Vermikompost yaklaşık 40 yıldır başta ABD olmak üzere birçok Avrupa ülkesi tarımsal işletmeleri tarafından üretilmekte ve kullanılmaktadır.
Vermicompost ;Kırmızı Kalifoniya Solucanı adıyla bilinen Lumbrıcus rubellis ve Eisenia foetida toprak solucanı türlerinin organik olarak yetiştirilmiş büyükbaş hayvanların dışkıları ve organik bitkisel materyallerin(saman,ağaç kabuk ve yaprakları,sebze ve meyvelerin artıkları v.b) fiziksel ve kimyasal yapılarını değiştirmeleri temeline dayanarak ürettikleri bir toprak düzenliyicidir.
Vermikompost içerdiği yüksek düzeyde toprak ve bitki için yararlı simbiyotik(rhizobium) ve asimbiyotik(serbst ve azot fiske eden bakteriler ve mikoriza mantarları) bakterileri ile toprağın mikroflora ve mikrofaunasına canlılık kazandırır.
Solucanlar sindirim sistemleri içinde sentezledikleri antibiyotik nitelikli yapılar, aminoasit ve vitaminleri dışkılarına karıştırarak ortaya çıkan gübrenin biyolojik aktivitesini artırırlar.
Böylece bu gübreyle beslenen bitkilerin sağlıklı ve hızlı gelişmelerini sağlarlar.Sözü edilen bu biyolojik stimülatörler diğer hayvansal gübrelere oranla 100 kat daha fazladır.Kimyasal gübrelerde ise hiç bulunmamaktadır.
Ayrıca muhteviyatındaki humikasit ve fulvikasit bitki beslenmesi için son derece gerekli olan maddelerdir
EV İÇİN ÇEŞİTLİ VERMİKOMPOST UYGULAMALARI
Bu kabın her iki bölmesine de bir kaç delikli boru takılmış. Bu boruların takılma amacı, kap içinde vermikompost süreci işlerken gerekli havalandırmanın sağlanmasıdır. Yine kap drenajın gerçekleşmesi için bir tarafı hafif yüksek kalacak şekilde konumlanmış. Tam ortadaki kesik, kabın içinde iki ayrı bölmeyi birbirinden ayıran telin sağlam durması için yapılmış. Sistemi kuran kişi, bu kesiğe rağmen bugüne kadar hiç kaptan atık sıvının süzülüp dışarı aktığını görmemiş.
Bu resimde ise, delikli boruları ve kabı ikiye ayıran tel bölmeyi daha net görebilirsiniz.
Aşağıdaki resimde 17 hafta sonra kabın içindeki malzemenin yaklaşık 1/3 oranında azaldığını ve siyah bir renge büründüğünü görüyorsunuz. Sistemi kuran kişi 2004 yılı güz ayları boyunca solucanları her hafta düzenli olarak beslediğini belirtmekte. Haftalık olarak, yaklaşık 1-15 litre besin koymuş kaba. Mutfak atıklarını kuru yapraklarla karıştırarak dengeli bir besin elde etmiş. Günlük olarak bir fısfıs ile malzemeyi nemlendirmiş. Gerektiğinde, yatak malzemesi çok kuru ise ek olarak suyla malzemeyi sulamış.
Ve yeni hazırlanan yatağı görüyorsunuz. Kabın, içinde olgunlaşmış kompost bulunan tarafı, yeni yatağın olduğu tarafa göre bir kaç cm daha aşağıda.
Aşağıda kabın boş olan tarafına yeni bir yatak hazırlanmış ve olgunlaşan vermikompost yeni yatağa doğru doğru toparlanmış. Kaba, yeni yatağın hazırlandığı bölümü yukarıda, olgunlaşan kompostun olduğu bölümü aşağıda kalacak şekilde eğim verilmiş. Böylece, bir yandan olgunlaşan komposttaki nemin solucanlarla birlikte yeni yatağa geçmesi sağlanıtken, olgunlaşan kompost da kurumaya başlıyor. Daha sonra biten kompost mevcut haliyle yaklaşık 2 ay bekletiliyor. Böylece solucanlar, besin dolu yeni yatağa doğru göç etmeye başlıyorlar. Resimde sarı okla gösterilen bölüm drenaj için açıkta bırakılmış.
İkinci Hasat
Solucanların yeni yatağına göç etmeleri için vermikompostun yeni yatağa doğru yığılmasından yaklaşık 10 hafta sonra ilk hasat yapılıyor. Olgunlaşan kompostun yüzeyinin kuru fakat yığının alt tarafının hâlâ ıslak olduğu görülüyor. Hasat işlemine yeni yatağa en uzak noktadan, kabı ikiye ayıran eleğe doğru başlanıyor. İlk başta olgunlaşan yığının içinde bir kaç solucan göze çarpıyor; ama yeni yatağın olduğu tarafa yaklaşıldıkça daha çok solucanın hâlâ biten yığında durduğu görülüyor. Görülen yaklaşık 3 düzine solucan, yeni yatağa aktarılıyor. Bunlar, yığın içinde kalan son solucanlardı.
