KORUNGA (On obrychis Sativa Lam.)

Korunga yurdumuzun hemen her yöresinde özellikle geçit bölgelerimizde yaygın olarak yetiştirilen bir yem bitkisidir.Soğuğa ve kurağa çok dayanıklı olan korunga diğer bitkilerin beğenmediği kıraç,kireçli topraklarda iyi gelişir Kalkerli ve sulanmayan topraklarda yoncadan daha verimlidir.Ancak sulanabilir yerlerde verim yönünden yonca ile yarışamaz.biçimden sonra yavaş gelişmesi nedeniyle sulanabilir yerlerde yoncadan daha az sayıda biçim ve verim alınır.Otu, yonca kadar besleyicidir.Protein oranı oldukça yüksek ve mineral maddelerce zengindir,Yoncanın aksine korunga otu hayvanlarda şişkinlik yapmaz.Bu nedenle yeşil korunga otu istenildiği kadar hayvanlara yedirilebilir.Korunga otu süt ineklerine yedirildiğinde süt ve tereyağının kalitesi yükselir. Korunga diğer baklagiller gibi toprağı azotlu maddelerce zenginleştirir. Toprağı iyileştirme yönünden korunga büyük öneme sahiptir.Kurak bölgelerde korunga kökleri toprağın 8-10 m. Derinliklerine kadar inebilir.Kuvvetli ve dallanmış kökleri ile alt katmanlardaki bitki besin maddelerini ve suyu yukarı çeker.Bu nedenle kurak yerlerde,diğer yem bitkilerine tercih edilir.Korunga tarlası sürülünce kökler toprağa karışır.Yoncada olduğu gibi toprak azotça zenginleşir, yapısı düzelir.Korungadan sonra ekilen tahıllarda büyük verim artışı görülür.

Bitkinin Tanımı : Derinlere kadar inebilen,çok iyi gelişen odunlaşmış bir ana köke sahiptir.Toprağın 1-10 m. Derinliklerine kadar inebilir.zayıf ve yüksek topraklarda da iyi gelişir.Kazık köklerin çapı 5 cm.ye kadar ulaşabilmektedir. Dik veya yatık olarak gelişen formları vardır.çok dallanan bir bitkidir. Bir taçtan 10-30 kadar sap çıkabilir.Enine kesiti yuvarlak,taban kısmı boş, yukarı kısımlarda ise içi doludur.Kuru ot elde etmek amacı ile yetiştirilen bitkiler 100-200 cm.ye kadar boylanabilir. Karşılıklı bileşik yaprakları vardır. Yaprağı meydana getiren yaprakçıkların herbiri ters yumurta şeklinde veya dar uzundur.Alt yüzeyleri hafif tüylüdür.Her yaprakta 5-30 yaprakçık bulunur.Genel olarak korunga yaprağı 5-15 cm uzunluktadır.Yaprak ekseni yaprakçıkla sonuçlanır. Çiçekleri salkım şeklinde ve genel olarak pembe renklidir.Her birinin uzunluğu 1 cm.dir.Bunlar uzunca bir sap etrafında birleşerek bir salkım meydana getirirler.Bir salkımda 5-80 çiçek bulunur.Salkımda çiçekler aşağıdan yukarıya doğru açarlar. Meyve tek tohumlu yarım daire şeklinde küçük,yassı bir bakladır.Meyve kabuğu tohumun etrafını sarar üzeri ağ şeklinde duvarlı olan meyvenin yarım daire biçimindeki kenarı çıkıntı şeklinde dikenlidir.Tohum fasulye şeklinde ve koyu kahverenklidir.1000 dane ağırlığı 17-23gr kadardır. Toprak ve iklim istekleri : Korunga toprak yönünden fazla seçici değildir genel olarak korunga hafif kireçli toprakları sever.Kıraç,yüzlek ve fazla verimli olmayan toprakları iyi değerlendirir.Kireci bol su seviyesi derinlerde olan topraklarda bol ürün verir.Asit ve yaş topraklara iyi uyum göstermez.Tuzluluğa oldukça iyi dayanır. Ilıman kuşakta ve orta derecede nemli yerlerde iyi gelişir.Derin ve kuvvetli kökleri ile kuraklığa iyi dayanır.Diğer baklagil yem bitkilerinin kuraklık nedeni ile başarısız oldukları yerlerde iyi verim verir.Ancak yıllık yağışı 350-400 mm.nin altında bulunan yerlerde verim çok düşer.Fazla yağış alan veya çok sık sulanan yerlerde ise bitki örtüsü kök ve kök boğazı hastalıkları nedeni ile hızla seyrekleşir. Fideleri soğuğa dayanıklı değildir.Ancak