Aile: Daisy Family (Compositae)
Diğer Adları: Patates Kanada, Dünya Elma, opal, enginar ayçiçeği, sunroot, yumrulu ayçiçeği.
Kökeni ve Dağıtım: yer elması ve Amerika Kuzey yerli etmektir vadiler Nehri Mississippi ve olabilir kökenli yılında Ohio. hesap bitki yazılı ilk bahçe bir Cod Cape bir enginar ile birlikte mısır ve fasulye rapor Kudüs'te yayınlanan yılında 1605 tarafından artan Amerikalılar Native Champlain bir gözlenen Avrupa explorer. Tür gıda hayvan ve insan hem de oldu tanıttı popülerlik kazandı ona Avrupa'da 1612. Kuzey Amerika'da çeşitli Şimdiki, Midwest Coast Doğu'dan uzanır ve Gürcistan'dan güney Kanada. Elmasından Ohio ilçede tüm ama birkaç kuzeybatı oluşur. Bu doğal bitki toprak ve tarımsal alanlar, tercih zengin, nemli fencerows, yaşar riverbanks, yol kenarları.
--------------------------------------------------------------------------------
Bitki Açıklama: Bu büyüme zemin üzerinde yaklaşık dayalı yıllık ayçiçeği dan enginar imkansız ayırt Kudüs. Elmasından bir kaba, 5 - çiçekler için 10 metre uzunluğunda bir kök kaba üst bir büyük yaprakları ile yüzey ve parlak sarı ayçiçeği gibi. Ancak, yer elması patates çetrefilli olabilir, ince yumrular benzeyen etli-zemin büyüme içerir olmak aşağıda tarafından ayçiçeği kolaylıkla ayırt itibaren yıllık. enginar Kudüs Üreme yumru olup tarafından tohumlar, rizomlar (yatay yeraltı kaynaklanıyor).
Kök sistemi - kök sistemi inç 50 olarak rizomlar (yatay metro kaynaklanmaktadır) büyüdükçe uzun gibi fibröz ile ince kordon. Genellikle belirgin rizomlarının ipuçları de knot ile patates ince bir olan yumrular pembemsi beyaz olan düzensiz benzerler ve şekil ve büyüklük açısından.
Fide & Shoots - ilk yaprakları tüp kısa şekli bir birleşik taban a) var kotiledon için ortaya (. Genç yaprakları, eliptik, donuk yeşil ve tüyler sert kaplı kısa.
Kaynaklanıyor - Kudüs, ayaklar 12 kaynaklanıyor büyümeye uzun boylu olarak enginar ve kıllı şişman, kaba, ridged. Kaynaklanıyor zamanla odunsu olabilir. Şube birçok hiçbiri arasında değişmektedir.
Yaprakları - Yaprak kök üst ve kök alternatif yakın başına düğüm) yaprak (1 düğüm alt üzerinde) bölüm başına 2 yaprak (vardır karşısında. Yaprak ucu gibidir 4-10 santim uzunluğunda ve yaklaşık kalp sivri ve şekilli ile geniş bir oval tabanı. Kalın yaprakları, 3 ayrı ana damarlar, kaba dişli boşluk) ve yaprak sapı sap (kanatlı bir bir eklemek için kök tarafından yol. ise alt yüzeyi kıllar vardır yumuşak tüyleri üst yaprak kaba bir yüzeye sahiptir.
Çiçek - gruplara şube aksiller ve sapları ana biter Çiçek veya yalnız kafaları meydana gelir. Her çiçek baş) olan 2 ila 3 inç geniş yaprakları gibi 20 sarı ışın çiçekler (genellikle düşünce 10 çevrili olan, merkezi, tüp disk çiçekler ve yapılan küçük birçok kadar sarı.
Meyve ve tohumları - Tohumlar beneklenme şekillenen yumuşak, kama ve gri siyah ya da kahverengi.
