Âlem: Plantae
Bölüm: Magnoliophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Asterales
Familya: Compositae
Cins: Zinnia sp.
Genel Özellikleri
Doğal olarak Güney Amerika ve Meksika’da yetişir. Tek
veya çok yıllık, otsu veya bodur ağaççık formunda 16 türe sahiptir. Uzun saplı,
sürgün ucunda veya dal çatallarında yer alan çiçekleri ve karşılıklı sıralanmış
yaprakları ile çok gösterişlidir.
Zinnialar bodur, yarı bodur ve boylu olmak üzere üç
grupta incelenir. Ayrıca erken açan, katmerli, iri veya küçük çiçekli çeşitleri
mevcuttur. Çiçek rengi kırmızı, mor, beyaz ve
sarı olabilmektedir. Ilıman iklim şartlarında temmuz -
ekim arası çiçekli kalır.
Üretimi
Saksıda yetiştiricilik için tohumlar şubat sonunda
kasalara atılır. Kesme çiçek yetiştiriciliği için ise tohumlar mart ve nisan
ayında yastıklara ekilir. Ekilen tohumların üzeri gevşek bir harçla hafifçe
örtülür. Tohumlar 20 – 26 0 C’de 10 günde çimlenir.
Çimlenme meydana gelinceye kadar yastıklara gölgeleme
yapılmalıdır. Çimlenmeden sonra sıcaklık 2 –3 derece düşürülür. Tohum ekiminden
2 -3 hafta sonra 8’lik saksılar ya da kesme çiçekçilik için 20x20 cm ara ile
tohum şaşırtılır. Tohumdan çiçeklenmeye değin geçen süre 8 – 10 hafta kadardır.
Fideler 12 cm boya ulaştıklarında uç alma yapılabilir. Ayrıca solan çiçeklerin
uzaklaştırılması çiçeklenme süresini uzatıcı etki yapar.
Ekolojik İstekleri
Güneşli yerlerden, hafif killi, besin maddece zengin
humuslu topraklardan hoşlanır.
Zinnialar gece soğuklarına karşı çok hassastır. Yaz
boyunca sık sık ve bol miktarda su
verilmelidir.
Peyzajda Kullanımı
Uzun süre çiçekli kalabildiği için çok kullanılan bir
yaz bitkisidir. Bahçelerde saf olarak ve tek renk bodur çeşitler
kullanıldığında iyi etki oluşturur. Boylu formda olanlar ise büyük gruplar
oluşturmada kullanılmaktadır. Ayrıca bu uzun boylu çeşitler kesme çiçekçilikte
de kullanılmaktadır.
Önemli Türleri
Zinnia angustifolia ( Z.haageana Regel, Z.mexicana)
Doğal olarak Meksika’da yetişmektedir.Tek yıllık, otsu
karakterde, dallanma gösterir. Bitki 30 – 40 cm boyundadır. Çiçeklenme zamanı
temmuz – ekim arasıdır. Bitki dallanmış formda olup çiçekleri turuncu
renktedir.
Zinnia elegans
Doğal olarak Meksika’da yetişmektedir. Tek yıllık ve
yarı dayanıklıdır. Otsu
karakterdedir. Çiçeklenme zamanı temmuzda başlar ve
ilk donlara kadar devam eder. Çiçeklerin orta kısmı sarı, dış kısmı eflatun ve
mordur. Yapraklar bitişik – yan yana ve kalp şeklindedir. Bitki tüylüdür.
Dallanma yapar. 40 – 100 cm boyundadır. Tohum ekimi ile üretilir. Tohum ekimi
mart ve nisan aylarında sıcak seralarda yapılır. Üzerleri hafifçe kapatılır.
Tohumdan çiçeklenmeye kadar geçen süre 8 – 10 hafta dolayındadır.
Zinnia pauciflora
Doğal olarak Peru’da bulunur. Tek yıllık bir bitkidir.
40 – 60 cm boyundadır. Çiçek renkleri erguvan ve kırmızı tonlarıdır. Çiçeklenme
zamanı temmuz ve eylül aylarıdır.
Karşılaşılan Önemli Hastalık ve Zararlılar
Çimlenme hastalıkları, rhizoctonia, sap çürüklüğü,
phytophtora, yaprak leke hastalıkları, virüs, botrytis, thrips, örümcekler,
yaprak bitleri ve sümüklü böcekler karşılaşılan en önemli problemlerdir.
