Ben çilek yetiştirmek istiyorum ama bir türlü istediğim sonucu elde edemedim .İlk baharda çilekler çok güzel oluyor sonra çikek sararıyor bölgem yazın aşırı sıcak kışın çok soğuk ne önerirsin nasıl beslemeliyim veya nasıl korumalıyım.?
Çilek yetiştiriciliğinde karşılaştığınız bu durum, özellikle yazın aşırı sıcak ve kışın çok soğuk olan bölgelerde oldukça yaygın. İlkbahardaki verimin ardından yaz sıcaklarında sararma yaşanması, genellikle yüksek sıcaklık, yanlış sulama, besin eksikliği veya hastalık/zararlı kaynaklı stresten kaynaklanır.
İstediğiniz sonucu elde etmeniz için bölgenizin zorlu iklim koşullarına uygun bir strateji izlemeniz gerekiyor. İşte size hem besleme hem de koruma için kapsamlı öneriler:
1. Yazın Aşırı Sıcağa Karşı Koruma ve Sulama
Yaz aylarında çileğinizi korumak, verimin devamlılığı için kritik öneme sahip. Çilek için optimal sıcaklık 20-21°C civarındadır; sıcaklık 25°C'nin üzerine çıktığında stres başlar.
* Gölgeleme: Aşırı sıcaklarda gölgeleme yapmanız şarttır. Özellikle öğle güneşinin en yakıcı olduğu saatlerde bitkilerinizi direkt güneş ışığından korumak için gölgeleme filesi kullanabilirsiniz. Bu, hem sıcaklığı düşürür hem de yaprakların yanmasını ve sararmasını önler.
* Malçlama (Örtüleme): Toprak sıcaklığını dengelemek ve nemi korumak için malçlama (örtüleme) yapın. Saman, kuru yaprak veya siyah plastik malç kullanabilirsiniz. Bu, yazın toprağın aşırı ısınmasını engellerken, kışın da kökleri dondan korumaya yardımcı olur. Ayrıca yabani ot kontrolüne de destek olur.
* Sulama Düzeni: Aşırı veya yetersiz sulama yazın sararmanın en büyük nedenidir.
* Sıcaklarda Sık ve Az Sulama: Yüksek sıcaklıkta toprağın sürekli hafif nemli kalması önemlidir, ancak aşırı ıslak olmamalıdır (aşırı ıslaklık kök çürümesine ve sararmaya yol açar).
* Damlama Sulama: Mümkünse damlama sulama sistemini tercih edin. Bu, suyun doğrudan kök bölgesine ulaşmasını sağlar ve yaprakların ıslanmasını engelleyerek mantari hastalık riskini azaltır.
* Sulama Zamanı: Sulamayı sabah erken saatlerde veya akşam geç saatlerde yapın. Öğle sıcağında sulama, buharlaşmayı artırır ve bitkiyi strese sokabilir.
2. Kışın Çok Soğuğa Karşı Koruma
Çilek bitkisi -10°C'ye kadar dayanabilir, ancak daha soğuk bölgelerde ek koruma gereklidir.
* Malçlama: Yazın yaptığınız gibi, kışa girerken saman veya kuru yaprak ile çilek fidelerinin üzerini ve etrafını kalın bir tabaka halinde örtün. Bu, köklerin dondan zarar görmesini engeller.
* Tünel/Örtü Altı: Bölgenizde kışlar çok sert geçiyorsa, bitkileri alçak tüneller veya plastik örtüler ile koruma altına almak, hem dondan korur hem de ilkbaharda erken ürün almanıza yardımcı olabilir.
3. Besleme ve Gübreleme Önerileri
Yaprak sararması genellikle besin eksikliğinin (özellikle Azot ve Demir) veya yanlış toprak pH'ının (yüksek kireç oranı) bir göstergesi olabilir.
* Toprak Analizi: Eğer imkanınız varsa, yetiştirmeye başlamadan önce toprak analizi yaptırmak en doğrusudur. Çilek, pH değeri 5.5 - 6.5 arasındaki hafif asidik, humuslu ve süzek toprakları sever. Kireçli topraklar uygun değildir.
* Temel Besinler:
* Azot (N): Bitkinin gelişimi ve yeşil aksamı için önemlidir. Dikimden bir ay sonra başlayıp hasat sonuna kadar düzenli olarak, özellikle bahar ve yaz aylarında dengeli biçimde verilmelidir. Sararan yapraklar Azot eksikliğini işaret edebilir.
* Potasyum (K): Meyve kalitesi, tadı, aroması ve kış soğuklarına dayanıklılık için kritik öneme sahiptir.
* Fosfor (P): Kök gelişimi ve çiçeklenmeden önce gereklidir.
* İz Elementler (Demir ve Mangan): Yazın sararma, toprakta yeterli Demir veya Mangan olmasına rağmen, pH'ın yüksek olması nedeniyle bitkinin bu elementi alamamasından kaynaklanabilir (Kloroz).
* Bu durumda demir şelatı (EDTA) içeren gübreleri veya bitki besin takviyelerini yapraktan veya sulama suyuyla vermeyi deneyebilirsiniz.
* Organik Gübreler: Toprağınızı zenginleştirmek için dikim öncesi iyi yanmış çiftlik gübresi veya kompost kullanın.
