1. Ekonomik önemi, Anavatanı ve Yayılma Alanları
Ravent, sebze olarak ülkemizde hemen hemen hiç tanınmaz. Buna neden olarak bu sebzenin özelliklerinin halkımızca bilinmemesi gösterilebilir. Buna karşılık bu sebzenin özelliklerini üzerinde taşıyan, aynı familyanın diğer bitkileri ise ülkemizde spontan olarak yetişir ve halkımız tarafından yoğun şekilde tüketilir. Böylelikle Ravent’e olan istek kendiliğinden sınırlanmaktadır. Ravent’in ülkemiz açısından ekonomik bir önemi olmamakla birlikte, iştah açıcı özelliği, sindirim sistemindeki çok olumlu etkileri nedeniyle yaşlı insanlarımıza önerilecek sebzeler arasında ön sıralarda gelmektedir. Çok yıllık ve yetiştirilmesinin çok kolay oluşu nedeniyle ev önü bahçelerinde yayılması beklenmektedir.
Ravent’in gen merkezleri arasında Doğu Asya ve Akdeniz çevresi sayılabilir. Dünyaya yayılması buralardan olmuştur. Başlangıçta tıbbi bitki olarak değerlendirilmiştir. Avrupa’da yayılmasının 16. Yüzyılda başladığı görülmektedir. Amerika’ya geçişi ancak 18. Yüzyılda olmuştur.
2. Morfolojik Özellikleri
2.1. Kök
2.2. Gövde
2.3. Yaprak
2.4. Çiçek
2.1. Kök
Bitki toprak altında gelişen düzensiz şekilli, boğumlu ve etli yapıda odunsu rizomlar oluşturur. Bu rizomlar üzerinde emici kökler yer alır. Ravent yaz boyunca bu rizomlara besin depo eder. Bitki çok yıllık hayatını bu kök sistemi ile sürdürür. Kökleri toprak yapısına bağlı olarak 50-60 cm derine kadar ulaşır. Çok az sayıda kökü daha derine ine bilir.
2.2. Gövde
Gövde 1.5-2 m kadar boy alır. Üzerinde küçük yapraklar ve çiçek demetleri yer alır. Çok dalanmış bir yapısı olmakla birlikte toplu olarak dikine gelişme gösterir. Bitki ancak ikinci yıldan itibaren gövde meydana getirir. Sonbaharda üzerinde tohumları olgunlaştıran gövde kurur.
2.3. Yaprak
Ravent bitkisi çok yoğun yaprak meydana getirir ve 40-50 cm çapında yaprak ayası oluşturur. Yaprak ayası tek veya çok parçalıdır. Yaprak kenarları dişli veya düz olabilir. Bitkinin yaprak ayaları değerlendirilmez.
Sadece yeşil gübre olarak kullanılır. Yaprak ayalarının üzeri hafif tüylü yapıdadır. Bu çok büyük ayayı, yine etli, dolgun yapıda boyuna damarlı, içe doğru kıvrık yapıda ve 40-70 cm arasında uzunluğa sahip bir yaprak sapı taşır. Bu sap yeşil renkli olabildiği gibi, bir kısmı yeşil bir kısmı şarap kırmızısı renkte olabilir. Bitkinin tüketilen kısmı bu yaprak saplarıdır.
2.4. Çiçek
Ravent bitkisi ikinci yıldan itibaren çiçek meydana getirir. Çiçekler çok dallanmış bir yapıda ve dikine büyüyen gövde üzerinde yer alırlar. Bitki çok sayıda çiçek meydana getirir. 2m kadar boy alan bu dallanmış gövde üzerinde 3 adet çanak, 3 adet taç yaprak ve 9 adet polen tozu kesesi taşıyan çiçekler meydana getirir. Çiçekler erselik yapıdadır. Dişi organ üç loplu ve oldukça büyük yapılıdır.
Polen tozu keseleri dişi organ reseptif hale gelmeden açılarak polen saçarlar. Protandri (erkek organlar dişi organlardan daha önce olgunlaşırlar) görülür ve tozlanma rüzgarla, az oranda da böceklerle olur.