--------------------------------------------------------------------------------
Benzer Tür: Ortak ayçiçeği (Helianthus annuus) yumrular rizomlarının ve yıllık paylaşan çok yukarıda bir nitelikleri zemin enginar Kudüs ama aşağıda yoksun toprak, bu. Siyah gözlü Susan (Rudbeckia çiçekleri olan enginar Kudüs'te benzer bir görünüm için bu çok rağmen spp.) bitki genellikle bushier ve daha küçük bir çok.
--------------------------------------------------------------------------------
Biyoloji: elması yumrular olan yenilebilir onun bazen ekili için, ama kontrol etmek çok zor olabilir olmak ot agresif bir. Ekim Ağustos çiçek Tesisleri. Tohum sayıları düşük genellikle üretilen, bu nedenle yumrular çoğaltmak tarafından hangi bitkiler, birincil mekanizma. Yumrular don ve geri sonra, kış beri ölür yeşillik hayatta da bitkilerin hangi demektir. Yumrular ilkbahar geç filiz ve toprakta derin inç 12 eğer gömülü bile vardır yetenekli sürgün oluşturma. Kadar 6 olarak sürgünler yumru birinden olabilir çıkmaktadır. Yeni yumru oluşumu çiçeklenme başlamadan önce sadece. Tek bir elması bitki, ama büyüyen bir sezon 200 yumru içinde üretebilir genellikle bitkilerin kök üretmek 75 civarında. Birkaç bitki verimi önemli ölçüde azaltmak için adil bir sıra bitkileri, yer elması bir rekabet ile bitki yetiştirme zaman. Ancak, besleyici, çünkü son derece olduğunu, varlığını mera alanlarında istenebilir. Yeşillik ve silaj yapmak için kullanılır yumrular çiftlik hayvanlarına yedirilir. Domuzlar ve düşkün, yumru özellikle ve genellikle kazıp ve yaymak bitki yemek kontrol eder gömülü yumrular,. üreme rağmen birincil yolu vardır yumrular, sadece toprak yılda bir kaç bir hayatta. Bu nedenle, enginar kontrol Kudüs genellikle önlenmesi olacak 2 yıl için kontrol önlemleri uygulamak yumru art arda formasyonu. kontrolü iyi çiçek ön seçici herbisitler de uygulama sonuçları evre genellikle.
--------------------------------------------------------------------------------
Toksisite: Bilinmiyor.
--------------------------------------------------------------------------------
Gerçekler ve Folklor:
Ortak adı muhtemelen 'güneşe dönen' İtalyan 'girasola' bir anlam bozulmasıdır (çok ayçiçeği türler olduğu gibi, Kudüs çiçekler gökyüzünde güneşin hareketini takip enginar) ve 'articiocco' yani 'yenilebilir'.
Yer elması ve 400-500 yıl önce Kuzey Amerika'da yetiştirildiği Lewis ve Clark'ın sefer ABD genelinde yaptıkları yolculuk sırasında Kudüs Kızılderililer tarafından sağlanan enginar yedik
Elmasından biri dönümlük gelen şekerler hakkında ya mısır ya da şeker pancarı tarafından üretilen miktarın iki katı alkol 500 galon üretebilir.
Diğer Adları: Patates Kanada, Dünya Elma, opal, enginar ayçiçeği, sunroot, yumrulu ayçiçeği.
Kökeni ve Dağıtım: yer elması ve Amerika Kuzey yerli etmektir vadiler Nehri Mississippi ve olabilir kökenli yılında Ohio. hesap bitki yazılı ilk bahçe bir Cod Cape bir enginar ile birlikte mısır ve fasulye rapor Kudüs'te yayınlanan yılında 1605 tarafından artan Amerikalılar Native Champlain bir gözlenen Avrupa explorer. Tür gıda hayvan ve insan hem de oldu tanıttı popülerlik kazandı ona Avrupa'da 1612. Kuzey Amerika'da çeşitli Şimdiki, Midwest Coast Doğu'dan uzanır ve Gürcistan'dan güney Kanada. Elmasından Ohio ilçede tüm ama birkaç kuzeybatı oluşur. Bu doğal bitki toprak ve tarımsal alanlar, tercih zengin, nemli fencerows, yaşar riverbanks, yol kenarları.
