Antoryum (Flamingo çiçeği / Anthurium)

    Ofislerde ve ev salonlarında bakımı yetiştirilmesi kolay olan antoryum en az orta derecede nemli hava ister; yazın yarı gölgeli kışın daha güneşli bir yerde bütün yıl kesintisiz çiçek açar.

    Antoryum çiçeği bakımı hakkında detaylara girmeden önce özetle şunu bilmelisiniz: Birçok tropikal bitkiden, hatta devetabanından bile daha uyumludur. Bir parça güneş alabilmesi şartıyla bütün yıl kesintisiz çiçek açar. İstanbul’un orta dereceye yakın nemli havası antoryumlara yeterli olabiliyor. Yıllarca yetiştirmişimdir. Antoryum yetiştirmede başarılı olmak için aşağıda yazdıklarımı harfiyen  uygulamak zorundasınız.
   En kolay yetiştirebileceğimiz çiçekli bitkilerden biridir. Bu gösterişli bitki yapraklarının ve çiçeklerinin muhteşem görüntüsü ile hep göz önünde olan bir bitkidir.

Antoryum Nasıl Ortamda Yetiştirilir ?

  Doğuya bakan pencere önü, pencere tülünden filtrelenerek gelen sabahtan öğleye kadar güneş, bol nemlilik ve havadarlık en sevdiği ortam gereksinimleridir. 15 dereceden serin veya 25 dereceden sıcak günlerde ev içi hava cereyanından  korumalısınız.
Sıcaklık: Gece en düşük 20 derecede, gündüz en yüksek 28 derecede tutabilirseniz büyümesi gelişmesi hızlı olur. Daha serinde, ısı düştükçe antoryumların gelişimi yavaşlar. Kışın iyi ısıtılmayan evlerde, güneş alması şartıyla ve ısı 10 derecenin altına uzun süreli düşmezse gelişime yavaş da olsa devam eder. Sıfırın altı soğuklar ölmesine sebep olur. 32 derece üstünde sıcaklarda yapraklarda ve çiçeklerde bozulmalar olabilir; buna önlem için sıcaklık arttıkça nemin de bolca artması şarttır.

Antoryum (Anthurium) bitkisinin yetiştirilmesi, bakımı ve sulanması:
*Doğrudan güneş ışığı istemeyen bu bitki dolaylı ışıklardan da yararlanabilir.
*Güneş ışığını gören kısımlar ışığa doğru bir eğilimde bulunur. Bu eğilmeleri engellemek için çiçeğin gölgede kalan kısımlarını belirli aralıklarla değiştirmeliyiz.
*Çok fazla soğuk ve sıcak havada bırakmak çiçeğin yapraklarına ve köklerine zararlıdır.
 *Hava akımlarından kolay etkilenen antoryum bitkisini bu etkiden korunmalıdır.
 *Her bitki gibi zamanla topraktaki vitamin ve mineralleri tüketen bitkiye yılda en az bir kere vitamin ve mineral desteği sağlanmalıdır.
 *Saksı değişimi genellikle sıcak ayların başlangıcı olan mayısta yapılmalıdır.
 *Antoryum bulunduğu yerde başka cisimlerle temasta bulunmamalıdır.

Antoryum' un Nemini Nasıl Koruyabiliriz? 
geniş bir tepsiye çok sayıda büyük çakıl taşları koyulur. Çakıl taşlarını aşmayacak seviyede su doldurulur. Saksı bunun üstüne konur. Saksı dibi suya temas etmemeli. Çakıl taşlarının yarı yarıya suda olması sıcaklığa göre buharlaşma için otomatik bir cihaz gibi iş görür. Antoryum yapraklarına arada sırada (25 derece üstü sıcaklıklarda her gün öğleden sonra) su püskürtülmeli. Daha profesyonelce, daha hızlı ve bereketli antoryum yetiştirmek istiyorsanız, bulunduğu yerin havasının nemliliğini bütün gün en az %85 oranında olmasını sağlayın ve bir vantilatörle odada esinti oluşturun.

Sulamada en önemli unsurlar;
 -Kış aylarında bitki aşırı soğuktan korunarak çok az sulanmalıdır.
 -Yaz aylarında ise bitkinin suya olan ihtiyacı artacağından bitkiye verilen suyun arttırılması gerekmektedir.
 -Su toprağın her tarafına ulaştırılmalıdır.
 -Bitkiyi sularken kullanılan kap her sulamada aynı ölçüde, sulamalar aynı günde ve aynı miktarlarda su dökülmelidir.
 -Antoryumda çok büyük bir değişiklik görülmediği sürece sulanmada kullanılan kap, ölçü ve su miktarı değiştirilmemelidir.

*Antoryum bitkisini yetiştirmede en önemli kural kış aylarında oda sıcaklığının 12 °C nin altında olmaması gerektiğidir.
 *Antoryum bitkisi genellikle yaz aylarında çiçek açar ve çiçeklerini kış aylarına doğru dökerek bir dinlenme sürecine girer.
*Yılın belirli gününde sararmış veya çürümüş yaprakları makas yardımıyla budanmalıdır.

