1. BİBER YETİŞTİRİCİLİĞİ
1.1. Tanımı ve Önemi
Biber bitkisi, domatesle aynı familyadandır. Biberin anavatanının tropikal Amerika olduğu, buradan dünyaya yayıldığı kabul edilmektedir. Çeşitli tür ve formların orijin merkezi Tropik Güney Amerika, özellikle Brezilya’dır. Biber önce spanya’dan 1548 yılındaİngiltere’ye, daha sonra orta Avrupa ve diğer Avrupa ülkelerine girmiştir. Balkanülkelerinden sonra Türkler tarafından orta ve kuzey Afrika ülkelerine tanıtılmıştır.
Biberin sistematikteki yeri ise aşağıdaki gibidir.
Takım: Malvales- Tubiflorae ya da Personatae
Familya: Solanaceae
Cins: Capsicum
Tür: Capsicum annum L.
Ülkemiz, 2003 yılı itibariyle 420.000 ton dolmalık, 1.370.000 ton sivri biber olmak üzere 1.790.000 ton biber üretimi ile dünyada 3. sıradadır. Toplam sera sebzeciliği içinde %15 civarında biber tarımı yapılmaktadır. Botanik Özellikleri
Kök: Başlangıçta kazık kök olup zamanla yan köklerin çıkmasıyla bütünlük kazanır. Bitki, bol görünümlü narin bir saçak köke sahiptir. Zaman zaman da kökler 100cm’ye kadar iner. Köklerin yanlara dağılımı 40-60 cm arasında değişir.
Soğuk sera topraklarında ise kökler derine inmez. Genelde ilk 10-30 cm’lik kısımda kalır.
Gövde ve yapraklar: Dik olarak büyüyen başlangıçta otsu olan gövde, zamanla odunsu bir hal alır. Gövde ve dallar, boğum ve boğum aralarından oluşur. Narin ve kırılgan bir yapıya sahiptir. 50-200 cm arasında boylanabilir. Gövde dallanması bazı çeşitlerde alttan 2-3 boğumdan sonra başlar ve çeşitlere bağlı olarak 4-10 boğumlar arasında yan dal geliştiği görülür. Yan dallar üzerindeki yaprakların koltuklarından ikinci dereceli sürgünler çıkar. Değişik tiplerde yaprak görülebilir. Uzun, oval, yuvarlak, kenarları düz veya dalgalı, parlak, tüylü olabilir.Gövde ve meyvelerde antosiyanın maddesi etkisiyle mor renk görülebilir. Yaprak renkleri de açık yeşilden koyu yeşile kadar farklı renklerde olabilir.Dolmalık çeşitlerin yaprakları daha büyük ve geniştir.
Çiçek ve tohum: Yaprak veya dal koltuklarında, bir ya da birden fazla çiçek bulunabilir. Erselik yapıdadır. Erkek ve dişi organ aynı çiçek üzerindedir. 5-7 taç yaprak, 5 erkek organ ve 1 dişi organdan oluşur.
Fotoğraf 1.2: Biber çiçeği5
a. yaprakları
b. stigma
c. pistil
d. stamens
e. çiçek uç
f. Çanak
Dişi organ 3-5 karpellidir. Çoğunlukla beyaz olan çiçekler, genelde yaprak koltuklarında 1, bazen 2-3 çiçek kümesi halinde görülür.
Çiçek tozları çiçek açtıktan kısa bir süre sonra canlılıklarını yitirir.Erselik çiçek yapısına karşın %3-30 arasında yabancı tozlanma görülür. Bu durumerkek ve dişi organın farklı zamanlarda olgunlaşmasında kaynaklanır. Oval, sarımtırak,
parlak renkte 1-4 mm ebadında tohumlara sahiptir.Beslenme ve insan sağlığı yönünden önemini ise şöyle açıklayabiliriz; A ve C
vitaminlerince zengin, düşük kalorili olan biberler taze, pişmiş, konserve, salça, turşu, sos,ketçap, konsantre domates çorbaları, hazır çorbalar, sucuk, tarhana, pastırma, çocuk maması,
zeytinlerin içinde, peynirlerde dondurulmuş gıda olarak, kurutularak, toz ve pul biberyapımında, boya sanayinde, ilaç sanayinde vb. gibi çeşitli alanlarda kullanılır.
Fotoğraf 1.3: Kırmızı pul biber
İçerdiği değişik mineral ve vitaminler yanında, acı çeşitlerde acı ve yakıcı tadı veren
alkoloidleri de içerir;
Bu alkoloidler;
Mide salgısını artırarak iştah açar.
Sinir, mide ve salgı bezlerine iyi gelir ve sindirimi kolaylaştırır.
İdrar söktürür.
Deniz tutmasına iyi gelir.
Adale ağrısına hafifletir.
Romatizma için kullanılır.