olgun bitkiler soğuğa karşı çok dayanıklıdır. Ekim ve Bakım : Korunga tohumları yoncaya göre daha iri olmasına karşın iyi hazırlanmamış kesekli topraklarda kolayca çimlenip çıkamaz.ayrıca genç fideler ekim yılında yavaş büyüdükleri için yabancı otların fazla olduğu tarlalarda iyi bir şekilde gelişemezler.Bu nedenle korunga ekilecek tarlaların iyi hazırlanmasına özen gösterilmelidir.Tarlalar derince sürüldükten sonra toprak yüzeyi çeşitli aletlerle iyice ufalanmalıdır. Korunga iri tohumlu olmasına karşılık derine yapılan ekimlerden iyi çıkış sağlamaz.Bu nedenle korunga iri tohumlarının aksine ekim derinliğinin 1,5-2 cm.yi geçmemesi gerekmektedir. Korunga fideleri soğuğa çok dayanıklı değildir. Bu nedenle korunga yurdumuzda kışları ılık geçen kıyı bölgelerimizde kışlık olarak Ekim-Kasım ayı içerisinde ekilebilir. Buna karşılık kışları sert geçen bölgelerimizde korunga ilkbaharda ekilmektedir. Böyle bölgelerde korunganın kurak dönem gelmeden önce iyice gelişebilmesi için son donların bitiminden sonra olabildiğince erken ekilmesi gerekir. Korunganın ekimi oldukça kolaydır. Makine ile ekim yapılacaksa normal tahıl ekim makinaları bu amaçla kullanılabilir. Dekara atılacak tohum miktarı oldukça fazla olduğu için ekim makinasının ayarıda kolaydır. Korunga özellikle kıraç koşullarda gübrelemeye karşı çok iyi cevap veren bitki değildir.Bu nedenle kıraçta korunga ekiminde 1-3 kg/ da N, 5 kg/ da fosforlu gübre (saf madde olarak) vermek yeterli olabilir.ikinci yıldan sonra gübre vermek gerekmeyebilir. Sulanabilir yörelerde ekimle birlikte 2-4 kg N 5-10 kg fosfor verilmelidir. İkinci yıldan sonra azotlu ve fosforlu gübre verilmez. Küçük alanlarda ilk ekim yılında çıkan yabancı otlar çapalanarak uzaklaştırılabilir. Korunga yabancı otlar ile iyi rekabet eden bir bitki değildir. Bu nedenle yabancı otların iyi temizlenmesi gerekir. İkinci yıldan sonra yabancı ot sayısı oldukça azalır. Ancak 3. yıldan sonra korunganın seyrekleşmesi nedeni ile yabancı ot sayısı çok fazladır. Böyle durumlarda korunga tarlasının sürülmesi daha uygundur. Bu bilgilere göre korunga ekiminde 12-18 kg tohum kullanılması uygundur. Hasat ve Harman: Kurak koşullarda ilk ekim yılında ot veya tohum ürünü alınmaz. İlk yıl narin ve körpe olan bitkiler ikinci yılın ilk baharında hızla gelişmeye başlar. Araştırıcılar korunga ot üretimi için en uygun biçim zamanlarını: Kıraç koşullarda çiçeklenme başlangıcı, sulanabilen yerlerde ise tam çiçeklenme devresi olarak belirtmişlerdir. Çiçeklenme döneminden sonra bitkinin sapları kalınlaşmaya başlar. Biçim, meyve bağlamaya kadar gecikirse saplar kalınlaşır ve otun besin değeri düşer. İkinci yıldan başlayarak korunga her yıl bir biçim verir. Normal koşullarda zamanında biçilen korungalıkta bir ton yeşil ot veya 250-350 kg/da kuru ot alınır.Korunga kıraçta 3-4 yıl yaşar. En bol verimi ikinci ve üçüncü yıl alınır. Dördüncü yılda çok seyrekleşir. Sulanabilen yerlerde en çok 2-3 kez biçilen korunga her biçimde ortalama bir ton yeşil ot verir. Mera bitkisi olarak kullanılması: Korunga yoncanın aksine hayvanlarda şişkinlik yaratmaz . Korunganın karışımlardaki önemi daha iyi anlaşılabilir. Korunga kıraç koşullarda, büyüme ve kuruma dönemi yönünden yonca ile büyük benzerlik gösterir. Korunga 2-3 yıl kullanma amacı ile kurulan mera karışımlarına alınmalı veya diğer baklagil + buğdaygil karışımına eklenerek kullanılmalıdır. Korunganın ölümünden sonra diğer bitkiler merada gelişebilir