Taflan) Bitkisinde Karşılaşılan Önemli Hastalık ve Zararlılar
Külleme ve kabuklu bit en fazla görülen hastalık ve zararlıdır.
Kaynak :Megep
Derleyen Yayınlanan Adres:By EyyupK