Yaprak bitleri böcek sabun ya da sentetik böcek, spreyleri ile kontrol edilebilir .Yeşil zar kanatlı larvalar doğal olarak meydana gelen predatör ve parazitoit yaprakbiti kolonileri olabilir. Dört çizgili bitki böceği tarafından yaprakları üzerinde kahverengi batık lekelere neden olur. Bu böcek genelde tek tük hasara neden olur, kontrolü kolaydır. Örümcek akarları genellikle sıcak, kuru havalarda sorun yapar. Onların beslenmesiyle bronzlaşma veya noktalı yapraklara neden olur. Böcek öldürücü sabun veya mitisit nüfuslarını bastırmak için kullanılabilir.
Toz küf mantarına dayanıklı değildir Zinnianın en önemli hastalığıdır. Grimsi toz yapraklarda göründüğünde Özellikle sezon sonlarında bir sorundur. Mantar (chlorothalonil veya benomil) uygulamaları ile kontrol edilebilir. Yeterince Zinnia dikim azaltmak ya da hastalığın gelişimini geciktirebilir buda iyibir hava dolaşımı sağlamakla mümkündür. Eğer külleme ile inatçı sorunlar varsa, dayanıklı bitki çeşidi deneyin.Külleme hastalığı bir başka mücadelede genellikle fıskiye sistemlerinde meydana gelir özellikle akşam sulamaları külleme hastalığına neden olur. Bunun için sabah sulaması tercih edilir mümkünse dipten köklere sulama yapılmalı.Eğer hastalık görülürse sulu kükürt kullanın.
Diğer hastalıklar yanıklığı, ya da ağaran merkezleri gibi kırmızımsı kahverengi lekeler başlar alternariyoz yaprak lekesi, içerir. Saplar ve çiçekler benekli veya tamamen boşa haline üzerinde Sonunda koyu kahverengi görülen kanser oluşturur. Bakteriyel Yaprak Lekesi da kırmızımsı kahverengi lekeler neden olur, ancak bu açısal ve sadece yaprakları vardır. Bu hastalık Ağustos ayında bitkilerin ölümüne neden olabilir.
Kaynak:
Susan Mahr, Bahçe Bitkileri, University of Wisconsin Bölümü - Madison
Yaprak bitleri böcek sabun ya da sentetik böcek, spreyleri ile kontrol edilebilir .Yeşil zar kanatlı larvalar doğal olarak meydana gelen predatör ve parazitoit yaprakbiti kolonileri olabilir. Dört çizgili bitki böceği tarafından yaprakları üzerinde kahverengi batık lekelere neden olur. Bu böcek genelde tek tük hasara neden olur, kontrolü kolaydır. Örümcek akarları genellikle sıcak, kuru havalarda sorun yapar. Onların beslenmesiyle bronzlaşma veya noktalı yapraklara neden olur. Böcek öldürücü sabun veya mitisit nüfuslarını bastırmak için kullanılabilir.
Toz küf mantarına dayanıklı değildir Zinnianın en önemli hastalığıdır. Grimsi toz yapraklarda göründüğünde Özellikle sezon sonlarında bir sorundur. Mantar (chlorothalonil veya benomil) uygulamaları ile kontrol edilebilir. Yeterince Zinnia dikim azaltmak ya da hastalığın gelişimini geciktirebilir buda iyibir hava dolaşımı sağlamakla mümkündür. Eğer külleme ile inatçı sorunlar varsa, dayanıklı bitki çeşidi deneyin.Külleme hastalığı bir başka mücadelede genellikle fıskiye sistemlerinde meydana gelir özellikle akşam sulamaları külleme hastalığına neden olur. Bunun için sabah sulaması tercih edilir mümkünse dipten köklere sulama yapılmalı.Eğer hastalık görülürse sulu kükürt kullanın.
Diğer hastalıklar yanıklığı, ya da ağaran merkezleri gibi kırmızımsı kahverengi lekeler başlar alternariyoz yaprak lekesi, içerir. Saplar ve çiçekler benekli veya tamamen boşa haline üzerinde Sonunda koyu kahverengi görülen kanser oluşturur. Bakteriyel Yaprak Lekesi da kırmızımsı kahverengi lekeler neden olur, ancak bu açısal ve sadece yaprakları vardır. Bu hastalık Ağustos ayında bitkilerin ölümüne neden olabilir.
