Yerli ceviz fidanları arasında Şebin ceviz fidanı en verimli ürün olarak anılmaktadır. Şebin ceviz fidanı oldukça verimli bir fidan türüdür suya ve güneşe karşı duyarlı olduğundan özel bakım isteyen bir üründür. Şebin ceviz fidanı erken meyve veren ceviz fidanları arasında yer almaktadır.
Şebin ceviz fidanı kıyı bölgeler hariç tüm bölgelerde yetiştirilebilir. Özellikle geç donların olduğu bölgelerde yüksek verim alınan bir ceviz fidanı türüdür. Bu fidanın meyvesi ince kabukludur. Kabuğundan kolay ayrılan, içi dolgun meyvesi vardır. İç oranı%63 olan bu ceviz kuru olarak tüketilmektedir. Bu fidanın tozlayıcısı Yalova3 ve Bilecik’dir. Şebin ceviz fidanı hasat zamanı Eylül’dür.
Şebin Ceviz Fidanı Özellikleri
• Geç yapraklanma nedeniyle ilkbahar geç donlarında verimli olmaktadır.
• Yan dallarda yeterli oranda meyve vermektedir.
• Salkımda en az 2-4 adet meyve sayısı olmaktadır.
• İnce kabuklu meyvesi vardır.
• İç cevizi kabuktan kolay çıkarılır.
• Açık renkli iç cevizi vardır.
• Düşük oranda iç büzüşmesi olmaktadır.
Şebin Ceviz Fidanı Dikimi
Ceviz fidanı dikimi genel olarak uygulanacak belli işlemler bulunmaktadır. Şebin ceviz fidanı dikimi yapılırken öncelikle bu işlemlerin doğru şekilde uygulanması gerekmektedir.Yüzeyde diri örtü temizliği yapılır.
Kuyu yerleri düzgün şekilde işaretlenir.
Kuyu derinlikleri, fidanın çeşidi, taç yapısı ve arazinin özelliklerine göre belirlenir.
Kuyular ölçülere göre iş makineleri ile açılır.
Çıkan toprağın özelliklerine göre mutlaka ilave karışımlar eklenir.
Kuyular dikimden en az 3 ay önce açılmalıdır.
Şebin ceviz fidanı 4x8 ve 5x7 aralıklarla dikime uygundur.
Tozlayıcısı Bilecik ceviz fidanı ile birlikte ekilmelidir.
Şebin Ceviz Fidanının Farkı Nedir?
Yerli ceviz fidanları arasında şebin ceviz fidanı verimli olması ile fark yaratmaktadır. Meyve verme ve meyvelerin dolgunluğu açısından yüksek verim gösteren bir fidan çeşididir. Şebin ceviz fidanı özellikleri arasında öne çıkan bir diğer özellikte bahar donlarına karşı toleranslı olmasıdır. Kıyı bölgeleri hariç her yerde yetişen bu ceviz fidanı türü ülkemiz ceviz fidanı yetiştiriciliğinde önemli bir yere sahiptir.
Kıyı bölgeleri hariç, ceviz yetişen tüm yörelerde yetişir. Özellikle geç donların görüldüğü yerlere tavsiye edilir. Çok verimli, meyve salkımı 2-4’lü dür. Oval bir meyve yapısına sahiptir. İnce kabuklu, kabuktan kolay ayrılır. İçi dolgun, tane ağırlığı 12 g, iç oranı %63, yağ oranı %67, protein oranı %17 olup, çiçekleri homoganaus (erkek ve dişi çiçeklerin eş zamanlı açılması) olup kendine verimlidir. Bilecik ve Yavuz-1 (KR-2) çeşitleri ile tozlanır. Eylül ayı sonlarında hasat edilir.
Ceviz Fidanı-Ağacı Cevizin İklim ve Toprak İstekleri
Ceviz ağacının en önemli niteliklerinden birisi, değişik toprak ve iklimlere kolayca uyum sağlamasıdır. Ceviz ağacının yetiştirilmesi uzun zamana bağlı olmakla beraber, 400-1800 saat soğuklama ihtiyacıyla dünya üzerinde en çok yayılan meyve türlerinden birisidir. Ceviz deniz seviyesinden 1700 m. yükseklikteki alanlara kadar yayılış gösterir. Mutedil iklim meyve türlerinden olan ceviz, hem yüksek ve hem de düşük sıcaklığa karşı hassastır. Aşırı yaz sıcaklarında yeşil kabukta, yapraklarda yanmalar ve meyvelerde büzülmeler olmaktadır. Bu zararlanma -36 °C’de başlamakta, -43 °C’de çok şiddetlenmektedir. Geç sonbahara kadar gelişmesi devam eden genç ceviz ağaçlarının uç sürgünleri iyice olgunlaşmamış ise -10 °C’de zarar görmektedir. Sonbaharın erken donlarında -9 °C ile -12 °C’de odunlaşmamış sürgünler zararlanır. Geç ilkbahar donları; tomurcukların kabarma zamanında daha fazla zarar yapar. Tomurcuklar kapalı olduğu dönemde -3°C’ye, tam çiçeklenme döneminde -1°C’ye kadar dayanabilir. Çiçek döneminde soğuktan zararlanma daha sık görülür.
