EC, diğer adıyla elektriksel kondüktivite, suyun elektrik akımını iletebilme kapasitesini ölçmekte kullanılır. Saf su (içinde başka hiçbir madde bulunmayan H20) elektrik akımını iletmez ve iyi bir elektrik yalıtım malzemesi olarak bilinmektedir. Başka maddeleri suyun içerisinde çözdürdüğümüzde ise, su iyi bir elektrik yalıtım malzemesi olmaktan çıkmakta ve elektriksel kondüktivite kazanmaktadır.
Suyun içinde çözünen moleküllerden birçoğu yapıları itibariyle tuzdur. Kimyada, pozitif yüklü katyonlar ve negatif yüklü anyonlardan oluşan iyonik bileşimlere tuz adı verilir. Çözünmüş oldukları solüsyon içerisinde, bu katyon ve anyon iyonlar birbirlerini bertaraf eder; böylece solüsyon elektriksel olarak nötr kalır. Bir su solüsyonu içerisinde bulunan küçük miktardaki iyon bile, bu solüsyonun elektriksel kondüktiviteye sahip olmasını sağlar. Solüsyonun tuz konsantrasyonu yükseldikçe, solüsyon elektriği daha iyi iletir. Bu nedenle bir solüsyonun ECdeğeri, bu solüsyonun tuzluluk miktarının iyi bir göstergesidir.
Bir solüsyonun EC değeri toplam tuzluluk miktarının iyi bir göstergesi olsa da, solüsyon içerisindeki iyon karışımı (pozitif veya negatif yüklü yükler) hakkında herhangi bir bilgi vermemektedir. Örneğin, bu yolla solüsyonumuzun içinde potasyum tuzu mu yoksa sofra tuzu mu olduğunu öğrenemeyiz. Daha derine inmek gerekirse, gübre olarak kabul edilen maddelerin tümü bir solüsyonun EC değerini etkilemez. Örneğin, muhtemelen en önemli bitki besinlerinden biri olan üre, EC’yi etkilemez.
Yetiştiriciler besin solüsyonlarının EC değerini ölçmek için EC ölçer cihazları kullanmaktadır. Bu cihazlar EC’yi,mS/cm (milisiemens/santimetre) veya μS/cm (mikrosiemens/santimetre) cinsinden ölçmektedir. 1 mS/cm (milisiemens/santimetre), 1000 μS/cm’ye (mikrosiemens/santimetre) karşılık gelmektedir.
TDS (Toplam Çözünmüş Katılar) Nedir ve EC İle İlişkisi Nedir?
TDS, diğer adıyla toplam çözünmüş katılar; bir sıvı içerisinde moleküler, iyonize veya mikro-tanecik formunda bulunan tüm inorganik ve organik maddelerin toplamını ölçmekte kullanılır. Çözünmüş olarak kabul edilmeleri için, katıların iki mikrometrelik bir filtreye sığacak kadar küçük olmaları gerekmektedir.
EC ve TDS Arasındaki İlişki
TDS ölçer cihazları aslında birer EC ölçer cihazıdır. Bir TDS ölçer cihazı; solüsyon içerisindeki çözünmüş tuzların EC değerini ölçmekte ve buna ek olarak bir dönüştürme faktörü kullanarak PPM (milyon başına düşen parça) cinsindenölçüm yapmaktadır. TDS ölçer cihazının çalışma prensibi, EC ve TDS arasındaki ilişkiyi açıklayan basit bir denklemle açıklanabilir:
‘TDS = ke x EC’
Bu denklemde, TDS miligram veya litre cinsinden belirlenmekte, EC ise 25°C’lik bir sıcaklık değerinde, santimetre başına mikrosiemens cinsinden belirlenmektedir. Dönüştürme faktörü ‘ke’ genellikle 0.55 ve 0.8 arasında değişmektedir ve her tuz cinsi için farklı bir değere sahip olmaktadır. Solüsyonunuzun içerisinde bir tuz karışımı varsa, denklemde bu karışıma göre ortalaması alınmış dönüştürme faktörünün kullanılması gereklidir.