--------------------------------------------------------------------------------
Bitki Açıklama: Bu büyüme zemin üzerinde yaklaşık dayalı yıllık ayçiçeği dan enginar imkansız ayırt Kudüs. Elmasından bir kaba, 5 - çiçekler için 10 metre uzunluğunda bir kök kaba üst bir büyük yaprakları ile yüzey ve parlak sarı ayçiçeği gibi. Ancak, yer elması patates çetrefilli olabilir, ince yumrular benzeyen etli-zemin büyüme içerir olmak aşağıda tarafından ayçiçeği kolaylıkla ayırt itibaren yıllık. enginar Kudüs Üreme yumru olup tarafından tohumlar, rizomlar (yatay yeraltı kaynaklanıyor).
Kök sistemi - kök sistemi inç 50 olarak rizomlar (yatay metro kaynaklanmaktadır) büyüdükçe uzun gibi fibröz ile ince kordon. Genellikle belirgin rizomlarının ipuçları de knot ile patates ince bir olan yumrular pembemsi beyaz olan düzensiz benzerler ve şekil ve büyüklük açısından.
Fide & Shoots - ilk yaprakları tüp kısa şekli bir birleşik taban a) var kotiledon için ortaya (. Genç yaprakları, eliptik, donuk yeşil ve tüyler sert kaplı kısa.
Kaynaklanıyor - Kudüs, ayaklar 12 kaynaklanıyor büyümeye uzun boylu olarak enginar ve kıllı şişman, kaba, ridged. Kaynaklanıyor zamanla odunsu olabilir. Şube birçok hiçbiri arasında değişmektedir.
Yaprakları - Yaprak kök üst ve kök alternatif yakın başına düğüm) yaprak (1 düğüm alt üzerinde) bölüm başına 2 yaprak (vardır karşısında. Yaprak ucu gibidir 4-10 santim uzunluğunda ve yaklaşık kalp sivri ve şekilli ile geniş bir oval tabanı. Kalın yaprakları, 3 ayrı ana damarlar, kaba dişli boşluk) ve yaprak sapı sap (kanatlı bir bir eklemek için kök tarafından yol. ise alt yüzeyi kıllar vardır yumuşak tüyleri üst yaprak kaba bir yüzeye sahiptir.
Çiçek - gruplara şube aksiller ve sapları ana biter Çiçek veya yalnız kafaları meydana gelir. Her çiçek baş) olan 2 ila 3 inç geniş yaprakları gibi 20 sarı ışın çiçekler (genellikle düşünce 10 çevrili olan, merkezi, tüp disk çiçekler ve yapılan küçük birçok kadar sarı.
Meyve ve tohumları - Tohumlar beneklenme şekillenen yumuşak, kama ve gri siyah ya da kahverengi.
--------------------------------------------------------------------------------
Benzer Tür: Ortak ayçiçeği (Helianthus annuus) yumrular rizomlarının ve yıllık paylaşan çok yukarıda bir nitelikleri zemin enginar Kudüs ama aşağıda yoksun toprak, bu. Siyah gözlü Susan (Rudbeckia çiçekleri olan enginar Kudüs'te benzer bir görünüm için bu çok rağmen spp.) bitki genellikle bushier ve daha küçük bir çok.
