Çimleri sıcaklık isteklerine göre de serin iklim bitkileri ve sıcak iklim bitkileri diye ikiye ayırabiliriz. Bu çim çeşitleri yalnızca kıyı bölgelerimizde veya iç bölgelerimizde yetişir diye kesin sınır çizmek mümkün değildir. Fakat biz çim çeşitlerimizi bu başlıklar altında inceleyeceğiz.
Serin iklim çim çeşitleri: Bu çimlerimizin başlıca özelliği, en iyi gelişme dönemleri 10-27 ºC toprak sıcaklığında olmasıdır. Havalar aşırı donlu ve kuru olmadığı kış aylarında iyi bir bakımla renklerini muhafaza edebilmektedir. Bunlar her birinin yaprak dokusu, boyu, gelişme hızları vb. özellikleri farklı olduğu için her birinin artı veya eksi yönleri bulunmaktadır. Bunlar kendi aralarında belirli oranlarda yapılacak karışımlarla birbirinin açık yönleri kapatılabilir.
Bu çim çeşitleri:
Agropyron repens (Tarla ayrığı):
Türkiye'nin her tarafına yayılmış, gevşek fakat sağlam bir doku oluşturur. Uzun kök sistemine sahip, rizomlarıyla yayılan çim türüdür. Kaba doku oluşturur. Kurağa dayanıklıdır fakat yazın şiddetli sıcaklarında gelişmesi durur. Basılmaya dayanıklıdır. Tarım alanlarında yabancı ot olarak bulunur.
Agrostis canina (Tavus otu):
1 gr.da 17.000 adet tohum bulunmaktadır. Bu çeşit üst sürgünler ile yayılan, dar yapraklı, kısa boylu, sarı yeşil renkli bir alt çimdir.Sık, yumuşak, keçe gb. bir doku oluşturur.Biraz kuraklığa dayanıklıdır, yabani otlarla mücadele edebilir.
Agrostis tenuis (Tavus otu):
1-2 cm'ye kadar kısa biçilmeye dayanıklıdır.
- Sık ve yoğun bir çim yüzeyi oluşturur.
- Yaralandığında kendini çabuk yeniler.
- Kurak şartlara oldukça dayanıklıdır. En sıcak günlerde bile yeşil rengini muhafaza eder.
- Soğuğa ve dona dayanıklıdır.
- Rizom ve stolonları ile yayılarak gelişir.
- Agrostis tenuis ile yapılacak karışımlar yapraklarının ince olmasından dolayı güzel ve ince dokulu yüzeylerin oluşmasını sağlar.
1 gr. da 16.000 adet tohum bulunur. İnce tohumlu,alt çim. Sürekli yumak yapan sık dokulu, kısa boylu, yazın açık yeşil renklidir. Yaprak genişliği ortadır. Özellikle ağır topraklarda (killi topraklarda) zarar görebilir. Derin biçime elverişlidir.Biraz gölgeye dayanıklıdır. Susuz kaldığında özellikle renkleri sararır.
Agrostis stolonifera(Btaklık tavus otu):
1 gr.da 12.000 adet tohum bulunur. Sık ve ince dokulu bir çim oluşturur. Derin biçime elverişlidir. Tohum ve stolonları ile üretilmektedir. Gençlik devresinde yavaş gelişir, serin ve yağışlı yerlerden hoşlanır. Besin maddelerince zengin tınlı-killi topraklarda, iyi drenaj koşullarında iyi gelişme gösterir.
Dactylis glomerata (Domuz ayrığı):
Festuca rubra (Kırmızı yumak):
Festuca ovina (Yumak Otu):
Festuca arundinacea (Uzun Yumak):
Festuca longifolia:Kaba yapılı, ezilmeye ve kısa biçmeye çok fazla dayanıklı değildir.Bu yüzden spor alanlarında kullanılamaz.Ancak dekoratif amaçlar için tercih edilen bir çimdir. Yaz-kış koyu yeşildir ve ayrıca Corticium hastalığına dayanıklıdır. Gölgeye toleranslıdır. Kurağa dayanıklıdır.
