Pirinç Yetiştiriciliği

Toprak İsteği: Toprak isteği bakımından seçici değildir. Su geçirgenliği az, derin, tınlı ve besin maddelerince zengin topraklarda daha iyi yetişir. Çeltik tarımı için optimum pH 5.5-7.5 arasıdır. pH’sı 3-8 arasında değişen topraklara da uyum sağlayabilir. Tuzlu toprakların ıslahında en ideal bitkilerden biridir. Topraktaki eriyebilir tuz yoğunluğu 600 ppm ‘in altında olmalıdır.

Ekim Nöbeti: Aynı tarlaya üst üste sürekli çeltik ekilirse verim düşer, yabancı otlar ve hastalıklarla mücadele zorlaşır. 2-3 yıl üst üste çeltik ekildikten sonra tarlaya yem bitkilerinden birisi ekilmelidir. Baklagil yem bitkileri topraktaki azot bileşiklerini arttırdığı için tercih edilmelidir.

Toprak Hazırlığı: Arazi tesviye işlemleri küçük parsellerde tesviye bıçağı,daha geniş parsellerde hafif ağırlıklı grayder ya da lazerle çalışan tesviye aleti ile yapılır. Sonbaharda derin sürüm yapılmalıdır. İlkbaharda tavalar yapıldıktan sonra diskaro veya kazayağı ile işleme yapılır.

Tohumluk: Tohumluk hastalıklardan, yabancı otlardan ve kırmızı çeltik tohumlarından temizlenmiş ve sertifikalı olmalıdır. Mümkünse 3-4 yılda bir sertifikalı tohumluk kullanılmalıdır. Ekilecek tohum miktarı çeşidin özelliklerine, ekim zamanına ve toprağın verimlilik durumuna göre değişir. Küçük daneli çeşitler 15kg/da, orta daneli çeşitler 17-18 kg/da ve iri daneli çeşitler 20 kg/da tohum ekilebilir. m2 ye atılacak tohum 500-600 adettir.

Tohumların Ekime Hazırlanması: Tohumlar 2 gün önce su içine konulup ön çimlendirme yapılır. Ön çimlendirme esnasında çeltik yanıklık hastalığı ile mücadele amacıyla fungusitlerden birisiyle (Benomyl, Carbendazim) ilaçlama yapılmalıdır. Beyaz uç nemotoduyla mücadele için ön çimlendirmeden önce tohumlar 55-60C sıcak suda 10 dakika tutulması tavsiye edilmektedir.

Ekim Zamanı: Ekim zamanını yetiştirilecek çeşidin vejetasyon süresi, hava ve sulama suyu sıcaklığı belirler. Çeltik için çimlenme ve fide devresinde en uygun sıcaklık 18-35 derecedir. Çeltik ekimi yapılması için su sıcaklığının en az 12 derece olması gerekir. Bölgemizde Mayıs ayının 1.haftasından sonra ekim yapılması uygundur.

Ekim Yöntemi

1.Serpme (elle, gübre saçıcıları ile uçakla )

2.Mibzerle

3. Fideleme. Ekimden önce tavalar iyice bulandırılmalı ve tohum üstünde ince mil örtüsü oluşması sağlanmalıdır. Tohumlar toprak yüzeyine tutunduktan 3-4 gün sonra tavalardaki su boşaltılır. Tavalara 5-6 gün sonra ince bir su verilir.

Gübreleme: Öncelikle çeltik ekilecek tavalardan toprak numunesi alınıp tahlil ettirildikten sonra gübre kullanılmalıdır. Çeltik için tavsiye edilen azotlu gübre, Amonyum Sülfat gübresidir. Dekara 80 kg kullanılmalıdır. Amonyum Sülfat gübresinin yarısı ekimle birlikte, yarısı da ekimden 55-60 gün sonra uygulanabileceği gibi; bir kısmı ekimde, bir kısmı kardeşlenme başlangıcında ve geri kalan kısmı da ekimden 50-60 gün sonra kullanılmalıdır.

Çinko noksanlığı pH’ sı yüksek olan sodik topraklarda ve toprak düzlemesi sırasında fazla toprak alınmış sahalarda görülür. Dekara ekim öncesi Fosforlu gübre olarak 20 kg Triple Süper Fosfat (TSP) gübresi verilmelidir. Çinko eksikliği varsa ekim öncesi 1-2 kg/da Çinko sülfat veya Çinko oksit kullanılmalıdır. Ekim sonrası ortaya çıkan çinko eksikliğinde, çinko sülfat salkım oluşum devresi başlangıcında 5-7 gün önceye kadar üstten püskürtme şeklinde gübreleme yapılabilir.

