Etmenin genel özellikleri :
Patates Y Virüsü (Potato Y Virus=PY V) viral bir hastalık etmeni olup, patetes, domates, biber tütün, dahlia, datura bitkileri konukçuları arasındadır. Virüs şidetli durumlarda bitkiyi öldürür, fakat sadece ürün kaybına da neden olabilir. Virüs yaprak bitleri (afid)' lerinde kalıcı olmadan taşınır. Böcek beslenme esnasında virüsü alır ve kısa bir zaman içerisinde hemen sağlıklı bitkilere bulaştırır.
Belirtileri:
Patates (Solanum tuberosum) : Hastalık belirtileri kültivarlara bağlıdır. Yapraklar benekli, sarı olabilir ya da ölü dokulara sahiptir. Ölü alanlar yaprakçıklarda çoğunlukla yama ya da halkalar şeklinde başlar ve tüm yaprağı kapsayacak şekilde etkilemesi devam eder. Yaprakcıkların tamamı hastalanır ve bitkiden kopabilir ya da bitkide asılı kalabilir. Yapraklarda beneklenemeye ilave olarak, şiddetli yaprak kıvrılması ortaya çıkabilir. kahverengi şerit şeklinde çizgiler yaprak damarı, yaprak sapı ve gövdede ortaya çıkabilir. infekteli yumrulardan çıkan bitkiler çoğunlukla bodur ve benekli ve kıvrık yapraklara sahiptir. Yapraklar genellikle sarı yeşilin iyi bir paternine sahiptir. yapraklar ve gövde bazı durmlarda ölmektedir. İnfekteli bitkilerden alınan yumruların kabuğunda hafif kahverengi halka şeklinde lekeler görülebilir. İnfeksiyonun geç ortay çıktığı durumlarda bitkilerde sadece yumru belirtisi ortaya çıkabilir.
Biber (Capsicum spp.): Hafif yaprak beneklenmesi, diğer virüsler ile komplek oluşturduğunda çok şiddetli olabilir.
Tütün (Tabacco spp.):hafif beneklenme ya da dama nekrozları
Domates (Lycopersicon esculentum): Hafif yaprak beneklenmesi, diğer virüsler ile komplek oluşturduğunda çok şiddetli olabilir.
Domates bitkisindeki belirtisiTeşhis bitkileri: Nicotiana glutinosa - hafif ile şiddetli sistemik beneklenme
N. tabacum - Sistemik damar açılması ve yaprak beneklenmesi
Tinantia erecta - Şiddetli sistemik beneklenme şeklindedir.
Mücadelesi:
Kültürel Mücadele:1. Dayanıklı ve tolerant kültivarların kullanımı.
2. Mekanik olarak bulaşmalara engel olunmalı, temiz alet ve ekipman kullanımına dikkat edilmemeli.
3. Bulaşık bitkilerden yumrular çoğaltmada kullanılmamalı ve sertifikalı yumrular kullanılmalı.
4. Bulaşık bitki artıklarının yakılması.
5. Bulaşık alanlarda hareket mümkün mertebe azaltılmalı.
6. Sera ve tarlada böçekler, özellikle afid (yaprakbitleri) ile devamlı mücadele
7. UV yansıtıcı malclar kullanılarak, böceklerin hareketleri sınırlandırılabillir.
8. Seralarda bulaşmayı azaltmak için tek tük hastalık görülen bitkiler yok edilmeli.
Kimyasal Mücadele:Viral hastalık etmenlerine kimyasal mücadele önerilmez.
