Pırnal Meşesi (Quercus ilex)

15-20 m. boylarında ya da boylu çalı halinde herdem yeşil bir meşedir. Genç bireylerde gri ve düzgün olan kabuk, yaşlanınca levhalar halinde çatlar. Deri gibi sert olan yaprakların değişik biçimleri vardır. Yaprakların alt ve üst yüzleri özellikle alt yüzleri tüylüdür. Boyları 3-7 cm. olan yaprak yumurta ya da mızrak biçiminde, kenarları gelişigüzel dişli, ya da tamdır.

Anavatanım Akdeniz kıyı ülkeleridir. Ülkemizde Ege ve Akdeniz bölgelerinde doğal yayılış gösteririm. Kayıngiller (fagaceae) ailesindenim.

Habitusum geniş, yuvarlak ve küre şeklinde form oluşturur. Büyük boylu, yaprağını dökmeyen bir ağacım.

30 metre boya, 3 metre gövde çapına ulaşabilirim. Ortalama 1000 yıl yaşarım.

Başlangıçta gövde kabuğum uzun süre pürüzsüz ve gri renkli, daha sonraki dönemlerde kahverengi-gri renk ve dörtgen ya da çok köşeli çatlaklı yapı oluşturur.

Dar elips veya mızrak biçimindeki yapraklarım kalın ve sivri uçludur. Yapraklarımın üst yüzü koyu yeşil, çıplak, alt yüzü açık gri ve tüylüdür.. Genç olan yapraklarım üstte görünür, daha geniş, sivri ve dişli kenarlara sahipken, daha yaşlı olan yapraklarım ise, altta, daha uzun ve tam kenarlıdır. Yapraklarım kısa saplıdır.

Mayıs ayında açan erkek çiçeklerim açık gri-yeşil renkli, dişi çiçeklerim açık yeşil renkte ve beyaz tüylerle kaplı uzun saplı kurullar halindedir.

Meyvelerime “Palamut” adı verilir. Palamudum küçük, kahverengi ve uca doğru sivrilir.

Meşeler içerisinde park ve bahçelerde en çok tercih edilen türüm. Renk uyumu için gruplara karıştırılırım. Rahatlıkla form budaması yapılarak biçimlendirilebilirim. Rüzgara ve kirli havaya dayanıklıyımdır.

Meyveler çoğu kez 2-3 adeti bir arada bulunur. Kadeh palamudun hemen hemen yarısını içine alır. Meyve bir yılda olgunlaşır.

Odunu ağır ve dayanıklıdır. Kömür yapımında ve yakacak odun olarak kullanılır. Yayılış alanı Batı Akdeniz çevresidir. İspanya, İtalya, Portekiz'de yaygındır. Doğuya doğru yayılışı daralmaktadır. Türkiye'de ancak, Muğla, Kuşadası, Marmaris, Sinop, Samsun, Zonguldak yörelerinde izlenmektedir. Sürekli tahrip ve aşırı yararlanmalarla Pırnal Meşesinin yayılış alanı çok daralmış, ayrıca çalılıklara dönüşmüştür. Düzenli bir işletmecilikte bu alanların ıslah edilmeleri gerekmektedir.

Bu genel bilgilerden sonra ağaçseverlerle kendi tecrübelerimi paylaşmak istedim. Aralık 2008 de bu güzel ağaçları görüp, bol palamutlarınıda toplayınca ve tüm palamutlarında sağlıklı olduğunu görünce ilgim dahada arttı. Tüm palamutlarım filizlendi. 6 kök pırnal meşenin başında ve yerde o kadar çok palamut vardı ki bir küçük meşe ormanı kurabilirsiniz. Bu herdem yeşil ve görkemli ağaçlar bu günlerde yeni açık yeşil renk sürgün ve eski koyu yeşil renk yapraklarıyla, çiçekleriyle mükemmel payzaj oluşturuyorlar.

Kaynaklar:

http://www.agaclar.net/forum/mese/15844.htm

https://www.konusanagac.com/konusan-agac/48/pirnal-mesesi.html

https://www.pinterest.com/pin/362891682466640429/

http://architecturalplants.com/plants/id/quercus-ilex