Ceviz Fidanı-Ağacı Toprak İsteği
Ceviz ağaçları toprak bakımından seçici olmamakla beraber, taban suyu seviyesi 2.5-3.0 metreden yukarı olmayan, fazla su tutmayan, gevşek, süzek alüvyonlu topraklarda daha iyi gelişir. Su tutan killi topraklarda ve durgun sulu yerlerde gelişemez. Ceviz ağacının gelişmesi ilkbahardan başlayarak meyvenin olgunlaşıp yere düşeceği zamana kadar devam eder. Ceviz kökleri kazık köklü olup, derine uzadıklarından alt kısımları rutubetli olan, derin ve yumuşak topraklar yetiştiricilik için daha uygundur. Fazla oranda kireç ihtiva etmeyen ve su tutmayan, nemliliğini muhafaza eden derin topraklarda iyi gelişir. Verimli topraklarda veya gübreleme, sulama gibi kültürel tedbirlerle verimliliği arttırılan topraklara dikildiğinde, cevizlerde gelişmenin hızlandığı ve meyve veriminin arttığı görülür. Ceviz ağaçları her ne kadar yazları bol güneşli, kışları ılıman geçen, soğuk rüzgarlardan korunmuş vadilere daha çok uyum sağlamışsa da, soğuklama ihtiyacı, uyanma ve kış dinlenme periyotları dikkate alınarak bahçe kurulduğunda, kışı sert geçen yerlerde de yetiştiği görülmektedir. Yer seçimi bakımından ceviz tarımını sınırlayan en önemli faktörlerden birisi, taban suyu seviyesi ve suyun kalitesidir. Fazla nem ve durgun sular kökler için gerekli oksijenin alınmasını engeller, bu nedenle kök gelişimi yavaşlar ve ağacın gelişmesi durur. Yaprak damar araları açık yeşil, damarlar ise kahverengi bir renk alır, sürgün uçlarında kurumalar görülür. Yüksek taban suyu seviyesi drenaj kanalları açılarak düşürülmediği durumda da birkaç yıl içinde ağaç tamamen kurur. Bu bahçelerde fidanlar gelişme çağında iken hiçbir gelişme noksanlığı ve belirti göstermemesine karşılık, 5-7 yaşlarındaki fidanlar 5-6 m boy aldığında, cevizlerin gelişme düzeni bozulur ve bahçede taban suyunun daha yüksek olduğu yerlerden başlamak üzere, ağaçlar kurumaya başlarlar. Ceviz, toprak tuzuna dayanım yönünden orta derecedeki meyveler sınıfına girmektedir. Toprak ve suyun tuzluluğu ceviz yetiştiriciliği açısından önemlidir.
Ceviz Fidanı-Ağacı Budama
Ceviz için en uygun terbiye sistemi ‘Değiştirilmiş doruk dallı’ (Modifiye lider) sistemdir. İlk 2-3 yıl terbiye sisteminin oluşturulması tamamlanmalıdır.- İleriki yıllarda verim budaması büyük önem taşır. Cevizde kalın dal kesiminden kaçınmak gerekmektedir. Ancak ağaç üzerindeki 0.5-3 cm kalınlığındaki dallardan çıkarma işlemi yapılmalıdır. – Yine gelişme döneminde bitkiler üzerindeki ince dallardan alınabilir. Buda kışın bitki üzerinden aşırı dal çıkarımının önüne geçer. Kalın dal çıkarılması gerekiyorsa mutlaka aşı macunu ile kesik yüzey kapatılmalıdır. Budama sonucunda oluşan artıklar mutlaka toplayıp uzaklaştırmalıdır. Uç alımı kesinlikle yapılmamalıdır. Çünkü dişi çiçekler yıllık sürgünlerin ucunda teşekkül etmektedir. Budama da;yan dallarda meyve veren çeşitlerde derin olmamak üzere uç alımı yapılabilir. Yan dallarda meyve verme eğilimi az olan çeşitlerde uç alımı kesinlikle yapılmamalıdır.
Ceviz Fidanı-Ağacı Sulama
Ceviz kurağa dayanıklı bir bitki olmasına rağmen sulama ile verim artmaktadır. Su ağacın gelişmesine, iç oluşumuna iyi olmasına meyve gözü teşekkülüne olumlu etkide bulunur. – Sulama imkanı mevcutsa salma sulama , damlama sulama gibi sulama teknikleri kullanılabilir. Yalnız burada dikkat edilmesi gereken husus, cazibe (salma) sulamalardan sonra bahçede oluşacak olan kaymak tabakasının kırılmasıdır.Ayrıca sulama suyunun bitkinin kök boğazına değdirilmemesine dikkat etmek gerekir. Ekolojilere göre değişmekle birlikte yıllık su ihtiyacı 1300-1500 mm.’dir.