--------------------------------------------------------------------------------
Biyoloji: elması yumrular olan yenilebilir onun bazen ekili için, ama kontrol etmek çok zor olabilir olmak ot agresif bir. Ekim Ağustos çiçek Tesisleri. Tohum sayıları düşük genellikle üretilen, bu nedenle yumrular çoğaltmak tarafından hangi bitkiler, birincil mekanizma. Yumrular don ve geri sonra, kış beri ölür yeşillik hayatta da bitkilerin hangi demektir. Yumrular ilkbahar geç filiz ve toprakta derin inç 12 eğer gömülü bile vardır yetenekli sürgün oluşturma. Kadar 6 olarak sürgünler yumru birinden olabilir çıkmaktadır. Yeni yumru oluşumu çiçeklenme başlamadan önce sadece. Tek bir elması bitki, ama büyüyen bir sezon 200 yumru içinde üretebilir genellikle bitkilerin kök üretmek 75 civarında. Birkaç bitki verimi önemli ölçüde azaltmak için adil bir sıra bitkileri, yer elması bir rekabet ile bitki yetiştirme zaman. Ancak, besleyici, çünkü son derece olduğunu, varlığını mera alanlarında istenebilir. Yeşillik ve silaj yapmak için kullanılır yumrular çiftlik hayvanlarına yedirilir. Domuzlar ve düşkün, yumru özellikle ve genellikle kazıp ve yaymak bitki yemek kontrol eder gömülü yumrular,. üreme rağmen birincil yolu vardır yumrular, sadece toprak yılda bir kaç bir hayatta. Bu nedenle, enginar kontrol Kudüs genellikle önlenmesi olacak 2 yıl için kontrol önlemleri uygulamak yumru art arda formasyonu. kontrolü iyi çiçek ön seçici herbisitler de uygulama sonuçları evre genellikle.
--------------------------------------------------------------------------------
Toksisite: Bilinmiyor.
--------------------------------------------------------------------------------
Gerçekler ve Folklor:
Ortak adı muhtemelen 'güneşe dönen' İtalyan 'girasola' bir anlam bozulmasıdır (çok ayçiçeği türler olduğu gibi, Kudüs çiçekler gökyüzünde güneşin hareketini takip enginar) ve 'articiocco' yani 'yenilebilir'.
Yer elması ve 400-500 yıl önce Kuzey Amerika'da yetiştirildiği Lewis ve Clark'ın sefer ABD genelinde yaptıkları yolculuk sırasında Kudüs Kızılderililer tarafından sağlanan enginar yedik
Elmasından biri dönümlük gelen şekerler hakkında ya mısır ya da şeker pancarı tarafından üretilen miktarın iki katı alkol 500 galon üretebilir.
Yer elması ekonomik açıdan fazla değeri olmayan bir sebzedir. Ülkemizdeki ekim alanı yıldan yıla değişmekte olup yaklaşık 20-30 hektarlık bir alanda yetiştiricilik yapılmaktadır. Yer elması yetiştiriciliği için özel bir yer ayrılmaz. Bahçenin bir köşesinde veya arazinin sınır kısımlarında, sınır bitkisi olarak yetiştirilir.
Yer elması ekonomik açıdan fazla değeri olmayan bir sebzedir. Ülkemizdeki ekim alanı yıldan yıla değişmekte olup yaklaşık 20-30 hektarlık bir alanda yetiştiricilik yapılmaktadır. Yer elması yetiştiriciliği için özel bir yer ayrılmaz. Bahçenin bir köşesinde veya arazinin sınır kısımlarında, sınır bitkisi olarak yetiştirilir. Son yıllarda yapılan analizlerde yer elması yumrularının büyük oranda inülin adlı madde ile meyve şekeri (glikoz) içermesi nedeniyle tatlı ve lezzetli olduğu, nişasta içermediği için kalori değeri düşük olduğu bildirilmiştir. Bu özelliğinden dolayı son yıllarda yer elmasına ilgi artmış ve tarla tarımı şeklinde de üretimine başlanmasına neden olmuştur. Yer elmasının verim ve kalitesi toprakta kaldığı süreye bağlı olarak değişir. Toprakta ne kadar uzun süre kalırsa tadı ve kalitesi istenilen düzeye ulaşır. Kuru madde oranı % 20-30 arasında değişir
Yer elması kabuk rengine göre kırmızı ve sarı kabuklu olarak iki gruba ayrılır. Kırmızı kabuklu olanların yumruları girintili ve çıkıntılı olup şekilsizdir. Yumruları genellikle ufak olup sanayide veya hayvan yemi olarak kullanılır. Sarı kabuklu olan yer elması ise daha çok yemeklik olarak kullanılır. Yumrular patatese benzer, oldukça iri ve düzgün şekillidir.