4. Çeşit Seçimi
Bölgenizin iklimine daha dayanıklı çilek çeşitlerini araştırmanız faydalı olabilir.
* Sizin gibi hem yazın sıcak hem kışın soğuk olan bölgeler için soğuklamaya ihtiyaç duyan (kısa gün) çeşitler veya sıcaklık değişimlerine daha toleranslı gün nötr çeşitler daha uygun olabilir. Yerel tarım danışmanlarına veya fide üreticilerine danışarak bölgeniz için en uygun çeşidi seçin.
Özetle: İlkbaharda iyi sonuç almanız, bölgenizin çilek yetiştirmeye uygun olduğunu gösteriyor. Ancak yazın başlayan sorun yüksek sıcaklık, dengesiz sulama veya besin eksikliği ile yakından ilgilidir. Gölgeleme, malçlama, düzenli ve ölçülü sulama ile Potasyum ve Demir takviyesine odaklanarak bu sorunları aşabilirsiniz.
Aşırı sıcak yazlar ve çok soğuk kışlar olan bölgeniz için, sorun yaşadığınız yaz sıcağına dayanıklı ve kış soğuklarına karşı korunabilen çeşitlere odaklanmalıyız.
Size iki ana kategoriden iki popüler çeşidi önereceğim: Biri daha geleneksel, diğeri ise yaz boyu verim alabileceğiniz bir çeşit.
1. Gün Nötr (Yediveren) Çeşitler: Albion ve Portola
Bu çeşitler, özellikle yaz aylarında yaşanan verim ve sararma sorununu çözmek için en iyi tercihlerdir. "Yediveren" olarak da bilinirler, çünkü gün uzunluğuna bağlı kalmadan (gün nötr) yılın büyük bir bölümünde çiçek açıp meyve verebilirler.
a. Albion
* Özellikleri: Çilek piyasasında kalitesiyle öne çıkan, orta derecede gün nötr bir çeşittir.
* Avantajları:
* Mükemmel Meyve Kalitesi: Meyveleri iri, parlak kırmızı, sert ve çok iyi bir tada sahiptir. Sofralık tüketim için idealdir.
* Sezon Boyu Verim: İlkbahardan sonbahara kadar sürekli meyve verir.
* Hastalık Dayanımı: Antraknoz, Verticillium ve Fitofitora gibi önemli hastalıklara karşı oldukça dayanıklıdır.
* Neden Sizin İçin Uygun: Serin ve ılıman bölgelere iyi uyum sağlaması, meyve kalitesini sıcak sezon boyunca koruması ve hastalık direnci sayesinde zorlu iklim koşullarında daha az strese girer.
b. Portola
* Özellikleri: Yüksek verimli, güçlü bitki yapısına sahip bir gün nötr çeşittir.
* Avantajları:
* Yüksek Verim: Albion'a göre daha yüksek verim potansiyeline sahiptir.
* Hızlı Uygunluk: Her türlü toprakta yetişebilmesi ve güçlü çiçeklenmesi sayesinde yaz dikimine de iyi uyum sağlayabilir.
* Neden Sizin İçin Uygun: Güçlü bitki yapısı sayesinde değişken sıcaklıklara daha iyi adapte olabilir ve yaz boyu ürün almanızı sağlar.
2. Kısa Gün (Erkenci) Çeşit: Balcalı-1 veya Honeoye
Eğer ilkbahar dönemindeki iyi verimi maksimuma çıkarmak ve bitkiyi yazın daha çok koruma altına almak isterseniz, kışa ve soğuğa dayanıklı kısa gün çeşitlerini tercih edebilirsiniz.
a. Balcalı-1
* Özellikleri: Akdeniz iklimi ve kışları soğuk bölgeler için uygun olduğu belirtilen yerli bir çeşittir.
* Avantajları:
* İklim Uyumu: Zorlu iklim koşulları için özel olarak tavsiye edilir.
* Meyve Özellikleri: Meyve eti sert, aroması iyi, sofralık bir çeşittir. Meyve çürüklüğüne dayanıklıdır.
b. Honeoye
* Özellikleri: Soğuk bölgelere uygun bir çeşit olarak bilinir.
* Avantajları:
* Soğuğa Dayanım: Kış soğuklarına karşı güçlü bir direnç gösterir.
* Kalite: Aroması iyi, meyve eti serttir. Derin dondurma ve sanayiye uygundur.
Nihai Tavsiye
Sizin asıl sorununuz yazın sararma ve verim kaybı olduğu için, ilk tercihiniz Albion veya Portola gibi Gün Nötr (Yediveren) bir çeşit olmalıdır. Bu çeşitler sayesinde yaz boyunca hasat yapabilir ve sıcaklık stresine karşı daha dayanıklı bir performans sergileyebilirler.
Önemli Not: Bölgenizin mikro iklimi çok önemlidir. Fide almadan önce, yakınınızdaki yerel bir tarım danışmanına veya çilek fidesi satıcısına danışarak, bu önerilen çeşitlerden hangisinin sizin bölgenizde en iyi verimi verdiğini teyit etmeniz en doğru adım olacaktır.
Umarım bu önerilerle bir sonraki hasat mevsiminiz daha verimli olur! Başarılar dilerim.
