Ardıç Ağacı (Juniperus tree) (Ardıç sedir selvi )

Bilimsel Sınıflandırma
Alem: Plantae
Bölüm: Pinophyta
Sınıf: Pinopsida
Takım: Pinales
Familya: Cupressaceae
Cins: Juniperus

Ardıç Ağacı (Juniperus) Bitkisinin Genel Özellikleri

Küçük veya boylu ağaç ya da bol dallı dikey veya yatay gelişen çalı formundadır. Kutuplardan tropik bölgelere kadar kuzey yarım kürede geniş bir yayılım alanına sahiptirler. 40 türü vardır. Sürünücü, yayılıcı formlu yaz kış yeşil bitkilerdir. Dallar genellikle yanlara veya yukarı yönelmiştir. Gövdesi ince kabukludur. Yapraklar genç bitkilerde iğne şeklinde iken yaşlandıkça pul formunu almaktadır. Yapraklar karşılıklı veya çevrel olarak dizilmişlerdir. Genç bitkilerde iğne yapraklar beyaz şeritlidir. İğne yaprakların üst yüzü genellikle alt yüzünden daha açık renklidir. Uç kısımları batıcı, dip kısımları ise geniştir. Sürgünler yuvarlakça kalın dört köşelidir. Çiçekler genellikle iki nadiren bir evciklidir. Erkek çiçekler yumurta şeklinde, dişi çiçekler yuvarlaktır. Kozalakları yuvarlak ve üzümsü görünüşlüdür. Her kozalakta 1- 10 tohum bulunur.

Ardıç Ağacı (Juniperus) Bitkisinin Üretimi

Ardıçlar tohum, çelik, aşı yöntemi ile üretilmektedir. Tohumlar sonbaharda olgunlaşınca toplanmalıdır. Toplanan tohumlar yarım saat kadar sülfürik asit içerisinde tutulduktan sonra 4 ay katlamaya bırakılmalıdır ya da asit yerine sıcak katlamaya (21 – 29 derecede 4 ay) bırakılarak ekim yapılır. Tohumun çimlenmesi sırasında sıcaklık 16 derecenin üzerine çıktığında çimlenme yüzdesi azalmaktadır. Tohumlarda çimlenme çok olmamaktadır. Atılan tohumların ancak yarısı çimlenebilmektedir.

Çelikle üretim yapmak için 15 cm uzunluğunda bir yıllık sürgünler kullanılmalıdır. Yatık büyüyen ardıçlar, dik büyüyen ardıçlara göre daha kolay köklenmektedir. Çelikler nisan veya ekim aylarında alınmalıdır. Çelikler iki kısım torf ve bir kısım kum karışımından hazırlanan ortama rahatlıkla dikilebilir.

Aşı ile üretimde Juniperus chinenesis çöğür olarak kullanılmalıdır. Anaçlar kurşun kalem kalınlığında olmalıdır. Kalemde anaç kalınlığında olmalıdır. Aşılama yöntemi olarak yandan kertikli veya yan aşı kullanılır. Aşı yapıldıktan sonra bitkiler güneşten etkilenmemesi için gölgeleme yapılmalıdır.

Ardıç Ağacı (Juniperus) Bitkisinin Ekolojik İstekleri

Bol ışıklı yerlerden hoşlanırlar. Bazı türler gölgeye dayanıklıdır. Nispi nem düşük değilse güzel gelişirler. Farklı türlerin farklı toprak istekleri vardır. Ardıçlar süzek, kumlu nemli ve organik maddece zengin topraklarda iyi gelişirler. Kireçli topraklarda da gelişimleri iyidir. Soğuğa karşı dayanıklıdırlar. Baca dumanı ve zehirli gazlara karşı da dayanıklıdırlar.

Ardıç Ağacı (Juniperus) Bitkisinin Peyzajda Kullanımı

Şehir içi alanlarda rahatlıkla kullanılır. Zehirli gazlardan etkilenmez. Rüzgâra karşı dayanıklıdır. Rüzgâr kıran olarak kullanılır. Yol ağaçlandırılmasında ve kaya bahçelerinde kullanılabilir.