Lolium multiflorum (İtalyan çimi):
Lolium perenne (İngiliz çimi):
.jpg)
Kışa çok dayanıklı değildir.Ani sıcaklık düşmelerinde zarar görebilir. Ilık ve serin yöreler rutubeti seven bu bitki için uygundur. Çevre koşullarına çok dayanıklıdır. Verimli topraklarda daha iyi gelişir.
A.B.D'deki ulusal testlerde yaprak lekesi, pembe kar küfü ve dolar spot gibi başlıca çim hastalıklarına karşı üstün direnç göstermiştir.
Çim tohumu çeşitleri arasında en hızlı yeşil olan oluşturan bir çim tohumudur.Spor alan karışım çim tohumlarının vazgeçilmezidir.İnçe yapraklı ve kısa boylu olup düşük boyda
biçime uygun bir çeşittir.Kış şartlarına dayanıklıdır.Ilıman bölgelerde sürekli yeşil kalır.Çok yıllık bir çim tohumudur.Çim hastalıklarına dirençli bir varyete(çeşit) dir.
Sonbahar ve ilkbahar ekimi yapılır.Tohum miktarı metre kareye 40gr.dır.Ekim derinliği 1-2cm.dir.
Pheleum pratense (Çayır kelp kuyruğu):
1gr.da 2000 adet tohum vardır. Bu bitki yabani karakterde olduğu için dayanıklılık bakımından önemli çim türüdür. Kültüre alınması zor bir çeşittir. Geniş yapraklı,kuraklığa hassas, kendini yenileme yeteneği yüksektir. Vejetasyona erken başlaması bir avantajdır.Ağır ve rutubetli topraklar için çok uygundur.
Poa pratensis (Çayır salkım otu):
Sıcak iklim Çim türleri:
Özellikle subtropik ve tropik çim türleridir. Özellikle ülkemizde Nisan-Ekim aylarında istenilen fonksiyonları yerine getirirler. Ege ve Akdeniz Bölgeleri gibi sıcaklığın fazla olduğu ortamlar varsa bu devre Mart başından Kasım sonuna kadar da olabilir. Bu devre dışında kalan dönemde sıcak iklim çim türleri sarı yada açık kahverengi bir görüntüye sahip olur. Bu nedenle bazı çalışmalar da bu türler kullanılmak istenilmez.
Toprak sıcaklığı 5-8 ºC olduğunda gelişme gösterir. Bu sıcaklığın altında olursa alt kısmında sararmalar gözükür. Mart 15- Ekim başına kadar yeşil kalır. Özellikle sıcak iklim çevre koşullarında iyi gelişme gösterir. Akdeniz ikliminin hüküm sürdüğü G. Afrika, K. Afrika, Filistin, İsrail'deki çim türleri yetiştirilebilir. Deniz tuzlu rüzgarlarından zarar görmez. Zoysia japonica biraz duyarlıdır. Ayırmayla, köklü çelik ve çelik ile üretilebilir. Çok derin biçilmemelidir, biçilirse renk değişimi görülebilir. Kışın kullanılmayan alanlarda bilhassa yazlıklarda kullanılması tavsiye edilir. Su istekleri daha azdır.