Antoryum'un Sulaması Nasıl Yapılmalıdır ?
 Kireçsiz (pH derecesi nötr) ve oda sıcaklığında su ile sulayacaksınız. Gerçi antoryumlar için pH derecesinin pek fazla önemi yok, tecrübelerimden bilirim. Sulama sıklığı: Toprağın nemliliği değil elinizi ıslatabilirliği gidince tekrar sulayın. İşte ne sıklıkta sulayacağınızı böyle ayarlayacaksınız. Serinde dinlenme zamanlarında toprak yarı yarıya kuruyunca sulayın. Her bitkide olduğu gibi antoryumda da saksı dışına sızan suyu toprak geri emmemeli, gerekeni yapmalısınız. Bu anlattığım sulama dengesinin fazla altında kalırsanız yapraklarda ve köklerde ciddi zararlar oluşur. Aşırıya kaçarsanız bu sefer yapraklarda sağlık kaybı, sararma ve köklerde çürüme olabilir.

Gübreleme
Yağmur ormanlarında antoryumlar elinde spreyle gezen biri olmadığından besin ihityaçlarını doğal yollarla karşılarlar. Afrikadan esen büyük toz fırtınaları bitkiler için yarayışlı birçok mineral taşır. Antoryumlar yağmurun indirdiği bu besinleri uzun kökleriyle alarak beslenirler. Çürümüş yaprak ve agaç kabukları bir diğer beslenme kaynağını oluşturur. Antoryumların doğal beslenmesinden de anlaşıldığı üzere çok düşük oranlarda beslenmelidir. Yüksek ışık yoğunluğunun olduğu yaz ayların azotça zengin gübrelerle, ışık yoğunluğunun düştüğü kış aylarında dengeli gübrelerle gübrelenmelidir. Örneğin orkideler için kullanılan sıvı gübreler antoryum için kullanılacak olursa üzerinde yazan gübreleme reçetesinin 1/2, 1/3 oranında gübreyle gübrelenmelidir. Antoryum için herzaman az gübre, çok gübreden daha iyidir, gübreleme haftada bir ancak az dozda yapılmalıdır. Haftalık gübrelemenin yanında ayda bir dolomit ( Kalsiyum nitrat ) gübrelemesi 5 litre suya 1 yemek kaşığı olacak şekilde yapılırsa diğer tropikal bitkiler gibi antoryumuda mutlu edecektir.


Antoryum Güneş İstermi ?
 Antoryumlar günde 4 saat kadar güneş almalı. Direkt güneş zarar vereceğinden dolayı, güneş pencere tülünden süzülüp antoryum yapraklarına ulaşmalıdır.  Filtrelenmiş güneş çiçeklere zarar vermez, bir çiçek birkaç hafta (iki ay kadar hiç solmadan) dayanabilir. Filtrelemenin uygun ölçüsünü: Pencere tülü, direkt güneş ışınlarının ısıtıcılığını filtreleyerek zor hissedilir derecede düşürmelidir. Antoryumunuz yeterince güneş alırsa ve toprağının besleyiciliği iyi ise, bu şartlarda büyümesi gelişmesi hızlı olur, çiçekleri büyük olur ve asla çiçeksiz kalmaz. Kasım sonu – şubat sonu arası dönemde güneş tamamen direkt gelmelidir.
Dinlendirme: Birkaç yılda bir sağlamak iyi olur. 8 – 10 derece serin, güneş almayan aydınlık bir odada kasım ortasından ocak ortasına kadar antoryumlarınızı dinlendirebilirsiniz. Bu dönemde sulama toprak beşte üç oranında kuruduğu zaman yapılmalı.

Antoryum (Anthurium) Bitkisinin Çoğaltılması:

*Antoryum bitkisinin gelişimi pek hızlı olmaz. Boyu çok fazla uzamaz.
*Çoğaltılması sırasında köklerinden ayrılan antoryum derhal ayrılan köklerinden başka bir saksının içine dikilerek çoğaltılır.
*Bu yönteme kökten ayırma yöntemi denilmektedir. Kökten ayrılan 2.bitkimiz en kısa zamanda büyüyerek çiçek açar ve diğer bitkide tekrar kök vermeye başlar.
*Antoryumun çoğaltılması en uygun zaman mayıs ayıdır.
*Bitkiye kış aylarında musluktan aldığımız soğuk çeşme suyunu vermemeliyiz. Verdiğimiz su oda sıcaklığında olmalıdır.
*1. ve 2. antoryumumuza da aynı sulama, yetiştirme ve bakım işlemlerini uygulamalıyız.