Pirinç türleri

• Uzun taneli pirinç: Uzun ve ince olan pirinç tanelerinin uzunluğu eninin 4 veya 5 katıdır. Pişirildiğinde hafif ve yumuşak olur.

• Orta taneli pirinç: Uzun taneli pirinçle kıyaslandığında daha kısa ve geniştir. Uzunluğu eninin 2 veya 3 katıdır. Pişirilirken, uzun taneli pirince göre daha fazla yapışma eğilimi gösterir.

• Kısa taneli pirinç: Kısa, tombul, hemen hemen yuvarlaktır.

• Aromatik pirinç: Kendine has bir tadı ve aroması vardır.

• Tatlı pirinç: Kısa ve tombuldur. Pişirildiğinde pirinç şeklini kaybeden tatlı pirinç, çok yapışkan Glutenli bir hal alır.

Pirinç, tipleri konusunda gösterdiği zenginliği çeşitlilik konusunda da gösterir. Dünya üzerine dağılmış, farklılıklar gösteren pirinç çeşitleri şu şekilde sıralanabilir:

• Basmati: Kuzey Hindistan’da köklerine rastlanan pirinç cinsi, uluslararası bir üne sahiptir. Fındığa benzer kokusuyla dikkat çeker. 

• Baldo pirinç: Türk mutfağının vazgeçilmezleri arasında yerini alan baldo pirinç, Basmati pirincine oranla daha tombul tanelidir. Belirgin özelliği ise; daha az su çekmesi ve kokusuz olmasıdır.

• Kokulu pirinç: Kendine has tadından dolayı tüm beğenileri üzerine toplar. Uzun taneli olan pirinçler arasında yerini alır ve yüksek kaliteye sahiptir. 

• Yabani pirinç: Kendine has siyah bir renge sahip olan yabani pirinç, Amerika ve Kanada'da yetiştirilir.

• Kepekli pirinç: Besleyici değeri en yüksek pirinç çeşididir. Diğer pirinç türlerine göre daha fazla süre pişirmek gerekir.

Ekvator iklimi ve tropik iklimlerde yetişen pirinç en çok Çin, Hindistan, Endonezya, Japonya, Bangladeş, Güney Amerika Kıtası ve Afrika’da tüketilir .

Çin mutfağında ekmek, fazla tüketilen bir madde olmadığı için, pilav ekmek yerine doyurucu madde olarak kullanılır. Pirinçten yapılan pirinç unu makarnası ve pirinç şarabı da yaygın olarak kullanılanlar arasındadır.

Japon mutfağında da aynı öneme sahip olan pirinç, Türklerdeki ekmek kültürünün yerini karşılamaktadır. Öğle ve akşam yemeklerinde, yan yemek olarak değerlendirilirken, sabahları çiğ yumurta ve soya sosu ile karıştırılarak ana yemek olarak tüketilir.

Tayland mutfağında, pilav olarak her öğün kullanıldığı gibi tatlılarda da kullanılan pirinç çeşitlerinin başında yasemin kokulu pirinç geliyor. Sade pirinç pilavı ise farklı bir görev üstlenerek acılı yemeklerin acısını hafifletiyor.

BALDO  ÇELTİK	OSMANCIK ÇELTİK
MORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ :	MORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ :
Biitki boyu : 105-110 cm	Bitki Boyu : 95-100 cm.dir.
Çeltik 1000 tane ağırlığı :38-39 gr	Çeltik 1000 tane ağırlığı : 33-34 gr.
TARIMSAL ÖZELLİK :	TARIMSAL ÖZELLİKLER
Olgunlaşma süresi : 125-130 gün	Olgunlaşma süresi : 130-135 gün
KALİTE ÖZELLİĞİ Tanesi uzun, geniş, camsı ve mat görünüştedir. Pirinç bin tane ağırlığı 30-32 gr.'dır.	KALİTE ÖZELLİĞİ :Tanesi uzun, geniş, camsı ve mat görünüştedir. Pirinç bin tane ağırlığı 24-25 gr.'dır.
Kırıksız Pirinç randıman : % 60-65	Kırıksız Pirinç randıman : % 60-65

Baldo

Osmancık

ROCCA : (Edirne Z.A.E.)
RIBE : (Ziraat Isleri Gnl. Md. lügü)
GRITNA : (Ege Üni. Ziraat Fak.)
LIETO : (Antalya Z.A.E.)
PLOVDIV : (Edirne Z.A.E.)
KRASNODARSKY-424 : (Edirne Z.A.E.)
RANBALLI : (Edirne Z.A.E.)
RODINA : (Edirne Z.A.E.)
TOAG92: (E.Ü. Ziraat Fakültesi)
SÜREK-95: (Edirne Z.A.E)
DEMIR: (Edirne Z.A.E)
KIRAL: (Edirne Z.A.E)