Yer elması kabuk rengine göre kırmızı ve sarı kabuklu olarak iki gruba ayrılır. Kırmızı kabuklu olanların yumruları girintili ve çıkıntılı olup şekilsizdir. Yumruları genellikle ufak olup sanayide veya hayvan yemi olarak kullanılır. Sarı kabuklu olan yer elması ise daha çok yemeklik olarak kullanılır. Yumrular patatese benzer, oldukça iri ve düzgün şekillidir.
Morfolojik Özellikleri
Toprak altında kalan yumrular veya üretim için toprağa atılan yumrular üzerinde gözler bulunur (Şekil 1). Bu gözlerden kök ve sürgünler meydana gelir. Yumru üzerinden çıkan kökler yanlara ve derinlemesine büyür. Köklerin yüzde 70-80'i toprağın 20-30 cm derinliğinde bulunur. Toprak altındaki köklerin uç kısımları şişkinleşerek oluşan yumruların sayıları ve büyüklükleri bitkinin beslenme durumuna göre değişir. Bir yumrudan gelişen bitkilerde 10-30 adet arasında yumru oluşturabilir, yumru sayısı arttıkça yumrunun büyüklüğü azalır.
Yumrular 10-200 gr arasında değişen ağırlığa sahiptir. Ortalama yumru ağırlığı 50-100 gr arasında değişir. Yumruların şekli başlangıçta yuvarlak ve düzgündür. Daha fazla düzgün şekilli yumrular yanında kırışık, boğumlu ve düzgün olmayan yumrular meydana gelebilir. Yumruların köke bağlandığı sap kısmı (göbek bağı) incedir, diğer ucu (taç) kalınlaşarak bir topaç şeklini alır. Yumru üzerinde sayısı değişen büyüme noktaları (sürgün ucu) vardır. Yumrunun dış kabuk rengi kırmızı, sarı, beyaz olabilir. Et rengi ise beyaz ve kirli beyazdır.
Yer elması yumruları toprağa tek tek atılmışsa sürgün sayısı her yumru için 2-3 arasında değişir. Kendi haline bırakılmış yerlerde ise çok sayıda sürgün meydana gelir. Ocak şeklinde üretim yapılıyorsa her ocakta 10-30 arasında sürgün bulunabilir. Gövde irileştikçe dip kısımları ayçiçeği sapı gibi sertleşir ve yarı odunsu bir yapı kazanır. Gövde belli bir boya ulaştığında dallanır. Her dalın ucunda çiçek tomurcukları meydana gelir (Şekil 2). Çiçeklerin oluşması ile bitki boyu uzaması durur. Bitkilerin boy uzunluğu 2-2.5 metre arasında değişir (Şekil 3). Gövdenin çapı ise 1-4 cm arasındadır. Gövdenin üzeri tüylü yapıdadır.
Yapraklar tek tek ve kısa bir sapla gövdeye bağlanır. Yaprakları ayçiçeği yapraklarına benzer ve parçasızdır. yaprakların sap ve uç kısmı dar, orta kısmı ise geniştir. Yaprak kenarları dişlidir. Yaprak rengi yeşil olup üzerleri tüylüdür. Yer elmasının çiçekleri gösterişli, büyük ve sarı renklidir. Her dalın ucunda tek bir çiçek tablasında çok sayıda çiçek oluşur. Çiçeklerinin gösterişli olması nedeniyle bazı yörelerimizde ev bahçelerinde süs bitkisi olarak da kullanılırlar. Çiçeklenme Temmuz ayında başlar, Eylül sonuna kadar devam eder. Çiçekler 1-5 cm büyüklüğünde olup ayçiçeği çiçeğine çok benzer. Çiçeklerde tohum oluşumu fazla görülmez. Toprak altında oluşan yumrularla üretim yapıldığından tohumla üretim yapılmaz.