TDS ölçer gibi ölçüm yapan EC ölçer cihazları, kullanılmakta olan cihaza göre değişkenlik göstermekle birlikte, genellikle 0.5 veya 0.7’lik bir dönüştürme faktörü kullanmaktadır. Solüsyonun özel değerini göz ardı ederek önceden sabitlenmiş bu dönüştürme faktörünü kullanması nedeniyle, neredeyse tüm TDS ölçer cihazları, tam isabetle ölçüm yapamamaktadır.
TDS ölçer cihazınızın PPM okumalarını başka bir yetiştiriciyle kıyaslarken, aynı düzeltme faktörüne sahip cihazlar kullandığınızdan emin olmalısınız. Aynı zamanda sıcaklıkları da karşılaştırmalısınız; çünkü besin solüsyonunun sıcaklığı cihazınızın EC okumasının değişmesine sebep olabilir. Daha yüksek sıcaklık genellikle daha yüksek bir EC değeri verecektir.
EC/TDS Metreler İçin Linke Tıklayabilirsiniz
PPM (Milyon Başına Düşen Parça)
PPM, diğer adıyla milyon başına düşen parça, çok seyreltik madde konsantrasyonlarını tespit etmekte kullanılan bir yoldur. Nasıl ‘yüzde’ kavramı 100 içerisindeki değeri belirlemek için kullanılıyorsa, PPM de bir milyon parça içerisinde kaç parça olduğunu anlatır. PPM ölçümü genellikle su veya toprak içerisinde bulunan herhangi bir maddenin konsantrasyonunu tespit etmek için kullanılır.
TDS ölçerler okumalarını PPM cinsinden göstermektedir. Metrik sistemde, PPM’i okumak oldukça kolaydır çünkü okuma sonuçları 1,000 litre su için 1 grama, 1 litre su için 1 miligrama eşittir. Toprakta ise 1 kilogram toprak için 1 miligrama eşittir. PPM ölçümü ağırlıkların karşılaştırılması ile yapılan bir ölçümdür. Dolayısıyla PPM’i bir perspektifte göstermek gerekirse; %1 derişime (yoğunluğa) sahip bir solüsyon, 10,000 PPM’e sahip bir solüsyonla eşdeğerdir.
EC ölçümü yapmak kendinizi kontrol etmenize yarayan, kullanışlı bir yöntemdir. Besin solüsyonunuzu test ettiğinizde solüsyon beklediğiniz EC değerine sahipse bu doğru oranlarda besin kullandığınızı gösterir. EC değeri yüksekse, fazla gübreleme riski var demektir; EC değeri düşükse, bitkiniz yeteri kadar beslenmiyordur. Toprağınızdan süzülen suyu test ettiğinizde EC değeri yüksekse, muhtemelen yeterince sulama yapmıyorsunuzdur; EC değeri düşükse, muhtemelen gerekenden fazla sulama yapıyorsunuzdur.
Suyun kalitesi hakkında%100 fikir sahibi olabilmek için; suyun hem ph değerini, hem de iletkenlik değerini tam olarak bilmeniz gerekmektedir.
- İletkenlik (TDS) metre ile suyun yumuşak veya sert olup olmadığı hakkında bilgi sahibi olursunuz, ph metre ile de suyun asit-alkali değeri hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.
- Suyun içilebilmesi için tds değeri maksimum 120 ppm olmalıdır. Ph değeri ise; içme sularında ideal olarak 7 ile 8.5 ph değeri arasında olmalıdır.
TDS METRE ile suyunuzun sertlik derecesini ölçebilirsiniz. Yukarıdaki TDS ölçümüne göre su
sınıflarını tablodan inceleyebilirsiniz.
(Yukarıdaki tablo; suyun sadece TDS değeri sonucu içilip içilemeyeceği ilgili sonuçları kapsamaktadır, genel amaçlı
bilgilendirme olup sorumluluk bağlayıcılılığı yoktur.)
Tds /ppt salinity-tuzluluk
Kaynaklar:
https://www.growkent.com/blog/icerik/tds-toplam-cozunmus-katilar-nedir-ve-ec-ile-iliskisi-nedir
https://www.akyol.net/ph-olcerler/su-kalitesi-olcum-seti-8361-iletkenlik-8685-ph.html