Biten vermikompostta tüketilememiş olan poşet çay, muz sapları, yumurta kabukları ve solucanların içine girdikleri ilk yataktan kalma küçük tahta parçaları dışında çok az malzeme kalıyor geriye. Biten kompost elendikten sonra geriye kalan bu malzemeler tekrar kabın içine ekleniyor.
Kap içinde kompostlaşma süreci devam ederken, yığın içinde kalan borulardan altta kalanı, zamanla ıslak malzeme aşağıya çöktüğü için tıkanabiliyor ama üstte kalan delikli boru hâlâ temiz ve havalandırmayı sağlayabiliyor. Boruların bu aşamada kullanımı şu şekilde gerçekleşiyor:
Kabın biten tarafındaki kompost yığını içinde kalan borulardan üstte olanı tamamen çıkarılıyor ve alttaki ise çıkarılıp yığının tam ortasına gelecek şekilde yeniden konuyor. Kabın henüz kompostlaşma süreci devam eden tarafındaki malzeme ise zamanla azalmaya ve alçalmaya devam ediyor. Bu taraftaki besin zaman içinde azalarak üstteki borunun açıkta kalmasına neden oluyor. Bu nedenle üst boru tamamen çıkarılıyor ve alt boru ise, iç taraftan geçirilen bir çubuğa sarılı kağıt havlu ile temizleniyor. Bu şekilde malzemenin hava alması sağlanıyor.
Sistemi kuran kişi, ileride boruları landscape fabric adlı ile anılan bir tür kumaşla kaplamyı düşünüyor. Bu kumaş hava akışıonı sağlayan ama yıkanmayı önleyen bir tür kumaş.
Aşağıdaki resimde bu kumaşı görebilirsiniz.
Aşağıda, delikli borular landscape fabric ile kaplanmış durumdalar. Resimdeki kabın boş tarafına sistemi kuran kişi, yeni bir uygulama ile yatak olarak sadece kağıt değil, aynı zamanda kuru yaprak ve peçete, kağıt havlu gibi malzemeler de koyuyor. Ayrıca haftalık besin verirken de bu malzemelerden eklemeyi ihmal etmiyor. Solucanlar bu şekilde besini daha hızlı ve rahat tüketiyorlar.
Aşağıda, içinde kağıt parçaları olan besin yatağını görüyorsunuz. Solucanlar ışığı gördüğü için hemen dibe karanlığa doğru kaçıyorlar.
Yukarıda behsettiğimiz tüm işlemler için bir besleme takvimi görüyorsunuz. Sistemi kuran kişinin organik atıkğı az olduğu için 6 küçük bölümlü besle sistemi geliştirmiş. Kabın aktif vermikompost üretimi devam eden tarafı 6 eşit parça olarak tasarlanmış. Her parçaya, toplamda 18 hafta içinde 3 kere besin konuyor. İlk hafta 1. bölüm ile başlanıyor. İkinci hafta 2. bölüme besin konuyor. Üçüncü hafta 3. bölüme besin konuyor. Dördüncü hafta 4. bölüme, beşinci hafta 5. bölüme ve altıncı hafta 6. bölüme besin konuyor. 6 hafta bittikten sonra tekrar 1. bölüme dönmüş oluyoruz. Ancak bu defa 1. bölümün hafta 7 olarak belirtilen bölümüne besin konuyor ve süreç bu şekilde devam edip gidiyor.
Aşağıda yatakta açılmış olan çukuru görüyorsunuz.
Aşağıda, daha önce ilk resimde görülen yeşil kapta biriktirilmiş olan mutfak atıklarının çıkura boşaltılmasını görüyorsunuz. Bu kaptaki atıkların hafif küflenmiş olduğuna dikkat edin.
Ve atıklar çukura boşaltılmış durumda.
Atıklar çukura eklendikten sonra üstü kapatılmış ve bir vermikompost derecesinin malzemrye saplanmış olduğunu görüyorsunuz.
Aşağıdaki resimde bitmiş olan ve nemini alacak kadar kuruması için beklemeye alınan vermikompostu görüyorsunuz.
Eleme sonrası artakalan iri parçalar…
Nihayet kullanıma hazır vermikompostunuz hazır. Güle güle kullanın.
Kaynaklar:http://solucangubresi.web.tr/temel-bilgiler/vermikompost-uretim-calismalari/ev-icin-cesitli-vermikompost-uuygulamalari-i.html