Toprak altında oluşan tohumluk yumrular hasat edildikten sonra, yetiştirme dönemine kadar depolarda saklanır. Çevre şartları elverişli hale geldiğinde yumrular toprağa dikilerek üretim yapılır. Bir yıl önce meydana gelen toprak altındaki yumrular sökülmezse ekolojik koşullar elverişli hale geldiğinde yumrular üzerindeki sürgünler gelişerek yeni bitkiler oluşturur.
Yumrular 10-200 gr arasında değişen ağırlığa sahiptir. Ortalama yumru ağırlığı 50-100 gr arasında değişir. Yumruların şekli başlangıçta yuvarlak ve düzgündür. Daha fazla düzgün şekilli yumrular yanında kırışık, boğumlu ve düzgün olmayan yumrular meydana gelebilir. Yumruların köke bağlandığı sap kısmı (göbek bağı) incedir, diğer ucu (taç) kalınlaşarak bir topaç şeklini alır. Yumru üzerinde sayısı değişen büyüme noktaları (sürgün ucu) vardır. Yumrunun dış kabuk rengi kırmızı, sarı, beyaz olabilir. Et rengi ise beyaz ve kirli beyazdır.
Yer elması yumruları toprağa tek tek atılmışsa sürgün sayısı her yumru için 2-3 arasında değişir. Kendi haline bırakılmış yerlerde ise çok sayıda sürgün meydana gelir. Ocak şeklinde üretim yapılıyorsa her ocakta 10-30 arasında sürgün bulunabilir. Gövde irileştikçe dip kısımları ayçiçeği sapı gibi sertleşir ve yarı odunsu bir yapı kazanır. Gövde belli bir boya ulaştığında dallanır. Her dalın ucunda çiçek tomurcukları meydana gelir (Şekil 2). Çiçeklerin oluşması ile bitki boyu uzaması durur. Bitkilerin boy uzunluğu 2-2.5 metre arasında değişir (Şekil 3). Gövdenin çapı ise 1-4 cm arasındadır. Gövdenin üzeri tüylü yapıdadır.
Yapraklar tek tek ve kısa bir sapla gövdeye bağlanır. Yaprakları ayçiçeği yapraklarına benzer ve parçasızdır. yaprakların sap ve uç kısmı dar, orta kısmı ise geniştir. Yaprak kenarları dişlidir. Yaprak rengi yeşil olup üzerleri tüylüdür. Yer elmasının çiçekleri gösterişli, büyük ve sarı renklidir. Her dalın ucunda tek bir çiçek tablasında çok sayıda çiçek oluşur. Çiçeklerinin gösterişli olması nedeniyle bazı yörelerimizde ev bahçelerinde süs bitkisi olarak da kullanılırlar. Çiçeklenme Temmuz ayında başlar, Eylül sonuna kadar devam eder. Çiçekler 1-5 cm büyüklüğünde olup ayçiçeği çiçeğine çok benzer. Çiçeklerde tohum oluşumu fazla görülmez. Toprak altında oluşan yumrularla üretim yapıldığından tohumla üretim yapılmaz.
Toprak altında oluşan tohumluk yumrular hasat edildikten sonra, yetiştirme dönemine kadar depolarda saklanır. Çevre şartları elverişli hale geldiğinde yumrular toprağa dikilerek üretim yapılır. Bir yıl önce meydana gelen toprak altındaki yumrular sökülmezse ekolojik koşullar elverişli hale geldiğinde yumrular üzerindeki sürgünler gelişerek yeni bitkiler oluşturur.