Axanopunus offinis (Halı çimi):
Buchloe dactlyloides (Buffalo çimi):
Cynadon dactylon c.v.(Bermuda çimi):
Cynadon tranvaalensis (Uganda çimi):
Dıgıtera decumbens:
Zoysia japonica(Japon çimi, Kore çimi):
.jpeg)
| ÇEŞİTLER | KULLANIM BÖLGELERİ | KULLANIM ALANLARI | DOKU RENK | ISIYA DAYANIKLILIK | GÖLGEYE DAYANIKLILIK | BASILMAYA DAYANIKLILIK | |||
| S I C A K İ K L İ M | TIFWAY 419 | EGE AKDENİZ | Spor, golf sahaları, aktif ve pasif rekreasyon alanları, turistik tesisler, tatil siteleri, ev bahçeleri | Sıkı doku, koyu yeşil | Çok yüksek | Zayıf | Y Ü K S E K | ||
| TIFDWARF | EGE AKDENİZ | Golf sahaları | İnce sık doku, koyu yeşil | Çok yüksek | Zayıf | ||||
| SEADWARF PASPALUM | EGE AKDENİZ MARMARA | Spor, golf sahaları, aktif ve pasif rekreasyon alanları, turistik tesisler, tatil siteleri, ev bahçeleri | Sıkı doku, koyu yeşil | Çok yüksek | Orta | ||||
| SEA SPRAY PASPALUM | EGE AKDENİZ MARMARA | Spor, golf sahaları, aktif ve pasif rekreasyon alanları, turistik tesisler, tatil siteleri, ev bahçeleri | Sıkı doku, koyu yeşil | Çok yüksek | Orta | ||||
| |||||||||
TIFWAY 419
TIFDWARF
SEADWARF
PASPALUM
PASPALUM
Sea Spray Paspalum
Değişik iklim şartlarına yüksek derecede adaptasyon gösterebilen,genetik tabanı bir hayli geniş bir çeşittir.Bu özellik,çeşidin ıslahı aşamasında,çok sayıda farklı eko-tiplerin kullanılmış olmasından kaynaklanmaktadır.Elverişsiz dönem veya şartların ardından,güçlü bir büyüme sergileme yeteneğinde olan BELIDA,aşınmaya veya kışa dayanım gösterir.Hastalıklara toleransının yüksek olması çeşide sağlıklı bir görünüş kazandırır.İlk ekimde çabuk çimlenir ve tutunur,baharda erkenden ve hızlı biçimde gelişir.
ECHO(Kırmızı Yumak):
Süratle çıkış yapar,tutunur,gümrah büyüme ve iyi bir adaptasyon gösterir.İnce yapraklara sahip olup,bakım istekleri fazla değildir.Sağlam Köksal(rizom) ları vasıtasıyla yeşil alanlardaki boşlukları kapatma yeteneğindedir.Aşırı yaz sıcaklıklarına,kuru ve gölgeli şartalara toleranslıdır.Tek başına ve diğer yumak tip veya çeşitleri ile birlikte ekildiğinde,eski çim alanlarında kendine yenilemesine,tekrar taze yeşil bir görünüm kazanmasına katkı yapar.
BERMUDA ÇİMİ:
CAPRI(İngiliz Çimi):
FINELAWN(Kamışsı Yumak):
Bu çimlerimizin başlıca özelliği, en iyi gelişme dönemleri 10-27 ºC toprak sıcaklığında olmasıdır. Havalar aşırı donlu ve kuru olmadığı kış aylarında iyi bir bakımla renklerini muhafaza edebilmektedir. Bunlar her birinin yaprak dokusu, boyu, gelişme hızları vb. özellikleri farklı olduğu için her birinin artı veya eksi yönleri bulunmaktadır. Bunlar kendi aralarında belirli oranlarda yapılacak karışımlarla birbirinin açık yönleri kapatılabilir.Bu çim çeşitleri:
Agropyron repens (Tarla ayrığı):Türkiye'nin her tarafına yayılmış, gevşek fakat sağlam bir doku oluşturur. Uzun kök sistemine sahip, rizomlarıyla yayılan çim türüdür. Kaba doku oluşturur. Kurağa dayanıklıdır fakat yazın şiddetli sıcaklarında gelişmesi durur. Basılmaya dayanıklıdır. Tarım alanlarında yabancı ot olarak bulunur.
Agrostis canina (Tavus otu): 1 gr.da 17.000 adet tohum bulunmaktadır. Bu çeşit üst sürgünler ile yayılan, dar yapraklı, kısa boylu, sarı yeşil renkli bir alt çimdir.Sık, yumuşak, keçe gb. bir doku oluşturur.Biraz kuraklığa dayanıklıdır, yabani otlarla mücadele edebilir.