3. Tohum ve çimlenme özellikleri
Tohumları üzerinde taşıdıkları kanatlar vasıtasıyla, rüzgarla etrafa dağılırlar. Tohumu gövdeye bağlayan çiçek sapı sağlam yapıdadır. Bu nedenle tohum uzun süre gövde üzerinde asılı kalır ve toprağa ulaşması çok geniş bir zaman dilimi içinde olur. Tohumlar 5-8 mm çapındadır ve oval şekillidir. Bitki çok sayıda tohum meydana getirir. Tohumların rengi koyu kahverengi, kanatlar ise açık renklidir. 50-60 adet tohum 1 gr gelir. Tohumlar çimlenmelerini 3-4 yıl süreyle korurlar. Tohumları hızlı çimlenen tohumlar arasında yer alır. Optimum çimlenme sıcaklığı 25-30 °C’dir
4. Yetiştirilme İstekleri
4.1. İklim isteği
4.2. Toprak isteği
4.1. İklim isteği
Ravent iklim istekleri bakımından seçici bir sebze değildir. Optimum gelişme sıcaklıkları 18-22 °C’dir Daha yüksek sıcaklıklarda yapraklar küçülür ve verim düşer.
Rizomları toprağın en az 15-20 cm’lik derinliklerinde yer aldığı için kışın soğuklardan pek etkilenmez. Bitki gelişme döneminde rutubetli ortamı severse de fazla suya karşı rizomları ve kökleri hassastır. Bitki belli süre ile gölge olan yerlerde de başarıyla yetiştirilir. Böyle yerlerde hasat gecikir. Erkenci üretim için güneşli ve güneye bakan yamaçlar tercih edilmelidir.
4.2. Toprak isteği
Ravent bitkisi toprak istekleri bakımından da seçici bir bitki değildir. Her toprakta yetiştirilebilir. Ancak toprak profilinin derin olması şarttır. Ağır karakterli topraklarda büyük habitüslü, hafif karakterli topraklarda ise küçük habitüslü çeşitleri tercih etmek gerekir. Kökler ve rizomlar 3-4 günden daha uzun süre ile su altında kalmamalıdır. Sürekli ıslak topraklarda ravent yetiştirilmemelidir. 4.5-7.5 pH değerleri arası uygun değerlerdir.
5. Yetiştirilme Şekli
5.1. Toprak hazırlığı, ekim ve dikim
5.2. Bakım işleri
5.1. Toprak hazırlığı, ekim ve dikim
Ravent bitkisi çok yıllık özelliği nedeniyle dikileceği yeri yıllarca işgal edeceğinden, dikim öncesindeki toprak işleme ve hazırlığın çok iyi yapılması gereklidir. Kök özellikleri verilirken belirtildiği gibi rizomları ve kökleri toprağın 50-60 cm derinliğine kadar ulaştığından, toprak işlemesinin tek soklu krizma pulluğu ile 50-60 cm derinden yapılması gereklidir. Toprağın çok yıllık yapancı otlardan temiz olmasına özen gösterilmelidir. Ravent yetiştirilecek toprağa dikim yılında dekara 6-7 ton gelecek şekilde organik gübre verilmesi ve gübrenin sürüm derinliğinde toprağa karıştırılması bitki gelişmesi açısından büyük yarar sağlar. Dikim tarihinden en az bir ay önce bu işlemlerin bitirilmesi gereklidir. Toprak hazırlığı sırasında organik gübreden başka fosforlu gübrelerin tamamı verilmeli, N ve K ise ilkbaharda verilmelidir.
Dikim sonbaharda yapıldığı gibi ilk baharda da yapılabilir. Ancak sonbahar dikimleri tercih edilmelidir. Dikim için sıra aralarında, büyük habituslu çeşitlerde 120 cm ve küçük habituslu çeşitlerde ise 100 cm aralıklarla 20 cm derinliğinde karıklar açılır. Daha önce yaşlı plantasyonlardan sökülen rizomlar 250 gr gelecek ve üzerinde 2-3 sürme gözü bulunacak şekilde parçalara ayrılarak çoğaltma materyali olarak hazırlanır ve bu parçalar karığın güney yönüne bakacak şekilde her 80-100 cm de bir sıra üzeri mesafe verilerek dikim yapılır ve karıktan su verilir.
5.2. Bakım işleri
Rizomlardan meydana gelen kökler bitkinin topraktan beslenmeye başlamasını sağlar. Bitki daha sonra kış dönemini toprak altında geçirecek şekilde gelişir. Havaların ısınması ile birlikte rizomdaki gözlerden bazıları sürerek gelişir. Bu yıl içinde gelişen yapraklar ve sapları daha küçük olur. Bitki normal yaprak ve yaprak sapı büyüklüğüne ikinci yıldan itibaren ulaşır. İlk yılı hasat yapmadan geçirmek diğer yıllarda bitkinin iyi gelişmesini ve düzenli bakım, sulama ve gübreleme dışında herhangi bir işlem yapılmaz.