Yetiştirilme İstekleri
Yer elması sıcaklık isteği bakımından geniş bir adaptasyon yeteneğine sahiptir. Bu nedenle dünya üzerinde geniş bir alanda yetiştirilebilmektedir. Bitki gelişimi için optimum sıcaklık isteği 20-25°C'dir. Bitkinin toprak üstü kısımları 0°C'de donar. Toprak altındaki yumruları ise eksi 15-20°C'deki sıcaklıkları dahi donmadan atlatabilirler. Gün uzunluğu bakımından nör sayılır. Gün uzunluğunun arttığı yerlerde bitki gelişimi daha güzel ve verim daha yüksektir. Kısa vegetasyon devresi olan yerlerde bitki boyu kısa kalır. Bu durumda toprak altındaki yumruların miktarı ve büyüklüğü çok düşer.
Toprak isteği bakımından kısmen seçicidir. Ağır ve killi topraklardan hoşlanmaz. Bu tip topraklarda yumrular düzgün gelişmez ve küçük kalır. Hafif bünyeli topraklarda yumrular düzgün şekilli ve iri olur. Yetiştiricilik için kumlu tınlı ve tınlı topraklar tercih edilmelidir. Toprakta organik maddenin yüksek olması verim ve kaliteyi olumlu yönde etkiler.
Toprak isteği bakımından kısmen seçicidir. Ağır ve killi topraklardan hoşlanmaz. Bu tip topraklarda yumrular düzgün gelişmez ve küçük kalır. Hafif bünyeli topraklarda yumrular düzgün şekilli ve iri olur. Yetiştiricilik için kumlu tınlı ve tınlı topraklar tercih edilmelidir. Toprakta organik maddenin yüksek olması verim ve kaliteyi olumlu yönde etkiler.
Yetiştirilme Şekli
Yer elması yetiştirilecek toprak gübrelenip, pullukla derince sürülür. Tohumluk yumrular Mart ayı içinde ocak usulü veya sıravari olarak toprağın 8-10 cm derinliğine dikilir. Pratikte tohumluk olarak 30-50 g. ağırlıktaki küçük yumrular tercih edilir. Sıra usulu yetiştiricilikte 70 cm aralıklarla 8-10 cm derinlikte çiziler açılır. Bu çizilere 25-30 cm. sıra üzeri mesafelerle yer elması yumruları dikilir ve daha sonra bu yumruların üzeri tavlı toprakla kapatılır. İki hafta sonra yumrular sürgün meydana getirirler ve sürgünler toprak yüzeyinde görülmeye başlar. Dekara yaklaşık 30-50 gr ağırlıkta olan 100 kg tohumluk yer elması kullanılır.
Gelişme dönemi boyunca 3-4 defa çapa işlemi yapılır. Sürgünler yeterli boya aldıklarında son çapa ile beraber boğaz doldurma yapılır. Bitkinin gelişme durumuna ve toprak yapısına göre kaymak kırma, havalandırma ve yabancı ot temizliği düzenli olarak aksatılmadan yapılmalıdır. Yer elması suyu seven bir bitki olarak bilinir. Ancak fazla rutubetli topraklardan hoşlanmaz. Toprakta suyun fazla olması ve toprağın devamlı ıslak olması yumruların çürümesine ve hastalanmasına neden olur. Yer elması sıra usulü yetiştiriliyorsa su karıklara verilir. Ocak usulü yetiştiricilikte ise yağmurlama veya salma şeklinde su verilir.
Yer elması yetiştiriciliğinde hastalık ve zararlılar ile ilgili fazla bilgi bulunmamaktadır. Ancak danaburnu, köstebek ve fare gibi zararlılar yumrularda önemli zararlara neden olur. Bu zararlılara karşı düzenli ve planlı bir mücadele yapılmalıdır.
Gelişme dönemi boyunca 3-4 defa çapa işlemi yapılır. Sürgünler yeterli boya aldıklarında son çapa ile beraber boğaz doldurma yapılır. Bitkinin gelişme durumuna ve toprak yapısına göre kaymak kırma, havalandırma ve yabancı ot temizliği düzenli olarak aksatılmadan yapılmalıdır. Yer elması suyu seven bir bitki olarak bilinir. Ancak fazla rutubetli topraklardan hoşlanmaz. Toprakta suyun fazla olması ve toprağın devamlı ıslak olması yumruların çürümesine ve hastalanmasına neden olur. Yer elması sıra usulü yetiştiriliyorsa su karıklara verilir. Ocak usulü yetiştiricilikte ise yağmurlama veya salma şeklinde su verilir.