Agrostis tenuis (Tavus otu): 1 gr. da 16.000 adet tohum bulunur. İnce tohumlu,alt çim. Sürekli yumak yapan sık dokulu, kısa boylu, yazın açık yeşil renklidir. Yaprak genişliği ortadır. Özellikle ağır topraklarda (killi topraklarda) zarar görebilir. Derin biçime elverişlidir.Biraz gölgeye dayanıklıdır. Susuz kaldığında özellikle renkleri sararır.
Agrostis stolonifera(Btaklık tavus otu): 1 gr.da 12.000 adet tohum bulunur. Sık ve ince dokulu bir çim oluşturur. Derin biçime elverişlidir. Tohum ve stolonları ile üretilmektedir. Gençlik devresinde yavaş gelişir, serin ve yağışlı yerlerden hoşlanır. Besin maddelerince zengin tınlı-killi topraklarda, iyi drenaj koşullarında iyi gelişme gösterir.
Dactylis glomerata (Domuz ayrığı): 1 gr.da 1100 adet tohum bulunur. Kaba demetler şeklinde çok rutubetli alanlara adapte olabilen, tüysüz, çok yıllık bir çim bitkisidir. Bu çeşitlerin tamamı dik eğimli alanlar ve banketler için uygundur
Festuca rubra (Kırmızı yumak): 1 gr.da 1000 adet tohum içerir.İnce yada dar yapraklıdır.Bu bitkimiz kuraklığa oldukça dayanıklıdır. Gölgeye de dayanıklıdır.Hemen hemen her amaç için uygun olan çim türüdür.Bu bitkimizin orta derece basılabilirliği vardır.
Festuca ovina (Yumak Otu): 1 gr.da 2000 adet tohum içerir.İnce yapraklı, sık dokuludur. Tüm festucalarda olduğu gibi yumak oluşturur. Kırsal alan peyzaj onarım çalışmalarında kullanılabilir. Çevre koşullarınadayanıklıdır.Hastalıklara duyarlıdır.Yoğun biçmelerde hastalıklara duyarlılık artar.Gölge çimidir.Yıpranmaya dayanıklıdır.Düşük sıcaklıklara dayanıklıdır.
Festuca arundinacea (Uzun Yumak): 1 gr.da 380-580 adet tohum içerir.Kaba dokulu, öbek halinde gelişme gösteren,ezilmeye ve basılmaya dayanıklı çok yıllık bir çim bitkisidir. Tohumla üretilir. rizomları ve kök sürgünleri ile kısa zamanda yayılır. Ekstrem sıcaklıklara karşı duyarlıdır. Asitli topraklarda yetiştirilebilir. Su isteği bakımından dayanıklıdır.
Festuca longifolia:Kaba yapılı, ezilmeye ve kısa biçmeye çok fazla dayanıklı değildir.Bu yüzden spor alanlarında kullanılamaz.Ancak dekoratif amaçlar için tercih edilen bir çimdir. Yaz-kış koyu yeşildir ve ayrıca Corticium hastalığına dayanıklıdır. Gölgeye toleranslıdır. Kurağa dayanıklıdır.
Lolium multiflorum (İtalyan çimi):1 gr.da 500 adet tohum bulunur.Kış ve ilkbahar ekimlerinden sonra güzel renk veren,tek yıllık,kaba dokulu ve hızlı gelişen bir çim türüdür.
Lolium perenne (İngiliz çimi): 1gr.da 500 adet tohum bulunur.Bu bitki ülkemizin hemen hemen her yerinden yetişebilir.Dik,yatık ve yarı-yatık formları vardır.Gençken ince bir yapıya sahip olup sonra giderek kalınlaşır.Yaprakların rengi gençken canlı ve yeşil, yaşlandıkça saman rengi yeşile dönüşür.L. perenne serbest bırakıldığında 30-60 cm. arasında bir boya ulaşabilir.