İkinci yılın ilkbaharında bitki gelişmesi başlamadan önce sıra araları derin olmayacak şekilde (10-15 cm) işlenir ve hasada kadar. Sulamadan başka işlem yapılmaz. Hasat ya kısa aralıklarla ya da her bitkide 4-6 adet yaprak hasat edilecek büyüklüğe ulaşınca topluca 2-3 defada yapılır. Hasadın kısa aralıklarla sık sık yapılması verimi ve kaliteyi arttırır.
Şekil 10’da hasat anında ravent bitkilerinin durumu görülmektedir. İkinci yıldan itibaren bitkinin gelişme devresi boyunca gövdenin gelişmesi görülünce sürgün kopartılarak alınmalı, bitkinin çiçeklenmesine müsaade edilmemelidir. Bitkide çiçeklenmenin oluşması verimi önemli ölçüde düşürür.
6. Bakım işleri
Rizomlardan meydana gelen kökler bitkinin topraktan beslenmeye başlamasını sağlar. Bitki daha sonra kış dönemini toprak altında geçirecek şekilde gelişir. Havaların ısınması ile birlikte rizomdaki gözlerden bazıları sürerek gelişir. Bu yıl içinde gelişen yapraklar ve sapları daha küçük olur. Bitki normal yaprak ve yaprak sapı büyüklüğüne ikinci yıldan itibaren ulaşır. İlk yılı hasat yapmadan geçirmek diğer yıllarda bitkinin iyi gelişmesini ve düzenli bakım, sulama ve gübreleme dışında herhangi bir işlem yapılmaz.
İkinci yılın ilkbaharında bitki gelişmesi başlamadan önce sıra araları derin olmayacak şekilde (10-15 cm) işlenir ve hasada kadar. Sulamadan başka işlem yapılmaz. Hasat ya kısa aralıklarla ya da her bitkide 4-6 adet yaprak hasat edilecek büyüklüğe ulaşınca topluca 2-3 defada yapılır. Hasadın kısa aralıklarla sık sık yapılması verimi ve kaliteyi arttırır.
İkinci yıldan itibaren bitkinin gelişme devresi boyunca gövdenin gelişmesi görülünce sürgün kopartılarak alınmalı, bitkinin çiçeklenmesine müsaade edilmemelidir. Bitkide çiçeklenmenin oluşması verimi önemli ölçüde düşürür.
7. Olgunluk, Hasat ve Depolama
Hasat sürekli veya kademeli olarak yapılabilir. Sürekli hasat yapılıyorsa yapraklar çeşidin normal yaprak iriliğini kazandıklarında her bitkiden 2-4 yaprak koparılarak yapılır. Koparmada herhangi bir kesici alet kullanılmaz. Gelişmiş yaprağın ayası kesilerek uzaklaştırıldıktan sonra sap toprağa yakın yerinden tutulup toprağa doğru çekilerek bitkiden ayrılır. Daha sonra yıkanarak birkaç adedi bir bağ yapılarak, iki yerinden bağlanır. Bu şekilde demetlenen raventler pazara arz edilir. Raventlerde farklı renklerde çeşitler varsa renklerine göre ayrı ayrı demetler yapılmalıdır. Hasat süresi 3 ayı geçmemelidir. Daha uzun süreli hasat gelecek yılın verimine olumsuz etki eder. Verimin %25’i ilk ay, %45’i 2. Ay ve %30’u da 3. Ayda hasat edilir.
Hasat sırasında yaprak koltuklarında bulunan sürgün uçlarının zarar görmemesine özen gösterilmelidir. Yaprakların hasat olgunluğuna geldiği yaprak damarları arasındaki aya kısmının gergin hal alması ile anlaşılır. Haftada iki defa hasat yeterlidir. Hasat aralığı daha uzatılabilir ancak kısaltılmamalıdır. Hasadın sabahın erken saatlerinde ve kurak havalarda yapılması daha uygundur.
Hasat edilen ravent 0-1 °C’lik soğuk depolarda yaprak sapları yaprak ayaları ile örtülerek 2 hafta süre ile depolanabilir.