Kan dolaşımı ve basıncını düzenlemek gibi yararları vardır.6
İçindekileri ve Oranları
100 gr taze biberin besin değeri
Protein 1.5 g
Yağ 0.1 g
Karbonhidrat 5.4
Demir 0.88mg
Fosfor 15mg
Kalsiyum 4 mg
Vitamin A 338 IU
Vitamin B1 0.053mg
Vitamin B2 0.035mg
Vitamin B6 0.303mg
Vitamin C 111.4 mg
Kalori 38
1.2. Ekolojik İstekleri
Sıcak ve ılık iklim sebzesi olan biber; ılık iklimlerde tek yıllık sıcak iklimlerde birkaç yıllıktır. Biber, yetişme periyodunun erken devrelerinde daha fazla sıcaklığa ihtiyaç duyar.Vejetasyon süresince sıcaklığın 15 0C olması gerekir. Optimum sıcaklık isteği 18-26°C' dir. Biber bitkileri, 15°C' nin altında ve 32°C' nin üzerindeki sıcaklıklarda zarar görürve alınan verim düşer. 35 °C' nin üstündeki sıcaklıklarda bitki büyümesi ve gelişmesi çok
yavaşlar.
Yüksek sıcaklık, acı biberlerde acılığı artıran bir faktördür. Gelişme gündüz sıcaklığı 21-26 ºC, gece sıcaklığı 15-17 ºC olduğunda iyi olur. Gündüz sıcaklığının 32-35 ºC ve gece
sıcaklığı 15 ºC’nin altına düştüğünde bitki büyümesi yavaşlar, döllenme aksar. Gündüz 32 ºC’ nin üzerinde biberin meyve bağlaması azalır. 38 ºC’ nin üzerinde döllenme olmaz.
Donlara karşı çok hassastır. Yetiştirme devrelerinde sıcaklık sıfırın altında -2,-3 dereceye düştüğünde tamamen ölür; bu nedenle yastıklarda yetiştirilen fidelerin açıktaki
yerlerine dikimi, ilkbaharda don tehlikesi tamamen kalktıktan ve toprak ile hava sıcaklık şartları uygun bir hâl alınca yapılmalıdır. Düşük sıcaklıklarda gelişip büyümemiş partenokarp, kötü şekilli takoz meyveler oluşur.7 Gerek toprakta gerekse ortamda nemden hoşlanır. Toprakta devamlı % 60-70 nem bulunmalıdır. Optimal gelişme; sıcaklık, kısmen ışık yoğunluğu, toprak ve hava nemi gibi
çevre faktörlerine bağlıdır.
Toprak neminin fazla, besin maddelerince yeterli ve hava sıcaklığının 24-26 ºC olduğu zamanlar iyi gelişim gösterir.
Işığı çok seven biber bitkileri, gün uzunluğuna karşı duyarsızdır.
Biber seralarında hava oransal nemi %70-75 civarında tutulmaya çalışır. Atmosferdeki nem oranıyla biber bitkisinin gelişmesi arasındaki ilişki büyük olduğundan sera oransal neminin biber seralarında istenilen sınırlarda tutulmasına özen gösterilir.
Sera oransal nemini artırmak amacıyla bitkilerin üst kısımlarından dikkatsizce yapılan su püskürtme işlemi Botrytis hastalığının başlamasına neden olabilir. Püskürtme işlemi güneşli günlerde günde 1-2 kez kısa süreli yapılmak koşuluyla zararlı olmayabilir.
Biber, toprak isteği bakımından domates ve patlıcana göre daha seçicidir. Organik maddece zengin, çeşitli besin maddelerini içeren, tınlı, tınlı-kumlu, su tutma kapasitesi iyi, çabuk ısınılabilir, derin, geçirgen, iyi drene edilmiş topraklar uygundur. Kumlu - tınlı
topraklar ise erkencilik sağlar.
Ağır, killi ve fazla su tutan topraklar ile tamamen kumlu topraklar, biber tarımına uygun değildir.
Biber yetiştiriciliğinde, kök sisteminin yüzeysel olmasından dolayı toprak neminin yüksek seviyede olması istense de, yetersiz drenajı olan ağır topraklarda aşırı sudan biberolumsuz etkilenir.
Toprak pH’ı optimum 5,6-6,8 olmalıdır. pH=5,2’den düşük topraklar iyi değildir. Yüksek pH durumunda ise P, Fe, Mn, Zn, Cu gibi mikro elementlerin alınabilirliği azalır.Biber, toprak tuzluluğuna oldukça duyarlıdır.
Gübreleme Önerileri
Biberler ve acılık oranları
Alt Başlıklar
Çimlendirme
Biber çeşitleri (Pepper varieties)
Biberin içindeki madde ve vitaminler
Acı Biberler ve sağlığımıza faydaları
Kırmızı biberler ve sağlığımıza faydaları