Kaynak:
Susan Mahr, Bahçe Bitkileri, University of Wisconsin Bölümü - Madison
Katmerli olanları, püskül kaktüs çiçekli olanları ebruli olanları vardır. Çap 10 cm ve üzeri. 50-60 cm boylanır.Toplam 7 renk. Havalar ısınıp, güneş yapraklarına vurunca Zinnia'lar coşar. Artık yaz sonuna dek sizi bekleyen tek şey bir renk cümbüşüdür.
Egzotik, gösterişli ancak yetiştirmesi bir o kadar kolay bir bitkidir Zinniya. Ülkemizde Kirli Hanım olarak tanınsa da birbirinden gösterişli ve bol bol açan çiçekleri ile bahçelerin incisidir. Çiçekleri hemen geçmez. Rengarenk çiçekleri ile oluşturduğunuz buketleri vazolarda uzun süre dayanır. Üstelik sadece vazolarınızı süslemekle kalmaz bu çiçekler. Pek çok yararlı böcek ve kelebeği de bahçenize çeker ve diğer bitkilere de fayda sağlar.
Çiçeklenme: Bahar sonu / Haziran - Kasım ayları arası
Zinnia tohumu ekimi
Ilıman bölgelerde yıl boyunca - en soğuk aylar aralık sonu-Ocak ve Şubat başı - hariç ekimi yapılabilir.
Hobi bahçelerinde ekim için en ideal zaman Mart - Mayıs ayları arası dönemde doğrudan dış mekanda çiçeklenecekleri yere ekilerek yapılmasıdır.
Ilıman iklim bitkisi olduğundan donlara ve aşırı soğuklara dayanıklı değildir. Tohumlar hazırlanmış çiçek yataklarına ya da üretim saksılarına nemli toprak doldurulduktan sonra serpilerek ekilir. Neredeyse tüm tohumlar eksiksiz olarak çimleneceklerinden, boyları 5 cm'e ulaştığında seyreltilerek sökülen filizler daha geniş üretim saksılarında fidelenir. Fideler kalıcı yerlerine bahar ortasından itibaren alınabilir.
Zinniya tohumu çimlendirme
Ön uygulama istemez. Çok kolay çimlenir. Detaylı çimlendirme bilgisi tohumla birlikte gönderilmektedir. Çocuklarla birlikte yetiştirilecek bitkilerin başında gelir. Yeni başlayanları bile yarı yolda bırakmayacak, kolay ve hızlı gelişip, gösterişli çiçeklenen bir bitkidir.
Zinnia çiçeği bakımı ve diğer bilgiler
Verimli ve gevşek , tınlı bahçe toprağında güzel gelişir. Organik maddece zengin topraklar, nem tutumu yüksek topraklar hoşuna gider. Donlardan etkilenebilir. Bakımlı toprakta gübre istemez. Ama daha mutlu etmek çiçekten çıldırtmak mı istiyorsunuz? O zaman akıllı granül gübrelerinizi deneyin. Kısa sürede çiçek renk kalitesinde ve sayısında artış göreceksiniz, üstelik gübrenin yüksek teknoloji sayesinde saksı ya da bahçe toprağınızı da tuzlandırmadan.
Zinnia nerede yetiştirilir ?
Saksılar, çiçek tarhları, yürüme yollarının kenarları bitkinin kendini en güzel gösterdiği yerler olup ,tüm bahçe bitkileri ile dost, kimseye zarar vermeden çiçeklenir, diğer bitkilerle rekabete girmez.
Ek bilgiler
Zinnia türleri tohumdan en kolay yetiştirilip çiçeklendirilen bitkilerden biridir. Üstelik çiçekleri çok gösterişli ve zengin renkleri ile dikkat çekicidir. Tohumdan ilk kez çiçek yetiştirecek olanlar kadar tecrübeli yetiştiriciler de bu avantajları nedeni ile zinnia yı bahçe saksıları için süs bitkisi olarak tercih ederle
Ekim zamanı : Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran
Dikim yeri : Bordür ve Tarhlar, Kaya bahçesi, Saksıya uygun
Özelliği : Kolay yetişen, Uzun süre çiçekli, Mevsimlik, Az bakım ister
İklim ve konumu : Güneşli, Sahil kesimi, Kuraklığa dayanıklı, Yarı gölge, Sıcağa dayanıklı
Çiçeklenme zamanı : Yaz, Sonbahar
Çiçek rengi : Karışık renkli
Türüne göre : saksı ve çiçek tarhı
Buda benimkiler
Kaktüs zinnia
Nane şekeri karışımı kırçıllı çiçekler
Yayılıcı zinnia (zinnia angustifolia)
Halı gibi sarsın ve bir an önce çiçeklensin .Bahçe ve saksıları hareketlendirecek turuncu ve tonlarında yayılıcı örtücü zinnia sadece 30-50 cm boylanır.Turuncunun tonlarında ve beyaz çiçeklenen karışım Zinnia yayılıcı özelliği sayesinde ekili alanı doldurur ve çiçeklenir. Aşırı rüzgar alan yerlere dikmeyiniz. Tohumdan yetiştirip fidelemesi ve bakımı çok kolay bir bitkidir.
