DEFNE (Laurusnobilis L.)

Latincesi Laurusnobilis L. olan defne'nin dünyada yaygın olarak kullanılan isimleri iseşunlardır: bay tree, Apollo's BayLeaf, Bay Laurel, Grecian Laurel, IndianBay, Laurel, Nobel Laurel, Poet's Laurel, Roman Laurel, Royal Laurel, SweetBay, Sweet Laurel, Wreath Laurel

3-10 m boyunda, kışın yaprağını dökmeyen, sarı çiçekli, ikievcikli (erkek ve dişi çiçekler ayrı ağaçlarda) bir ağaç veya ağaççıktır.Sadece dişi ağaçlardan tohum alınabilir. Tohum verimi yıllara göre farklılıkgöstermektedir. Yaprakları 5-10 cm uzunluğunda, 2-3 cm genişliğinde, uca doğru sivri, elips biçiminde,kenarları bazılarında düz, bazılarında ise hafif dalgalı ve kısa saplıdır..Yaprak alt yüzü açık mat yeşil, üst yüzü daha koyu yeşil renkte ve parlaktır. Yapraklarözel kokulu ve aromalıdır. Meyveleri küçük, 1,5 cm çapında, parlak siyah renkli ve hoş kokuludur.Bitki mart-mayıs ayları arasında çiçekaçar, meyveleri sonbaharda olgunlaşır.

Akdeniz defnesi yurdumuzda güneyde Hatay'danbaşlayarak Kuzeydoğu Karadeniz'e kadar bütün kıyılarda doğal olarak bulunur. Ülkemizdekıyı şeritlerinde yer alan defne, bazı bölgelerde 600-1200m yüksekliğe kadar ulaşabilmektedir. Ege veAkdeniz Bölgelerinde subtropik iklimin etkili olduğu oranda iç kısımlara dauzanabilmektedir.

Ülkemiz dışında yayılışı ise Akdenizİkliminin hüküm sürdüğü yerlerde; Portekiz, İspanya, İtalya, Yunanistan, veAfrikanın güney sahil bölgelerindedir. Akdeniz Ülkelerinin yanı sıra,Karadeniz'in kuzey kıyılarında kültüre alınıp yetiştiriciliği yapılmaktadır.Özellikle Gürcistan ve İsrail'de kültürealma çalışmaları yoğunlaşmış olup geniş alanlarda plantasyonlar kurulmaktadır.

Doğal olarak yayılış yaptığı yerlerde,nemli dere yataklarında ve sızıntı suyunun bulunduğu yerlerde diğer makielemanlarıyla karışım oluşturmakta, bazen tek tek bazen de grup-küme şeklindeyayılış göstermektedir. Ayrıca sahilden 400 mt yükseltiye kadar dere, çayyatakları ile bahçe ve tarla kenarlarında yoğun olarak da bulunmaktadır.

Defnenin toprakisteği konusunda, kireçli, humuslu, serin toprakları sevdiği bilgisi mevcuttur.
Defne bol miktarda kök ve kütük sürgünü vermeözelliklerine sahiptir.
Yapraküretimi, 3 senelik idare müddetine göre, sahanın 3 kesim parselineayrılması suretiyle yapılmaktadır. Yaprak üretimi 3 yıllık dalların kesilmesive kurutulması suretiyle yapılır. İyi bakım yapılan kültür alanlarında 2 yıldakesim yüksekliğine gelebilir.
Üretimi çoğunlukla orman alanlarından, az bir kısmıise devlet ormanı dışında kalan alanlardan yapılmaktadır. Üretiminin yapıldığıözel arazilerde çoğunlukla sınır ağacı olarak muhafaza edilmiş, hem bir çitolarak hem de bir sınır belirleme ağacı olarak değerlendirilmiş ve birkaç yıldabir kesilerek üretim yapılmaktadır. Orman alanlarında üretim yapılmasısırasında aşırı faydalanma neticesinde defne ocakları gittikçe zayıflamış,baskıda kalmış, üretimden düşüp verimsiz hale gelmiştir.

Defne'nin yararlanılan kısımları çoğunluklayapraklarıdır. Yaprakları kurutulup baharat olarak değerlendirilmektedir.Ülkemizde üretilen kuru defne yaprağının hemen hemen tamamı dış pazarlardadeğerlendirilmekte, iç pazarda tüketimi ise sınırlı kalmaktadır. Yıllıkortalamalara bakıldığında kuru defne yaprağı ihracatımız yıllara göredeğişmekle beraber 60-65 ülkeye yapılmakta olup yıllık ihracat miktarı daortalama 4 bin ton dolaylarındadır. Dünya kuru defne yaprağı ihtiyacının %95'ini ülkemiz karşılamakta, her yıl % 5 lik artan bir oranda da talepgelmektedir. Yıllık ihracat getirisi de yıllara göre küçük fiyat farklıklarıgörülmesine rağmen 7,500,000 dolar civarındadır. İthalat bazı yıllar yapılmaktaolup ortalama yıllık 250-300 ton dolaylarındadır. İhracatı yapılan tıbbi ve aromatik bitkilerlistesinde ilk sıralarda yer almaktadır