Kışa çok dayanıklı değildir.Ani sıcaklık düşmelerinde zarar görebilir. Ilık ve serin yöreler rutubeti seven bu bitki için uygundur. Çevre koşullarına çok dayanıklıdır. Verimli topraklarda daha iyi gelişir.
Pheleum pratense (Çayır kelp kuyruğu): 1gr.da 2000 adet tohum vardır. Bu bitki yabani karakterde olduğu için dayanıklılık bakımından önemli çim türüdür. Kültüre alınması zor bir çeşittir. Geniş yapraklı,kuraklığa hassas, kendini yenileme yeteneği yüksektir. Vejetasyona erken başlaması bir avantajdır.Ağır ve rutubetli topraklar için çok uygundur.
Poa pratensis (Çayır salkım otu): 1gr.da 3300 adet tohum bulunur.En sık dokuyu oluşturan çimdir. Yavaş gelişme gösterir, kuraklığa ve yıpranmaya dayanıklıdır. Koyu yeşil renklidir.Orta yada geniş yaprakları vardır. İlk bir aydan sonra karışımlarda çok sağlam yer tutar. Yoğun sürgünü vardır. Kendini yenileme yeteneği yüksektir. Besin maddeleri bakımından zengin topraklar ister. En önemli duyarlılığı pas hastalığıdır.Toprak fakirse hemen yaprak pas hastalığına yaklalanır.
Bazı Sıcak iklim Çim türleri:
Özellikle subtropik ve tropik çim türleridir. Özellikle ülkemizde Nisan-Ekim aylarında istenilen fonksiyonları yerine getirirler. Ege ve Akdeniz Bölgeleri gibi sıcaklığın fazla olduğu ortamlar varsa bu devre Mart başından Kasım sonuna kadar da olabilir. Bu devre dışında kalan dönemde sıcak iklim çim türleri sarı yada açık kahverengi bir görüntüye sahip olur. Bu nedenle bazı çalışmalar da bu türler kullanılmak istenilmez.
Toprak sıcaklığı 5-8 ºC olduğunda gelişme gösterir. Bu sıcaklığın altında olursa alt kısmında sararmalar gözükür. Mart 15- Ekim başına kadar yeşil kalır. Özellikle sıcak iklim çevre koşullarında iyi gelişme gösterir. Akdeniz ikliminin hüküm sürdüğü G. Afrika, K. Afrika, Filistin, İsrail'deki çim türleri yetiştirilebilir. Deniz tuzlu rüzgarlarından zarar görmez. Zoysia japonica biraz duyarlıdır. Ayırmayla, köklü çelik ve çelik ile üretilebilir. Çok derin biçilmemelidir, biçilirse renk değişimi görülebilir. Kışın kullanılmayan alanlarda bilhassa yazlıklarda kullanılması tavsiye edilir. Su istekleri daha azdır.
Axanopunus offinis (Halı çimi): 1gr.da 2700 adet tohum bulunur. Fazla boylanmaz, sık ve kaba dokuludur. Kumlu ve tınlı topraklarda çok iyi gelişme gösterir. Düzenli biçimle daha az boylandırılır. Düzenli biçim sık bir doku yapmasına da elverişli bir ortam oluşturur. Erozyon önleyicidir.Bol ve sağlam kök oluşturur. Otoyollarda şevlerde kullanılabilir.Yıpranmaya dayanıksızdır.Yarı gölge ortamlarda gübre takviyesi ile yetiştirebilir. Kışın soğuklarda, erken ve geç donlarda bozulma gösterir.
Buchloe dactlyloides (Buffalo çimi): 1 gr.da 2700-3000 adet tohum bulunur. Axanopunus offinis'e benzer ama daha yavaş gelişir, rizomlarıyla yayılır, kaba dokuludur.15 cm.'ye kadar boy yapabilir. Bakımsızlığa dayanıklıdır. Sık biçime dayanıklıdır. Besin maddesi bol olan, iyi drene edilmiş topraklarda iyi gelişme gösterir.