Yer elması yetiştiriciliğinde hastalık ve zararlılar ile ilgili fazla bilgi bulunmamaktadır. Ancak danaburnu, köstebek ve fare gibi zararlılar yumrularda önemli zararlara neden olur. Bu zararlılara karşı düzenli ve planlı bir mücadele yapılmalıdır.
Olgunluk, Hasat ve Depolama
Yer elması bitkileri Temmuz ve Eylül aylarında çok gösterişli sarı çiçekler açar. Ekim ayından itibaren bitkinin çiçek ve diğer toprak üstü dal ve yaprakları kurumaya başlar. Ekim ayı başlarında hasada başlanabilir. Hasada başlamadan önce bir kaç ocak açılarak yumruların olgunluk durumuna bakılır. Yumrular hasat olgunluğuna gelmiş ise hasada karar verilir. Yumruları erken hasat etmek kaliteyi düşürür. Yumrular ne kadar uzun süre toprakta kalırsa kalite o kadar artar, tat ve aroma en yüksek seviyeye çıkar.
Hasat olgunluğuna gelmiş yumruların toprak üstü kısımları tamamen temizlendikten sonra, yumrular küçük işletmelerde elle çapa veya bel kullanarak büyük işletmelerde ise pullukla veya patates hasat makineleri ile hasat edilir. Hasat edilen yumrular havuzlarda iyice yıkanır ve temizlenir. Daha sonra yumrular havadar bir yerde kurutulurlar ve büyüklüklerine göre boylanarak 10-15 kg'lık kasalarda veya 5-10 kg'lık plastik torbalarda pazara arzedilirler.
Yer elması adi depolarda 8-10°C sıcaklıkta ve yüzde 60-80 nemde 2-3 ay muhafaza edilebilir. Kontrollü koşullarda soğuk hava depolarında ise 1-2°C sıcaklıkta ve yüzde 70-75 nemde 4-6 aya kadar saklanabilir. En kolay saklama yöntemi yumruların sökülmeden toprakta bırakılmasıdır. Don tehlikesi olmayan yörelerde toprakta saklama yöntemi uygulanır. Yetiştirme ve bakım şartlarına bağlı olarak iyi vasıflı tohumluk kullanılırsa dekardan ortalama 2000-2500 kg yer elması yumrusu hasat edilebilir.
Hasat olgunluğuna gelmiş yumruların toprak üstü kısımları tamamen temizlendikten sonra, yumrular küçük işletmelerde elle çapa veya bel kullanarak büyük işletmelerde ise pullukla veya patates hasat makineleri ile hasat edilir. Hasat edilen yumrular havuzlarda iyice yıkanır ve temizlenir. Daha sonra yumrular havadar bir yerde kurutulurlar ve büyüklüklerine göre boylanarak 10-15 kg'lık kasalarda veya 5-10 kg'lık plastik torbalarda pazara arzedilirler.
Yer elması adi depolarda 8-10°C sıcaklıkta ve yüzde 60-80 nemde 2-3 ay muhafaza edilebilir. Kontrollü koşullarda soğuk hava depolarında ise 1-2°C sıcaklıkta ve yüzde 70-75 nemde 4-6 aya kadar saklanabilir. En kolay saklama yöntemi yumruların sökülmeden toprakta bırakılmasıdır. Don tehlikesi olmayan yörelerde toprakta saklama yöntemi uygulanır. Yetiştirme ve bakım şartlarına bağlı olarak iyi vasıflı tohumluk kullanılırsa dekardan ortalama 2000-2500 kg yer elması yumrusu hasat edilebilir.