Defne yapraklarının kalın-sert veya ince-esnek oluşu, boyutlarının uzun veya kısa, dar-geniş oluşu bütün yaprak gıda sektöründe tüketici istekleri açısından çok önemli bir norm teşkil etmektedir. Tüketici istekleri ve ambalajlama koşulları açısından en uygun yaprak boyutu kalın-sert, dar-kısa olanıdır. Bu standart özelliklere sahip yaprakların daha geniş bir pazar ve yüksek fiyatla alıcı bulmaktadır.

defnede güçlü yönler:
Güneş kuraklığa dayanıklı bitki seven
Sorun alanları için uygun tüm yuvarlak sert bitki
Hızlı tarama büyüyen için ideal
Değerli kış ilgi sağlar
Renk ve tarama boyunca tüm yıl boyunca yaprak dökmeyen bitki örtüsü
Kap üretimi için uygun
Mimari bitki - Bir 'öne' bitkisi olarak idealdir
Tüm yıl ilgi çekici bir form veya yeşillik
Tam güneş ve kumlu, kuraklığa eğilimli toprakları yumuyor
Riskten korunma veya topiary için uygundur
Ağır killi topraklarda yumuyor
Defnede Zayıf Yönleri
Gösterişli çekici çiçekler üretmek değil
Defnede için Tasarım ve Bitki Kullanımı:
Şekil veya topiary trimlemeyi uygun bitkidir
Kış ilgi çekici yaprakları ile bitkidir
Ot bahçe içinde dikim için idealdir
-5 C dereceye kadar dayanabilir bundan sonrası yapraklara zarar verebilir.Dondan Korumakİçin ev içine alabilirsiniz.Don sırasında yapraklar kahverengi olur.

Budama
Topiary uygulamasıyla güzel görünüm verebilir aksi halde   çalı gibi büyüyecektir.

Topiary eğitimli defne yoğun ve düzgün bir şekilde teşvik etmek ve dengeli bir şeklini korumak için yaz aylarında budama ile kesilir. İstenilen büyüme yönüne bakan bir tomurcuk yeni sürgünler budama yapılarak
çalılıklar bahar ya da yaz aylarında daha düşük bir yaprak veya tomurcuk  keserek şekilli kesilmiş olabilir.
Kışın hasarlı yaprak uçları hafifçe  ilkbaharda budama yapılır,defne ağaçları sert budamayla onu kurtarmak veya büyümesini yavaşlatmak için yapılır. Bu en geç ilkbaharda iki veya üç sezon boyunca yürütülen çalışma olacaktır.(Budama İçin En Uygun Zaman Nisan ve Ağustos)

Çoğaltma
Birkaç yolu vardır;

Defne sonbaharda toplanan tohumdan çoğaltılabilir. Etli dış kabuğu çıkartın ve kısa sürede ekin. Tohum kuruduktan veya satın aldınızsa , 24 saat önce ılık su ile ıslatın ekin .
Defne tohumları güney bölgelerimizde Eylül ayı ortasından itibaren olgunlaşmaya başlamakta ve Kasım
ortalarına kadar ağaç üzerinde kalabilmektedir.Defne periyodisite (bir yıl tohum verip ertesi yıl
vermeme) özelliği göstermektedir. Tohumlarında hem tohum kabuğu hem de embriyodan kaynaklanan çift dormansi olduğundan, çimlenme engeli vardır. Çimlenme engelinin giderilmesi için; tohumları ağzı bağlı halde yaklaşık 7–10 gün süre ile polietilen torbalarda bekletilerek etli dış kabuklarının (perikarp) yumuşaması ve çürümesi sağlanmalıdır. Meyve kabuğu çürüdükten sonra ya elle ya da pürüzsüz bir zemin üzerinde hafifçe ayakla çiğnenerek dış kabuklarının tohumdan ayrılması sağlanmalıdır Tohumların embriyo kısımlarında
küflenmelere ve çimlenme özelliklerinin kaybolmasına neden olmamak için bu süre aşılmamalıdır.

Yarı olgun çelikler köklendirilerek (Köklendirme Hormonu batırıp perlit içinde köklendirebilirsiniz)



Diğer Kullanım Alanları
  Meyvedeki bir uçucu yağ sabun yapımında kullanılır . Bitki hastalık ve zararlılara karşı son derece dayanıklıdır.Böceklere ve hastalıklara karşı komşu bitkileri korur. Yapraklar oldukça aromatik ve kurutulmuş yaprak kurtlarından depolanmış hububat, fasulye, vb korumak, bir böcek kovucu olarak kullanılabilir. Ayrıca aromatik kokusu ve antiseptik özellikleri  bir serpme bitki olarak kullanılmaktadır.Kırpma ile çok hoşgörülü, ] uygun alanlarda güzel görüntü veya çit olarak yetiştirilebilir. Baston yapımı için aşınma indeksi düşük olduğundan tercih edilir.Defne ağacı özellikle sindirim için bir yardımcı ve bronşit - grip tedavisinde , pek çok hastalıkların tedavisinde halkarasında  kullanımının uzun bir geçmişi vardır. Aynı zamanda, çeşitli kanser tiplerini  tedavi etmek için kullanılmıştır.