Ardıç Ağacı (Juniperus) Bitkisinin Önemli Türleri

Juniperus communis, Adi Ardıç

Ülkemizde yaygın olarak kullanılmaz. Ancak yüksek dağlarımızda juniperus communis vardır. Saxatilis bulunmaktadır. Yüksek boylu ağaçlardır. Değişik coğrafyalarda değişik formlarını görmek mümkündür. 15 metre boy yapabilmektedir. Gövde çatallanmaz. Dallar yukarıya doğrudur. Yapraklar iğne şeklinde 1,5 – 2 cm uzunluğunda olup gri- yeşil renktedir. Üst kısmında stoma çizgileri yere alır. Toprak isteği bakımından seçici değildir. Ancak fakir, kumlu topraklardan hoşlanmazlar. Işığı sever. Zehirli gazlardan etkilenmez. Yavaş gelişim gösterir. Peyzajda en çok Juniperus communis hibernica kullanılmaktadır.

Juniperus sabina, Sabin Ardıcı

Ülkemizde rahatlıkla yetişebilmektedir. Gövdesi yaşlandıkça kırmızı renk alır ve gövdeden zamanla ayrılır. Dallar yana doğru yönelip toprağa paralel uzanır. Toprak üzerinde sürünür. Yan dalları çok fazladır. Genç bitkilerde, iğne yapraklar varken yaşlı bitkilerde yapraklar pul şekline dönüşmüştür. İğne yapraklı ve mavi-yeşil renklidir. Yaprakları ezilince kötü kokar. Kozalakları dalcıkların ucunda ve aşağı doğrudur; bu da diğer ardıçlardan ayıran bir özelliktir. Kumlu veya kuru killi topraklardan hoşlanır. Kireçli toprakları sever. Güneş ve yarı gölgeden hoşlanır. Dona ve zehirli gazlara karşı dayanıklıdır. Sabin ardıçları yukarı yönelmiş gövde ve dalları ile düzgün olmayan bir taca sahiptir. Uygulamalarda görülmüştür ki, 3 metreye kadar boylanabilen çalı formunda ve sürünücü yapıda bitkilerdir. Bodur, her dem yeşil çalılar içinde en cazip ve en kullanışlı olan türdür. Ev bahçelerinde ve kaya bahçelerinde rahatlıkla kullanılmaktadır.

Juniperus excelsa, Boylu Ardıç

İran, Lübnan, Kafkasya, Yunanistan ve Ege Adaları ile güney Avrupa’da doğal olarak yetişmektedir. Doğal olarak Anadolu ‘da yetişmektedir. 15 – 20 metre boylanabilmektedir. Gençken piramit formlu olup, yaşlandıkça yuvarlak form oluşturur. Dalları gri renklidir ve yukarı ya da yanlara yönelmiş durumdadır. Sürgünler ince, yapraklar pul şeklindedir. Kozalaklar koyu kahverengi, mavimsi dumanlı, yuvarlak formludur. Akdeniz ikliminde yetişir. Kuru, taşlı, sığ ve kireçli topraklarda gelişebilir. Soğuğa karşı hassastır. Park ve bahçelerde grup hâlinde ya da tek olarak kullanılır. Budamaya yatkındır.


Juniperus horizantalis, Yatık veya yatay Ardıç

green (yeşil)

sea green (deniz yeşili)

Kuzey Amerika kökenlidir. 0.4 metre boy ve 2 metreye yakın çap yapar. Devrik dalları, horizantal yayılır. Toprağa genişçe yayılır. Çalı formludur. Dalları koyu kahverengi, yaprakları iğne şeklinde ve mavimsi yeşil renklidir. Yaprakları kışın renk değiştirmez. Kozalakları da mavi renklidir. Soğuğa dayanıklıdır. Güneşli – yarı gölge yerlerde ve kuru nemli topraklarda yetişir. Alan yeşillendirilmesinde örtücü olarak kullanılır.



Ardıç Ağacı (Juniperus) Bitkisinde Karşılaşılan Önemli Hastalık ve Zararlılar
Yaprak biti, kırmızı örümcek ve kın kanatlılar en çok görülen zararlılardır. Kök çürüklüğü ise en çok görülen hastalıktır.

Kaynaklar:

https://defteriniz.com/ardic-agaci-juniperus-yetistiriciligi-cupressaceae-familyasi-bitkileri-peyzaj/22791/

https://www.iucnredlist.org/ja/species/42232/83944536
http://neagarden.ro/catalog/conifere/juniperus-horizontalis-andorra-compact/