8. Verim
Verim 2.yıldan 8. yıla kadar düzenli olarak artar, ondan sonra azalır. Plantasyonun ömrü bakım ve bitki gelişmesi ile yakından ilgilidir, bu süre 10-12 yıla kadar çıkar. Dekara verim çeşitlere ve yetiştirmenin başarısına göre 1500-2000 kg arasında değişir.
9. Tohum Üretimi
Yabancı döllenmesi nedeniyle tohumla üretilmez, üretimi vegatatif olarak yapılır.
RAVENT
Ravent, Rhababes, Rheum palmatum,Rheum tanguticum, Rhabarbarum palmatum
Giriş: Vatanı Kuzeybatı Çin yani işgal altındaki D. Türkistan olup oradan dünyanın dişer ülkelerine yayılmıştır. Ravent kökü Türkiye, İran, Suriye, Mısır veya Rusya üzerinden batıya ihraç edildiğinden bu ülkelerin adı ile de anıldığı olmuştur. Önceleri Doğu Türkistan?dan batıya çeşitli yollarla ihraç edilen bitki kökü, sonra Anadolu?da yetiştirilerek batıya satılmıştır. Çin kaynaklardan Ravent kökünün M.Ö 2700 yılından beri bilindi ve başta kabızlığa karşı kullanıldığıdır, sonra da İbn ? i Sina ile birlikte İslam âleminde ve en sonda Avrupa?da 16.yüzyılda kullanılmaya başlandığı bilinmektedir. Raventin takriben 50? ye yakın türü mevcuttur ve bunlardan bir kısmının kökleri şifa maksadıyla kullanılırken, bir kısmının yaprak saplarından yemek yapılır. Bunlardan D. Türkistan Raventi : Rheum palmatum, Büyük (Türk) Ravent; Rheum efficindis Himalya Raventi ; R.emodi kökleri tıbbi maksatla kullanılanlar ve yemekli raventler ise Anadolu Raventi; (Işgın) Rheum; ribes ve Sibiyraramenti; Rheum rhabarbarum?u sayabiliriz.
Botanik: Ravent 1,5 ? 2,5 m boyunda çok yıllık oldukça güçlü bir bitki olup ilk 3 ? 4 yıl çiçek açmaz ve bütün gücünü köklere verir. Yaprakları Roset yaprak olanı oldukça büyüktür ve boyu 1 metreyi bulabilir, kenarları derin dişli ve el şeklinde loplu, baş tarafı ise kalp şeklindedir. Yaprakların üst kısmı koyu, altı açık yeşil renkli, uzun saplı ve damarları belirgili sarımsı yeşil renktedir. Üst yaprakları ise oldukça küçülür ve sapı da oldukça kısadır. Çiçekleri sapın en üst kısmında topluca bir arada dizili olup sayısız çiçekten meydana gelir bazen sarımsı yeşil, bazen esmerimsi yeşil bazen de kızılım tırak renkte olabilir. Kökleri; Ana kök kafa büyüklüğünce olup ondan çevresine yayılan yan kökler ve yumrulardan meydana gelir.
Yetiştirilmesi: Çok dayanıklı ve arsız bitki olup hemen her ortamda yetişebilir nemli topraklarda daha gür büyür.
Hasat Zamanı: Kökleri Ekim ? Kasım veya Nisanda sökülür artık maddelerden temizlenir, küçük parçalara ayrılır, güneşte veya soba üzerinde hafif ateşte kurutulur.
Kullanılması:
a) Araştırmalara Kabızlığa, İBS (irritabl bağırsak sendromu, bağırsak hasarlaşması ), Mide ? bağırsak kanamasına karşı kullanılır.
b) Komisyon E 21.07.1993 tarihli ve 133 nolu Monografi bildirisi yayınlamış ve bu bildiride başta kabızlığa karşı kullanılabileceği beyan edilmiştir.
c) Homöopatide: Ekşimsi pis kokulu İshal, büyük abdestten hemen önceki sancılar, Mide ve Bağırsak üşütmesi, büyük abdest sırasında ve hemen öncesinde ağrılara karşı kullanılır.
d) Halk arasında: Mide ve bağırsak üşütmesi ve kanamsı, Hepatit (Sarılık), Yutağın şişmesi, Burun ve ağız kanaması, Çıban, Kanlı çıban, ve spor veya kaza yaralanmalarına karşı kullanılır.