Düzenli sulamada tam performans gösterse de kuraklığa dayanıklıdır. Sayısız çiçek açar. Çiçeklenme genelde yaz ortasında başlar ve ilk donlara dek devam eder. Tohumu alınabilen ve döktüğü tohumlardan yeniden sürebilen, gösterişli geleneksel bir türdür.
Yalın kat, papatya benzeri çiçekleri ile tohumdan yeni başlayanlara önerebileceğimiz Yayılıcı Zinnia'nın çiçeklerinin geçmesine yakın sıkı budamadan geçirirseniz haftasını doldurmadan daha fazla çiçekle size geri döneceğini de hatırlatalım.
Egzotik, gösterişli ancak yetiştirmesi bir o kadar kolay bir bitkidir Zinniya. Ülkemizde Kirli Hanım olarak tanınsa da birbirinden gösterişli ve bol bol açan çiçekleri ile bahçelerin incisidir. Çiçekleri hemen geçmez. Rengarenk çiçekleri ile oluşturduğunuz buketleri vazolarda uzun süre dayanır. Üstelik sadece vazolarınızı süslemekle kalmaz bu çiçekler. Pek çok yararlı böcek ve kelebeği de bahçenize çeker ve diğer bitkilere de fayda sağlar.
ZinniaZinnia acem halısı varyetesi ( haageana persian carpet)
Toprak tonlarında katmerli ve yalın kat çiçekler.Yaz başından ilk donlara dek açan arsız varyete. 30-40 cm boylanır. Tek ve çift renkli çiçekler. Rüzgara ve sıcağa daha dayanıklı olan küçük yapraklı varyete. Geçen çiçekleri hemen budayın, ardından daha çok çiçek sürsün.
Egzotik, gösterişli ancak yetiştirmesi bir o kadar kolay bir bitkidir Zinniya. Ülkemizde Kirli Hanım olarak tanınsa da birbirinden gösterişli ve bol bol açan çiçekleri ile bahçelerin incisidir. Çiçekleri hemen geçmez. Rengarenk çiçekleri ile oluşturduğunuz buketleri vazolarda uzun süre dayanır. Üstelik sadece vazolarınızı süslemekle kalmaz bu çiçekler. Pek çok yararlı böcek ve kelebeği de bahçenize çeker ve diğer bitkilere de fayda sağlar.
Çiçeklenme: Bahar sonu / Haziran - Kasım ayları arası
acem halısı varyetesi ( haageana persian carpet)
Toprak tonlarında katmerli ve yalın kat çiçekler.Yaz başından ilk donlara dek açan arsız varyete. 30-40 cm boylanır. Tek ve çift renkli çiçekler. Rüzgara ve sıcağa daha dayanıklı olan küçük yapraklı varyete. Geçen çiçekleri hemen budayın, ardından daha çok çiçek sürsün.
Egzotik, gösterişli ancak yetiştirmesi bir o kadar kolay bir bitkidir Zinniya. Ülkemizde Kirli Hanım olarak tanınsa da birbirinden gösterişli ve bol bol açan çiçekleri ile bahçelerin incisidir. Çiçekleri hemen geçmez. Rengarenk çiçekleri ile oluşturduğunuz buketleri vazolarda uzun süre dayanır. Üstelik sadece vazolarınızı süslemekle kalmaz bu çiçekler. Pek çok yararlı böcek ve kelebeği de bahçenize çeker ve diğer bitkilere de fayda sağlar.