Cynadon dactylon c.v.(Bermuda çimi): 1 gr.da 3300-4400 tohum bulunur. Hızlı gelişen bir çim türüdür. Hemen hemen her toprakta yetişebilir.Su birikintisi sevmez.İyi drene edilmiş toprak ister, güneşi sever, Kuraklığa dayanıklıdır, gölge ortam istemez. İyi bir görüntü için sık biçim gerekir.Biçim yüksekliği 1,5-3 cm. arasında değişir. Toprak sıcaklığı 5 ºC altına indiğinde üst organlar sararır hatta kurur.
Cynadon tranvaalensis (Uganda çimi): C. dactylon' a göre daha dayanıklı ve daha ince dokuludur. Daha hızlı gelişme gösterir. Daha az yeşildir. Her türlü toprakta yetişebilir.Havalı, iyi drene edilmiş topraklarda iyi gelişir. Gölge istemez. Sık biçim ister 5 ºC nin altında yapraklar sararır. Deniz tuzlu rüzgarlarına ,nispeten daha dayanıklıdır.
Dıgıtera decumbens: Nemli, drenajı iyi, besin maddelerince zengin topraklarda daha iyi gelişme gösterir.En önemli özelliği hastalık ve zararlılara dayanıklıdır. Sık biçime gelmez.
Zoysia japonica(Japon çimi, Kore çimi): 1 gr.da 3000-5000 adet tohum bulunur.Sürünücü gelişme gösterir.Kaba dokuludur. Sık gelişme gösterir. Humuslu topraklarda daha iyi gelişir.Dayanıklıdır. Fakir topraklar da gelişme gösterir. Sıcak iklim çim türleri içinde soğuğa en dayanıklı olanıdır.Çok sert soğuklarda kahverengi bir renk alır. Yıpranmaya, kısa biçime dayanıklıdır.Yarı gölge ortamlarda yeişebilir.
Erogrostis angustifoliaayanıklıdır. Yıpranmaya ve sık biçime dayanıklıdır.
BERMUDA (UGANDA) ÇİM TOHUMU
Bermuda çimi çok kısa biçime, yüksek sıcaklığa, yoğun kullanıma, tuzlu ve kireçli sulara dayanıklılığının çok iyi olması ve kendini hızlı yenilemesi önemli özellikleridir
Sağlıklı, güçlü ve derin kökleri sayesinde en kurak yazlarda bile taze yeşil bir görüntü sağladığından, bütün bir yıl boyunca yeşil kalır. Kuvvetli rizom ve stolon oluşturur, kurağa, soğuğa, sıcağa ve tuzluluğa dayanıklıdır. Nemli ortamlarda iyi gelişir.
ADROFUT6
Yavaş büyüyen, ultra gür ve ince yapraklı çim örtüsü elde etmek için, turfgrass Seed listesinde yer alan çim varyetelerinden hazırlanmıştır
Mükemmelliği araştırmalar ve denemeler sonucu kanıtlanan ADROFUT6 değişik iklim şartlarına çabuk adaptasyon özelliği ve yıl boyunca homojen yeşil görüntü oluşturması ve hastalıklara dayanıklılığı ile kendini ispatlamıştır
G4
Akdeniz bölgesi hariç tüm bölgelerde kullanılabilir. Yoğun şekilde ezilmelere ve basılmalara maruz kalan alanlarda mükemmel sonuçlar vermektedir. Güçlü ve derin kök yapısı kuraklığa karşı dayanıklı olmasını sağlamaktadır. Sıcaklığa, tuza ve basılmaya dayanmanın yanı sıra ince ve sık dokusuylada etkileyicidir. Su kitlesinin düşük veya yetersiz olduğu alanlarda bir numaralı seçenek olarak değerlendirilir.
