Ph ölçer yapalım

Ph Tablosu dairesel

Ph Değerini ölçen bu alet size pahalı gelebilir en iyisi onun yaptığı işi eğlenceli bir şekilde evde yapalım.

Limon kullanarak ph değerine bakabilirsiniz.

Çözelti yapmak için kıyılmış lahanayı kaynamaya yakın derecede distile suyla (yani iyonlarından arınmış su).

- Bir diğer yöntem de kıyılmış kırmızı lahana yapraklarını yumuşayıncaya kadar 1-2 dk. mikrodalgada çevirdikten sonra, çıkan suyu kahve filtresine emdirip kurutarak pH kağıdı yapmak

Distilasyon, ısıtma ve soğutma yoluyla iki ya da daha fazla maddenin sıvı ya da buhar karışımlarının saflaştırılması amacıyla küçük bileşenlere ayrılması işlemi olarak tanımlanır. Damıtma, kaynayan bir karışımın buharının, daha düşük bir kaynama noktasına sahip bileşenlerinde zenginleşeceği gerçeğine dayanır. Bu yüzden buhar soğuduğunda ve yoğuştuğunda, karışımın bu yeni hali daha çok uçucu bileşenler içerecektir.)karıştırıp filtreden geçiriyoruz. Soğuduktan sonra kullanabiliriz.

suyun buharlaşması sağlanarak, buharın tekrar bir kapta toplanmasıyla elde edilir.Distile saf su, kaynama kazanında, paslanmaz çelik ısıtıcılarla buhar haline getirilen suyun, soğutma suyunun dolaştığı serpantinde yoğunlaştırılmasıyla elde edilir.

Bilimsel açıklamasına gelince.. Kırmızı lahananın yapısında bulunan ve suda çözünebilen flavin (bir tür antosiyanin) pigmentinin, farklı pH larda farklı renkte gözükmesi bunu sağlıyor. Çok dar aralıklar vermiyor elbette. Ayrıca lahananın yetiştiği toprağın özelliğine göre renk farklılığı da gözlendiğinden her seferinde renk tonlamaları farklı olabilir. Ancak kabaca göstermek gerekirse, denemelerden aşağıdaki renk skalası elde edilmiş

Bu deneyle nekadar sağlıksız ürün kullanıyorsanız bulabilirsiniz.örneğin evdeki deterjanların temizlik ürünlerinin ph değerini ölçerek bulabilirsiniz.

Tübitak Kaynağınıda vereyim

Nelere ihtiyacımız var?

· Kırmızı lahana

· Sıcak su

· Cam kâse

· Cam bardak

· Süzgeç

· Limon tuzu

· Sirke

· Bebek şampuanı

· Karbonat

· Toz sabun

· Çamaşır deterjanı

Ne yapıyoruz?

İlk olarak kırmızı lahanayı küçük parçalar halinde keselim. Bu sırada dikkatli olmaya özen gösterelim.

Daha sonra parçalanmış lahana yapraklarının üzerine sıcak su dökelim. Hazırladığımız karışımın sıcaklığı oda sıcaklığına gelinceye kadar bekleyelim. Suyun renginin zaman geçtikçe koyu mora dönüştüğünü görebilirsiniz.

Karışım soğuduktan sonra bir süzgeç yardımıyla lahana yapraklarını sıvı kısımdan ayıralım. Belirteç çözeltimiz hazır. Artık farklı maddelerin asitlik-bazlık derecesini yani pH değerini belirlemek için bu çözeltiyi kullanmaya başlayabiliriz.

Kırmızı lahanadan elde ettiğimiz çözeltinin rengi pH değerine bağlı olarak değişir. pH değeri yaklaşık 7 olan nötr lahana çözeltisinin rengi mordur. pH değerinin daha düşük olması yani asitliğinin fazla olması durumunda çözeltinin rengi kırmızıya dönüşür. pH=7’den daha yüksek pH değerlerinde çözeltinin rengi mordan maviye, daha yüksek pH değerlerinde ise yeşile dönüşür.

Farklı maddelerin asitlik-bazlık derecesini yani pH değerini belirlemek için önce cam bardaklara belirteç çözeltimizden eşit miktarda koyalım. Bu sırada bardakları farklı numaralarla etiketleyerek her bardağa hangi maddeden eklediğimizi not alabiliriz. Böylece bardakların birbirine karışmasını engellemiş oluruz.

İlk bardağa birkaç parça limon tuzu ekleyelim. Koyu mor renkteki lahana çözeltisinin renginin yavaş yavaş kiraz kırmızısına dönüştüğünü gözlemledik.

İkinci bardaktaki çözeltiye birkaç damla sirke ekleyelim. Çözeltinin rengi koyu mordan pembeye dönüştü.

Üçüncü bardağa ise birkaç damla bebek şampuanı ekleyelim. Şampuanı ekledikten sonra çözeltinin renginde herhangi bir değişiklik gözlemlemedik. Çünkü bebek şampuanlarının pH değeri yaklaşık 7’dir.

Dördüncü bardaktaki lahana çözeltisine bir miktar sodyum bikarbonat ekleyelim. Sodyum bikarbonat kısaca karbonat olarak bildiğimiz, pastalara kabarması için ilave edilen bir maddedir. Sodyum bikarbonat eklediğimiz çözeltinin rengi koyu mordan maviye dönüştü.

Beşinci bardağa bir miktar toz sabun ekleyelim. Sabun, lahana çözeltisinin renginin yeşile dönüşmesine sebep oldu.

Son bardağa ise çamaşır deterjanı ekleyelim. Çözeltinin renginin koyu mordan yeşile dönüştüğünü gözlemledik. Ancak bir süre bekledikten sonra yeşil renk sarıya dönüştü.

Farklı asitlik derecelerine sahip kırmızı lahana çözeltisinin renk skalası aşağıdaki şekildedir.

Ne oldu?

Yapısındaki antosiyanin pigmentleri kırmızı lahanaya kendine özgü rengini verir. Antosiyaninin yapısındaki pigmentler aynı zamanda birçok meyve ve sebzenin yapısında -örneğin elmada, çilekte, yaban mersininde- bulunur.

Çözeltideki hidronyum iyonlarının miktarı yani çözeltinin pH değeri değiştirildiğinde antosiyanin türü bir pigment olan siyanidinin yapısında değişiklikler meydana gelir. Bu değişim molekülün ışık tayfındaki farklı dalga boyundaki ışınları soğurmasına neden olur.

Bu deney sayesinde siz de kırmızı lahananın farklı pH değerlerindeki gözlemlediğiniz renkleri belirleyebilir, hatta farklı maddeler deneyerek kendi listenize ekleyebilirsiniz.