     Kökten yavru verirse bunlar 15 hazirandan yaz sonuna kadar ayırmakla çoğaltılır. Yoksa, ve eğer antoryumunuzun gövdesi biraz uzamışsa dibe yakın kesin ayrı saksıya dikin. Bunu yazın sıcaklar baş gösterdiği zaman yapmalısınız. 15 haziran ve sonrası iyi bir zamandır. Kısa sürede köklenir, büyümeye başlaması en geç bir buçuk ay içinde olur. Kestiğiniz kök ise en az bir filiz verir o daha hızlı büyür.
Çoğaltma ortamı: Hava nemliliği köklendirme sürecinde çok daha fazla olmalı.


Toprak Bakımı Nasıl Olmalıdır ?

 Antoryum kökleri “havadar” ve doğal organik besleyicilerce zengin toprak istiyor. Humuslu, yaprak çürüntülü, ağaç kabuklarının ve dalların çürümüş parçaları ile karışık iyi bahçe toprağı, ponza taşı ve biraz da çürümüş sığır gübresi antoryumlar için en iyi toprak karışımı olur. Örnek bir toprak karışımı:
2 ölçü iyi bahçe toprağı + 2 ölçü ponza taşı + 1 ölçü sığır gübresi + 1 ölçü yaprak çürüntüsü + 1 ölçü kestane toprağı.

Genelde satın alınan antoryum bitkileri torf içinde gelir ve sık sulama sonucu bitkiler ölür. Bunun önüne geçmek için saksı toprağı değiştirilmelidir. Antoryum toprağının yüksek drenaj özelliği olmalıdır. Eğer toprak her sulandığında çamurlaşırsa bitki ölür. Aslında bitki köklerinin tamamen suda kalması bitkiyi öldürmez tabiatta bazı antoryumların bir kısım kökleri tamamen sudadır. Buradaki problem köklerin havasız kalması ve çürükçül bakterilerin üreyip bitkiyi öldürmesidir. Antoryum doğal koşullarda tropik yağmur ormanlarında ağaç altlarında veya kaya üstlerinde yetişir. Havai kökleri yardımıyla havanın nemini alır ve bu yolla beslenir. Köklerin yüksek oksijen isteği ve yüksek nem ihtiyacı simüle edilerek toprak karışımları hazırlanmıştır. Bazı profesyonel yetiştiricilerin önerdiği saksı harcı %30 oranında bio- kompost, %40 oranında orkide toprağı, %20 torf ve %10 perlitten oluşmaktadır ancak Tübitak destekli yapılan bir araştırmada yalnızca pomza içerisinde sağlıklı antoryumların yetiştirilebileceği kanıtlanmıştır. Bu malzemelerin bulunmaması durumunda toprak karışımı olarak 1:1:1 oranlarında ağaç kabuğu kompostu, perlit ve torf karışımı kullanılabilir. Havalanmayı artırmak amacıyla ince kıyılmış odun kömürü eklenir. Eğer ağaç kabuğu kompostu bulamazsanız 1:1 torf- perlit karışımı kullanabilirsiniz. Toprak karışımı hazırlarken toprak tarifine harfiyen uyulmasına gerek yoktur ancak gerekli koşullara bağlı kalınması bitki sağlığı için önemlidir.

 Kaynak2:   Antoryum kaba, iyi drene toprak tercih ediyor. Eşit parçaya perlit, turba yosunu ve çam kabuğu karışımı deneyin.  Orkide için kullanılan kabuklarda kullanılabilir.

Besin / vitamin vermek: Organik maddelerce zengin bir karışım sağlamışsanız antoryum için besin ilk iki yıl hiç gerekmez. Üçüncü yıl mayısta başlayarak ekim ayına kadar orkide besininden ayda bir vermelisiniz. Sonraki yıl nisanda toprağı yenilemeniz şarttır.
Bunun haricinde, yapraktan besin vermek iyi olur. Antoryumlar doğal ortamlarında yapraklarıyla çeşitli besin ve mineralleri alırlar ve yapraklarında depolarlar. Yapraktan besleme bu yüzden faydalı bir takviye olur. Ayrıca beğenmediğiniz yaprakları kesmeyin. Sararsalar bile “çürümedikçe” kesmemeli, kurumasını kendiliğinden düşmesini beklemelisiniz. Orkide besinini dozajı biraz azaltılmış olarak vermelisiniz. Fakat yaprakları ıslatmadan, bir defalık fısfıslamayla zerreler yapraklara saplara konsun yeter. Antoryumunuz hızlı büyümüyorsa haftada bir yapın daha fazla yapmayın. “Topraktan besin veriyorum, yapraktan da verince doz aşımı olur mu” diye sorarsanız: Hayır, iki tarz beslemenin etkileri tamamen ayrıdır doz aşımı söz konusu olamaz. »
Güzelliğini kaybeden çiçekleri tohum oluşturmaya yönelirse buna dikkat edin, hemen sap ucundan kesin atın yoksa bitkinin gelişimini yavaşlatır. Sapı kesmeyin kendiliğinden kurusun.

Derleyen:By EyyupK