Çay: Ravent çayı kullanılacak orana göre etki yapar. Şayet 0,1 ? 0,5 gram kök tozu alınırsa ishali önler, eğer 1-2 gramdan çay yapılırsa ishal yapar. Çok az alındığında Ravent kökündeki Tanin etki ederek ishali önler, biraz fazla alınca Antrasenler etki ederek ishal yapar.
Çay harmanlar:
Homeopati de: Ravent kökünden 50 g ince kıyılmış kökünde veya tozundan bir şişeye konarak üzerine 500 ml %70?lik alkol ilave edilir ve güneş ışınlarından uzakta 4 ? 6 hafta muhafaza etikten sonra süzülerek Homöopatide ? Rheum? adı ile anılan tentür elde edilir. Bu Tentürden günde 3?4 defa 10 ? 15 damla alınır.
Hastalığın Belirtileri (Semptom):
A) Yan tesirleri:
Ravent kökü tozu veya hazır Natürel ilaçları uzun süre kullanılırsa kişide mineral kaybına neden olur. Bu nedenle uzun süre kullanılması mahzurludur.
B) Büyük Ravent, Türkisher Rhababer, Rheum Officinale BAILLON
Türk Raventi
Şifalı Ravent
Yapraklar yuvarlak veya Böbrek şeklinde daha büyük kullanılışı ve birleşimindeki maddeler hemen hemen aynıdır.
C) Yemeklik Ravent, Speiserrhobarbar, Rheum rhabarbarum.
Yaprakları yuvarlak kenarları düz, yaprak sapları etli ve yaprak saplarının yemeği yapıldığından bolca yetiştirilir, fakat şifa maksadıyla kullanılmaz.
D) Işgın, Anotoliien Rhabarbar, Rheum ribes
Genellikle Doğu Anadolu?da yetişen ışgın yüksek oranda (%10) tanin içerir, bu nedenle müshil yapıcı değil, ishali önleyici özelliğe sahiptir ve genellikle Yaprak sapları yenir veya yemeği yapılır. Boyu 1 m ancak bulur.
Bağırsak florası ve kılcal kan dolaşımı sağlıklı yaşayabilmek için çok önemlidir. Çünkü vitamin, mineral, aminoasit, enzim, glikoz, vb, besleyici maddenin hazırlanması, hücrelere ulaşması ve de mikroplarla mücadele eden makrofaj, T ve B- Hücreleri gibi savunma mekanizmalarının hücre aralarında dolaşması buna bağlıdır.Gökçek İksir'i ile tedavi olmak mümkündür. Tabii doğru beslenirseniz tedavi sürecide o oranda kısalır. vücudu cüruflardan arıtır, iltihaplı hastalıkları iyileştirir ve bağışıklık sistemini güçlendirir. mide-bağırsak rahatsızlıkları, deri hastalıkları ve her türlü alerjiye karşı etkilidir.
Asla peynir yememeli, çünkü asidoza ve iltihaplanmaya sebep olur.Siyah çay, kahve ve kola içilmemeli, çünkü bağırsakları kurutur ve vitamin, mineral ve aminoasitlerin alımını (absorbesini) önler.Alkol ve sigaranın zararları belli kanser, damarların yağlanması vb, artı uzun süre bira içilirse cinsel ikdidarsızlık ve hatta kısırlığa sebep olmaktadır.Sucuk salam sosis gibi et mamullerine 5-6 ay ara vermek gerekir (sade temiz et az yenilebilir) çünkü asidoza sebep olmaktadır.Bu da birçok hastalığın ana kaynağıdır.Akşam yemeği yerine yoğurt, meyve veya salata yenilebilir veya sebze çorbası içilebilir.Hayvansal besinler, patates, tahıl (beyaz pirinç), bakliyat ve hamurlu yiyecekler, özelikle de tatlılar akşam yenirse tam sindirilmez ve zamanla problemlere sebep olur.Ne kadar beyaz pirinç, patates, hamurlu yiyecekler, tatlı yiyecek ve içecekler, o kadar yağ oluşturur.Çünkü nişasta glikoza (şekere) dönüşür, şekerde yağa dönüşerek vücutta depolanır.Şeker ve antibiyotikler bağırsak mantarları çoğaltır, mantarlar ise her türlü hastalığı tetikler.Tatlı deyince akıla baklava, çikolata, dondurma vs gelir, kavun, karpuz ve üzümde tatlıdır ve bunlarda mantarı tetikler, çünkü aşırı şeker içeriler.
Alt Başlıklar
Ravent Çeşitleri