Çiçeklenme: Bahar sonu / Haziran - Kasım ayları arası
Zinnia Dahlia Flowered (Yıldız çiçeği görünümlü zinnia)
Ortak Ad : Dahlia Çiçekli Zinnia
Botanik Adı Zinnia elegans
Bitki Türü / Yaşam Döngüsü Yıllık
Işık Gereksinimleri Tam Güneş
Çiçek Rengi Karışık
Tahmini Olgun Yükseklik 30-40 santim boyunda
Çiçeklenme Zamanı Yaz
Çoğalma Tohum
Toprak Nem Ortalama
Toprak Tınlı Toprak, Kil Toprak
Ana vatanı Meksika
Önerilen Kullanım Alanları Tarhlar,park bahçeler ,Konteynerler, Kesme gösterişli Çiçek.
Zinnia Lava Lamp Mix (Lav ışığı zinnia)
Single Flowered Zinnia (Tek Katlı Çiçekli Zinnia)
Formları ve çeşitli boyutları parlak, canlı çiçekleri ile bolluk , yüksek ısı ve güçlü güneş bir sevgi her ikisi ile de zinnialar büyük keyif sağlar.
Zinnia - pink and yellow
Zinnia, Old Mexico
Zinnia California Giant Mix (Dev)
Kaliforniya devleri varyetesi, çalı formunda bol dallanma yapan ve bol çiçeklenen bir zinnia varyetesidir. Yaklaşık 10-12 cm çaplı katmerli ve yarı katmerli çiçekler veren varyete
Ekim zamanı : Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran
Dikim yeri : Bordür ve Tarhlar, Kaya bahçesi, Saksıya uygun, Kır bahçesi
Özelliği : Kolay yetişen, Uzun süre çiçekli, Mevsimlik, Az bakım ister
İklim ve konumu : Güneşli, Sahil kesimi, Kuraklığa dayanıklı, Yarı gölge, Sıcağa dayanıklı
Çiçeklenme zamanı : Yaz, Sonbahar
Çiçek rengi : Karışık renkli, Sarı
Türüne göre : saksı ve çiçek tarhı
Tohumları ve
köklendirilmesi
Çimlendirme Resimleri
(Kirli hanım çiçeği )
(Kirli hanım çiçeği )
Zinnia (nane şekeri karışımı ebruli çiçekler)(zinnia elegans peppermint stick mix)
En renkli zinnia tohumumuz. Gösterişli kontrast yaratan kırçıllı ve çizgili tam katmerli çiçekleri ile "nane şekeri" karışımımıza bayılacaksınız.
Karışım içinde krem, beyaz ve sarı ana renk olmak üzere; üzerleri kırmızı, gül, mor, ve turuncu portakal renkli çizgiler taşıyan ponpon şekilli tam katmerli ve çapı 5 cm varan çiçekler açan bir zinnia yetiştirmenize olanak veren tohumlar var.
Bu geliştirilmiş varyete aldığınız tohumlardan benzer çiçekler verir mi bilinmez ancak ev ve bahçedeki saksıları süsleyecek pek çok kesme çiçek vereceğinden şüphe yok.
Satışımızda ki en hızlı, en kolay büyüyen, çimlenen ve fidelenen bitki olması sebebi ile yine en çok teşekkür aldığımız zinnia ailesinden benzersiz bir seçim nane şekerleri.
Ülkemiz için yetiştirme iklim kuşağı: mevsimlik bitki türkiye genelinde yetişir
Ekim zamanı : Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran
Dikim yeri : Bordür ve Tarhlar, Kaya bahçesi, Saksıya uygun, Kır bahçesi
Özelliği : Uzun süre çiçekli, Mevsimlik, Az bakım ister, Kolay yetişen
İklim ve konumu : Güneşli, Sahil kesimi, Kuraklığa dayanıklı, Yarı gölge, Sıcağa dayanıklı
Çiçeklenme zamanı : Yaz, Sonbahar
Çiçek rengi : Çift renk, Karışık renkli
Türüne göre : saksı ve çiçek tarhı
Bodur zinnia(zinnia elegans thumbs up dwarf mix)
Katmerli ve yarı katmerli parlak rengarenk çiçekler. Sadece 15 cm boylanan varyete özellikle saksı ekimleri içine ideal. Hibrit tür dar alanlı bahçelerde çiçek tarhlarında da yüksek performans gösteren bir varyete. Çiçekler boylanan Zinnialara göre daha küçüktür.
Violet Zinnia Elegans
Zinnia, Raspberry Lemonade Mix
Diğer türler
zinnia hybrid(melezlemeyle elde edilmiş varyeteler)