Bitkilerde kalsiyumun rolü

 

Kalsiyum (Ca)

Kalsiyum bitkiler tarafından Ca+2 iyonu olarak, kök uçları aracılığıyla alınır. Bütün bitki dokularına kalsiyum iyonları transpirasyona (terleme) bağlı olarak ksilem boruları ile taşınır.

Kalsiyum yeni gelişen hücre dokularının uç noktalarının gelişmesinde, köklerin ve çiçeklerin normal oluşumunda etkilidir. Kalsiyum hücre duvarının arasında bulunur. Hücre duvarının yapı taşıdır.

Kalsiyum bitki bünyesinde taşınmazdır. Yani daha önceden bitkiye alınmış veya yaprakta bulunan kalsiyum, meyve ve yeni oluşan yapraklara geçiş yapmaz ve ilk eksiklik belirtilerini yaprak uçlarının kuruması veya yukarı doğru kıvrılmasıyla gösterir. Sürgün uçlarında ölme ve ölü dokunun büyümesinin durması, meyve ucunda renk açılması, ilerleyen dönemde kahverengi-siyah çürüklük (çiçek burnu çürüklüğü) görülür. Örnek olarak elmada acı benek, domates, biber, patlıcanda çiçek burnu çürüklüğü, kerevizde meyve içi kararması kalsiyum eksikliği sonucu ortaya çıkan belirtilerdir.

Kalsiyum eksikliğini gidermek için düzenli olarak gerekirse her sulamada Kalsiyum Nitrat gübresi uygulaması gerekir veya meyve üzerine 3–4 kez kalsiyum püskürtmek etkili olmaktadır.

Kalsiyumun Bitkideki Görevleri

• Hücreler arasında bulunur. Hücre duvarını güçlendirir.
• Hücre büyümesine ve uzamasına yardımcı olur.
• Hücre zarının geçirgenliğinde etkilidir.
• Normal bir çiçeklenme ve kök gelişimi için gereklidir.
• Nitratların alımına yardımcı olur.
• Bitkinin hastalıklara, kuraklığa ve strese dayanımını arttırır.

Kalsiyum Noksanlık Belirtileri

• İlk eksikliği genç yapraklarda ve sürgün uçlarında görülür. Genç yaprak kenarları kuruyarak ölür. Sürgün ucu büyümesi durur, sürgün uçlarında kuruma gözlenir.
  • Domates, biber ve patlıcan = Uç yanıklığı (çiçek burnu çürüklüğü)
  • Elma, armut = Mantarsı leke, acı benek
  • Şeker pancarı = Uç yanıklığı
  • Kereviz = Meyve içi kararması
  • Bürüksel lahanası = Meyve içi kahverengileşmesi
• Bitki dokusu ve meyveler yumuşaktır, raf ve depo ömrü kısadır.
• Kök gelişimi zayıflar, köklerin dayanıklılığı azalır.
• Bitkinin hastalık ve zararlılara karşı dayanıklılığı azalır.

Kalsiyum Alınımını Azaltan Koşullar

• Yüksek oranda amonyum (NH4) azotu ile besleme.
• Toprakta su yetersizliği veya yüksek tuz konsantrasyonu.
• Yeni kök oluşumunu engelleyen, düşük sıcaklık ve yetersiz havalanma gibi koşullar.
• Düşük pH’lı topraklar.
• Organik topraklar veya fazla miktarda organik madde eklenen topraklar.
• Gübre ile fazla miktarda potasyum veya magnezyum verilmesi.